H&M

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
H&M
Qachon asos solingan 1947-yil
Joylashuvi Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya, Stokgolm
Xoʻjayinlar Erling Persson
Mahsulot(lar)i Kiyimlar,kosmetika, uy-ro'zg'or buyumlari

H&M (Hennes & Mauritz) — Shvetsiya kompaniyasi boʻlib, Yevropadagi eng yirik kiyim-kechak chakana savdo tarmogʻi boʻlib, bosh qarorgohi Stokgolm va Nyu-Yorkda joylashgan. H&M va uning shoʻba korxonalari 2018-yil noyabr holatiga koʻra 4968 ta doʻkonga ega boʻlgan va dunyoning 71 ta davlatida ishlaydi[1].Bu Ispaniyaning Inditex korporatsiyasidan (Zara, Oysho, Massimo Dutti, Bershka, Pull va Bear brendlari egasi) keyin ikkinchi yirik jahon kiyim-kechak sotuvchisi. Kompaniya 1947-yilda Erling Persson tomonidan tashkil etilgan[2].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

1947-yilda Erling Persson Shvetsiyaning Västerås shahrida Hennes ayollar kiyimlari doʻkonini ochdi. Soʻngra 1968-yilda u Mauritz Widforss va baliq ovlash doʻkonini sotib oldi. Assortimentga erkaklar va bolalar uchun kiyim-kechak liniyalari qoʻshildi, kompaniya nomi Hennes & Mauritz ga oʻzgartirildi.

1974-yildan kompaniya aksiyalari Stokgolm fond birjasida sotila boshlandi[3]. 1976-yilda Skandinaviyadan tashqarida birinchi doʻkon Londonda ochildi[3]. 2000-yilda esa kompaniya Yevropadan tashqariga chiqib, 2000-yil 31-martda Nyu-Yorkdagi Beshinchi avenyuda oʻzining birinchi AQSh doʻkonini ochdi[3].

2008-yilda kompaniya uy-roʻzgʻor buyumlari savdosi boshlanishini eʼlon qildi[4].

2011-yil oxirida H&M 2325 ta, 2012-yil avgust oyi oxirida esa 2629 ta doʻkonga ega boʻlgan[5]. Shuningdek,2013-yil sentabr oyida Xitoyning Chengdu shahrida 3000- H&M doʻkoni ochildi[6].

2021-yil boshida Rossiyada kompaniyaning 155 doʻkoni ochildi, 2021-yil oxirida esa Rossiyadagi yillik daromad 745 million dollarni tashkil etdi[7].

Rossiyaning Ukrainaga bosqinidan soʻng, 2022-yil mart oyida kompaniya Rossiyadagi doʻkonlarining faoliyatini toʻxtatdi[8], ammo OAV xabarlariga koʻra, H&M kompaniya Rossiyadagi xodimlariga maosh toʻlashda davom etgan[9].

Egalari va boshqaruvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniyaning eng yirik aktsiyadori H&M raisi Stefan Perssonning oilasi boʻlib, u 37 foizga yaqin aksiyalarga egalik qiladi. Prezident va bosh direktor — Karl-Yohan Persson.

Faoliyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniya kiyim-kechak ishlab chiqaradi va sotadi. H&M kiyim-kechakdan tashqari, mijozlarga turli xil interyer mahsulotlarini (yostiqlar, toʻqimachilik va boshqalar) taklif qiladi. 2009-yil holatiga koʻra, ushbu mahsulot liniyasi faqat kompaniyaning onlayn katalogi orqali tarqatilgan, shuning uchun u faqat Daniya, Finlandiya, Germaniya, Niderlandiya, Norvegiya, Shvetsiya va Angliya kabi onlayn-doʻkon orqali sotiladigan mamlakatlarda mavjud). Kompaniya 71 mamlakatda 4000 dan ortiq doʻkonlar orqali ishlaydi[10]. Kompaniyada taxminan 104 000 kishi ishlaydi va 2009-yilda AQSni hisobga olgan holda 118 700 million SEK sotuvga erishdi.

2017-yilning 4-choragida H&M savdosi 4 foizga kamaydi. Bu soʻnggi 10 yildagi eng yomon koʻrsatkich boʻlib, shu munosabat bilan brend aksiyalari 13 foizga arzonlashgan — 2009-yil darajasiga. Samarasiz doʻkonlarni yopish va Xitoyning Alibaba kompaniyasiga tegishli Tmall internet-doʻkonida kiyim-kechak sotilishini yoʻlga qoʻyish rejalashtirilmoqda[11].

Hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yildan beri kompaniya mashhur dizaynerlar bilan hamkorlikda kolleksiyalar ishlab chiqarish amaliyotini joriy qildi. Shunday qilib, 2004-yil noyabr oyida H&M doʻkonlarida Karl Lagerfeld kolleksiyasi taqdim etildi. Matbuot bu narsalar uchun katta shov-shuv haqida xabar berdi, yirik shaharlarda toʻplam bir soat ichida sotildi[12].

Bundan tashqari, 2005-yil noyabr oyida Stella Makkartni toʻplami, 2006-yil noyabr oyida Gollandiyaning avangard moda uyining toʻplami (Viktor va Rolf) va 2006-yilning mart oyida kompaniya Madonna bilan ishlay boshladi[13].

2007-yil noyabr oyida italiyalik dizayner Roberto Kavalli kolleksiyasi taqdimoti boʻlib oʻtdi. Shuningdek, 2007-yilda Shanxayda Kylie Minoguedan suzish kiyimlari kolleksiyasi taqdim etildi[14]. 2008-yil kuzida yapon brendi Comme des Garçons bilan hamkorlikda toʻplam chiqarildi.

Gonkongdagi H&M univermagi ochilishida

2009-yil bahor-yoz kolleksiyasi britaniyalik dizayner Metyu Uilyamson tomonidan yaratilgan buyumlarni oʻz ichiga olgan. Birinchi toʻplam faqat ayollar kiyimlarini oʻz ichiga olgan va faqat baʼzi doʻkonlarda taqdim etilgan, ikkinchisi — ayollar va erkaklar (bu dizaynerning birinchi erkaklar kolleksiyasi edi) va barcha H&M doʻkonlarida sotilgan[15]. 14-noyabr kuni 200 ta doʻkonda Jimmi Chuning poyabzal va sumkalar kolleksiyasi taqdimoti boʻlib oʻtdi.

2011-yil oxirida H&M va Versace hamkorligida yaratilgan liboslar kolleksiyasi chiqarildi.

2015-yilning kuz oyida H&M Balmain dizayneri Olivier Rousteing bilan „H&M x Balmain“ kolleksiyasini ishlab chiqdi[16].

Shu yil noyabr oyida esa H&M Katy Perri bilan yangi yil liboslari kolleksiyasini ishlab chiqardi.

2019-yilning yozida kompaniya Ariana Grande bilan hamkorlikda toʻplamni chiqardi. Shuningdek, 2020-yil yanvar oyida H&M Billi Eilish bilan birga Divided kolleksiyasini ishlab chiqardi.

Tanqid[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniya atrof-muhitga salbiy taʼsir koʻrsatishi va uchinchi dunyo mamlakatlarida ishchilar huquqlarining buzilishi tufayli bir necha bor tanqid qilindi. Bunga javoban kompaniya organik paxta va qayta ishlangan matolardan tayyorlangan H&M Conscious kiyim-kechak liniyasini yoʻlga qoʻyadi, doʻkon ularni 2013-yilda toʻplay boshlagan[17].

Xayriya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil mart oyida H&M kompaniya Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining COVID-19 birdamlik choralari jamgʻarmasiga yarim million dollar xayriya qildi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „H&M Full-year report“. 15-iyul 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-may 2020-yil.
  2. „H&M to Open in Tbilisi on November 18“ (en). commersant. 9-fevral 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-fevral 2018-yil.
  3. 3,0 3,1 3,2 „Our-History“ (19-mart 2013-yil). 19-mart 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-fevral 2018-yil.
  4. „h&m“ (en). brands (8-yanvar 2017-yil). Qaraldi: 8-fevral 2018-yil.
  5. „www.sdggroup.com“. 8-fevral 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-fevral 2018-yil.
  6. „What does h&m mean“ (en). Qaraldi: 8-fevral 2018-yil.
  7. „H&M в России отреагировал на заведение дела“. lenta.ru. 9-fevral 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 9-fevral 2021-yil.
  8. „H&M приостановил продажи в России“. РБК. 4-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-mart 2022-yil.
  9. Мария Сыропятова. „H&M продолжает платить зарплату сотрудникам в Перми“ (ru-RU). «Новый компаньон». Qaraldi: 15-may 2022-yil.
  10. „Наше место работы“. career.hm.com. 31-may 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 29-aprel 2016-yil.
  11. „H&M закрывает магазины из-за падения продаж“. 22-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-dekabr 2017-yil.
  12. Kerstin Sedvallsson. „Designplagg tog slut på en timme“ (sv). Nyheter — DN.se. Dagens Nyheter AB (12-noyabr 2004-yil). 9-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-iyul 2010-yil.
  13. „H&M коллекция от Мадонны“ (ru). Молодёжный портал XAGE (25-mart 2005-yil). 15-may 2007-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-iyul 2010-yil.
  14. „Australian singer Kylie Minogue chosen for H&M beachwear campaign“ (en). enjoyfashion.com (5-mart 2007-yil). 27-sentyabr 2007-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-iyul 2010-yil.
  15. „Мatthew Williamson brings sun to H&M this summer“ (en). H & M HENNES & MAURITZ AB (25-noyabr 2008-yil). 9-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 25-iyul 2010-yil.
  16. „These A-listers joined the H&M Balmainia“. H&M. 8-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-noyabr 2015-yil.
  17. „Не дайте моде превратится в мусор.“. 27-oktyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 27-oktyabr 2017-yil.