Gurjaani
Gurjaani გურჯაანი | |
|---|---|
| Town | |
 | |
| 41°44′40″N 45°48′0″E / 41.74444°N 45.80000°E G OKoordinatalari: 41°44′40″N 45°48′0″E / 41.74444°N 45.80000°E G O | |
| Asos solingan | 1934 |
| Aholisi (2014) |
8,024 |
| Vaqt mintaqasi | UTCGeorgian Time |
|
| |
Gurjaani (gruzincha: გურჯაანი) — Gurjani sharqida joylashgan Kaxetidagi shahar va Gurjaani munitsipalitetining markazi. Alaza daryosining tekisligida, dengiz sathidan 415 m balandlikda joylashgan.
Gurjaani birinchi marta XVI asr boshidagi tarixiy hujjatda qishloq sifatida qayd etilgan. U 1934 yilda Sovet Gruziyasida shahar maqomini oldi. 2014 yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Gurjaani aholisi 8,024 kishidan iborat edi. Shahar Gruziyaning eng yirik vinochilik mintaqasining markazidir.
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gurjaani unumdor Alazani tekisligida, dengiz sathidan 415 m balandlikda va 110 m balandlikda joylashgan. Gruziya poytaxti Tbilisidan sharqda. U uzumchilik va vinochilikning muhim mintaqasining markazi hisoblanadi. Shaharning muhim diqqatga sazovor joylari — Axtala, tarixiy kurort, mahalliy oʻzining loy hammomlari bilan mashhur va Gurjani Kvelatsminda cherkovi, Gruziyadagi ikki gumbazli dizaynning yagona namunasi. Shuningdek, bir qancha muzeylar mavjud boʻlib, ulardan eng yiriki Gurjaani oʻlkashunoslik va tarix muzeyidir.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
.jpg)
Gurjaani hududi arxeologik jihatdan tizimli oʻrganilmagan. Dafn, kulolchilik va Vizantiya tangalari kabi tasodifiy va tasodifiy topilmalar bu erda oʻrta asrlarning boshlarida tashkil etilgan aholi punktining uyi boʻlganligini koʻrsatadi. Gurjaani birinchi boʻlib Kaxetiya qiroli Aleksandr I (1476-1511) nomiga chiqarilgan nizomda qishloq sifatida qayd etilgan boʻlib, mahalliy hududga soliqdan ozod qilingan. Tarixiy hujjatlarda Gurjaani tez-tez Kaxtubani toponimi bilan birga tilga olinadi, u hozir shaharning mahallalaridan biri va Kvelatsminda cherkovi joylashgan. Gurjaani Andronikashvili zodagonlar oilasiga tegishli edi. Qoʻshni Dogʻiston togʻlaridan bir qator talon- tarojlar natijasida Gurjaani 1770-yillarga kelib deyarli aholidan mahrum boʻlgan.[1]
Gurjaani 1915-yilda Kaxetida temir yoʻl liniyasi qurilganidan keyin kattaroq aholi punktiga koʻtarildi. 1930-yilda u hozirgi munitsipalitetning oʻtmishdoshi boʻlgan yangi tashkil etilgan Omonim okrugining markaziga aylandi va 1934-yilda shaharchaga aylandi. Sovet davridagi sanoatlashtirish davrida Gurjaani vinochilik, konserva, distillash, gʻisht tayyorlash va mexanik taʼmirlash zavodlariga ega edi.
1990-yillarda Sovet Ittifoqidan keyingi siyosiy va iqtisodiy inqiroz Gurjaani uchun oʻz taʼsirini koʻrsatdi. Aholi kamayib ketdi, sanoat pasaydi, zoʻravonlik jinoyatlari koʻpaydi. Mkhedrioni harbiylashtirilgan tashkilotiga aloqador qurolli guruh bir nechta shov-shuvli qotilliklarda ishtirok etgan.[2] Mkhedrioni oʻzi 1992-1995 yillarda Gurjaani tumanini amalda nazorat qilgan[3] 2000-yillarda erishilgan siyosiy va nisbiy iqtisodiy barqarorlikka qaramay, Gurjaani hali ham shahar infratuzilmasi va xizmatlarining ayrim elementlariga ega emas.
Sport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Futbol klublari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shaharning " Alazani Gurjaani " futbol klubi Regionuli Ligasida oʻynaydi . Klubning eng katta yutugʻi 1992-93 yilgi mavsumda Umaglesi Ligada 3-oʻrinni egallaganida erishildi. Oʻsha davrda jamoani Otar Gabeliya boshqargan.[4] 2014/15-yilgi mavsumda Alazani uchinchi liganing Sharqiy guruhida 2-oʻrinni egalladi, guruh yetakchisidan bir ochko kam.[5] 2020 yilda klub Regionuli Liga turnirida ishtirok etdi.
Stadioni[tahrir | manbasini tahrirlash]
David Kipiani stadioni David Kipiani sharafiga nomlangan — Alazani Gurjaani stadioni.[6]
Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2014-yilgi milliy aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Gurjaani aholisi 8,024 ming kishidan iborat boʻlib, koʻpchilik etnik gruzinlar edi.
| Aholi | 1989 yilgi aholini roʻyxatga olish | 2002 yilgi aholini roʻyxatga olish | 2014 yilgi aholini roʻyxatga olish |
|---|---|---|---|
| Jami | 12 594 [7] | 10 029 [7] | 8 024 |
Gurjaani aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Bela Chekurishvili — shoir
- Maka Purtseladze — Ayol grossmeyster
Qardosh shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gurjaani qardosh xalqlari:[8]
Haradok, Belarus
Pakruojis, Lithuania
Piaseczno County, Poland
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „გურჯაანი [Gurjaani]“,ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)], 1st (ka) Gamkrelidze: , Tbilisi: Georgian National Museum, 2013 — 170–171 bet. ISBN 978-9941-15-896-4.
- ↑ „Georgian former paramilitary detained in Azerbaijan“. Democracy & Freedom Watch (2014-yil 27-iyun). Qaraldi: 2016-yil 22-oktyabr.
- ↑ Gotua, Giorgi „Different Governments in Tbilisi, Same People in Regions: Local Elites in the Years of Independence (The Example of Gurjaani District, Georgia)“,. Changing Identities: Armenia, Azerbaijan, Georgia Voronkov: . Tbilisi: Heinrich Boell Foundation, 2012 — 209 bet. ISBN 978-9941-0-4712-1.
- ↑ გურჯაანის „ალაზანი“ — უძახე ახლა მეორე ლიგის გუნდი!. sportall.ge, 10-02-2015
- ↑ „Alazani in 2014/15“. Soccerway.
- ↑ „David Kipiani“. nekropole.info (2001-yil 19-sentyabr). Qaraldi: 2018-yil 5-iyun.
- ↑ 7,0 7,1 „საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები, ტომი II [Results of the first national census of the population of Georgia in 2002, volume II“] (ka). National Statistics Office of Georgia (2003). 2012-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-oktyabr.
- ↑ „დამეგობრებული ქალაქები“ (ka). gurjaani.gov.ge. Gurjaani. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.