Gretsiya — Shveysariya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Gretsiya va Gretsiya davlatlarining xaritada joylashuvi. Yashil rangda Gretsiya, sariq rangda Shveytsariya koʻrsatilgan.

Gretsiya — Shveytsariya munosabatlari Gretsiya va Shveytsariya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Ikki davlat 1830-yilda diplomatik aloqalarni oʻrnatgan. Shveytsariya 1865-yilda oʻz konsulligini ochgan. Gretsiyaning Bernda elchixonasi, Jenevada bosh konsulligi va Syurix va Luganoda ikkita faxriy konsullik bor. Shveytsariyaning Afinada elchixonasi va toʻrtta konsulligi (Saloniki, Korfu, Patras, Rodos) mavjud.

Munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gretsiya va Shveytsariya oʻrtasidagi munosabatlar uzoq anʼanalarga ega. 1815-yilgi Vena Kongressi oldidan va uning davomida Rossiya podshosi Aleksandr I xizmatida boʻlgan Korfu shahridan boʻlgan Ioannis Kapodistrias Shveytsariya Konfederatsiyasini qayta tashkil etish va Shveytsariya betarafligini xalqaro tan olish uchun muvaffaqiyatli harakat qilgan[1]. 1816-yilda Kapodistrias Lozanna shahrining birinchi faxriy fuqarosi[2] va 1827-yilda Gretsiya davlatining birinchi gubernatori boʻldi. Shveytsariya 1830-yilda yunon davlatining tashkil etilishini qoʻllab-quvvatlagan davlatlardan biri edi. Jenevalik ikki fuqaro yangi tashkil etilgan yunon monarxiyasida muhim vazifalarni bajargan: Jan-Gabriel Eynard Gretsiya Milliy bankining asoschilaridan biri (1842) va Lui-Andre Gosse 1827-yilgi vabo epidemiyasiga qarshi kurashgan Ellin dengiz floti qoʻmondoni boʻlgan.

Ikkinchi Jahon urushi paytida Shveytsariya bosib olingan Gretsiyadagi koʻplab mamlakatlarning manfaatlarini himoya qildi va tinch aholini qoʻllab-quvvatladi. Gretsiyada 1967-1964-yillar harbiy xunta hukmronligi davrida koʻplab muxolifatchilar Shveytsariyada boshpana topdilar. Gretsiyada demokratiyani tiklash boʻyicha Shveytsariya qoʻmitasi 1967-yilda Bernda tuzilgan.

Gretsiya va Shveytsariya oʻrtasida asosan savdo-sotiq bilan bogʻliq bir qancha shartnomalar mavjud[3]. Mamlakatlar oʻrtasidagi baʼzi yirik shartnomalar ijtimoiy taʼminot va daromad soligʻi boʻyicha ikki tomonlama soliqqa tortilishning oldini olishga qaratilgan.

Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gretsiya va Shveytsariya oʻrtasidagi savdo balansi odatda Shveytsariyaga toʻgʻri keladi, Gretsiya doimiy savdo kamomadiga ega. 2006- va 2007-yillar oraligʻida Shveytsariyaning Gretsiyaga eksporti 12,9 foizga, Gretsiyaning Shveytsariyaga eksporti esa 26,4 foizga oshgan[4]. Shveytsariyaning Gretsiyaga import qilinadigan asosiy mahsulotlari farmatsevtika va tibbiy buyumlar, soatlar va boshqa hashamatli tovarlar, mashinalar va yuqori texnologiyali mahsulotlar, elektron uskunalar va oziq-ovqatning muayyan turlari hisoblanadi. Shveytsariyaga import qilinadigan asosiy yunon mahsulotlari oziq-ovqat va ichimliklar, kimyoviy moddalar, qurilish materiallari va toʻqimachilikdir. Gretsiyada 48 ga yaqin Shveytsariya kompaniyasi bor, ularda Gretsiyada 10 000 ga yaqin kishi ishlaydi. Har yili 300 000 ga yaqin shveytsariyalik dam oluvchilar Gretsiyaga tashrif buyurishadi.

Gretsiya va Shveytsariya oʻrtasidagi savdo balansi (million shveytsariya frankida)
1998-yil 1999-yil 2000-yil 2001-yil 2002-yil 2003-yil 2004-yil 2007-yil[4]
Shveytsariyaning Gretsiyaga eksporti 928.4 852,7 848,7 910.2 948,8 1091,9 1180.7 1306
Gretsiyaning Shveytsariyaga eksporti 120.4 126.4 136.1 153,0 134.8 151,9 150.3 316
Savdo balansi −808.0 −726,3 −712,6 −757,2 −814.0 −940,0 −1030.4 −990

Gretsiya aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shveytsariyada 11 000 ga yaqin yunonlar yashaydi, ulardan 7 000 ga yaqini Syurixda istiqomat qiladi. Shveytsariyaning aksariyat yirik shaharlarida yunon uyushmasi yoki jamiyati mavjud. 2008-yil aprel oyi holatiga koʻra 2921 shveytsariyalik Gretsiyada yashaydi[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]