Gipsokarton shiftlar

Gipsokarton shift — xonaning yuqori chegaralarini qoplaydigan yuqoridagi ichki sirt boʻlib, odatda konstruktiv element hisoblanmaydi, lekin tomning strukturasining pastki qismini yoki yuqoridagi qavatning zaminini yashiradigan tayyor sirt hisoblanadi. Shiftlarni tasavvurga koʻra bezash mumkin, ayniqsa diniy binolarda shiftdagi freskalar va sanʼat asarlarining koʻplab ajoyib namunalari mavjud^[1].

Shiftning eng keng tarqalgan turi — yuqoridagi konstruktiv elementlardan toʻxtatib qoʻyilgan tushirilgan shiftdir. Gipsokarton panellari toʻgʻridan-toʻgʻri shift tirgaklariga yoki namlik oʻtkazmaydigan kontrplakning bir necha qatlamiga oʻrnatiladi, ular keyinchalik tirgaklarga biriktiriladi. Shiftning ustidagi boʻshliqda quvurlar yoki kanallarni oʻtkazish mumkin, bu erda izolyatsiya va yongʻinga qarshi materiallar joylashtirilishi mumkin.

Yiqilgan shipning pastki qismi toʻxtatilgan ship boʻlib, unda gipsokartondan farqli oʻlaroq alyuminiy tirgaklar tarmogʻi toʻsinlarga biriktirilib, bir qator toʻrtburchaklar boʻshliqlarni hosil qiladi. Keyin kartonning alohida qismlari oʻsha boʻshliqlarning pastki qismiga joylashtiriladi, shunda kartonning alyuminiy relslar bilan kesishgan tashqi tomoni pastdan shift sifatida koʻrinadi.

Shiftning boshqa turlariga sobor shiftini, konkav yoki barrel shaklidagi shiftini, choʻzilgan shipni va qoplamali shipni oʻz ichiga oladi. Koʻpincha shiftni atrofdagi devorlarga bogʻlaydi.

Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shiftlar tashqi koʻrinishi yoki tuzilishiga koʻra tasniflanadi. Katedral shifti — cherkovda boʻlganlarga oʻxshab tushgan shift bu tayyor sirt bir necha dyuym yoki santimetrdan bir necha futgacha yoki uning ustidagi strukturadan bir necha metr pastda joylashgan har ikki holatda boʻlishi mumkin. Bu estetik maqsadlarda amalga oshirilishi mumkin, masalan, istalgan shift balandligiga erishish uchun yoki akustik quvurlar uchun joy bilan taʼminlash kabi amaliy maqsadlar boʻlishi mumkin.Konkav yoki barrel shaklidagi shift odatda vizual yoki akustik ahamiyatga ega boʻlgan yuqoriga egri yoki yumaloq boʻladi, qoplangan shift esa „lakunar shift“ deb ham ataladigan chuqurlashtirilgan kvadrat yoki sakkiz burchakli panellar panjarasiga boʻlinadi. Konkov shiftida devor va shift oʻrtasida gipsli oʻtish ishlatiladi; u koʻrkam shakllanish, botiq egri chiziqli qoliplash uchun ishlatiladi^[2].

Elementlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gipsokarton shiftlar koʻpincha fresk rasmlari, mozaik plitkalar va boshqa sirt ishlov berish bilan bezatiladi. Bajarish qiyin boʻlsada bezatilgan shiftning afzalligi shundaki, u asosan barmoqlar va changning shikastlanishidan himoyalangan boʻladi. Ilgari, shiftlar sham yoki kamin tutunidan koʻproq zarar koʻrgan^[3].

Yongʻinga chidamlilik darajasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Savdo va turar-joy qurilishida yongʻinga chidamlilik koʻrsatkichlariga hissa qoʻshadigan eng keng tarqalgan Gipsokarton shift — bu tushirilgan shiftdir. Shift tushib ketgan taqdirda, butun tizim xavfsizlikka erishadi, bu ham yuqoridagi struktura boʻlib, undan shiftlar toʻxtatiladi, bu beton zamin yoki yogʻoch zamin boʻlishi mumkin, shuningdek, toʻxtatib turish mexanizmi va, nihoyat eng past membrana yoki tushib turadigan burchaklar boʻladi.

Biroq, mustaqil shiftni mustaqil ravishda yongʻinga chidamlilik darajasiga ega boʻlgan tarzda qurish mumkin. Bunday tizimlar, natijada paydo boʻlgan tizim oʻzini ushlab turishga qodirligini isbotlash uchun yuqoridagi plitaga osilgan holda sinovdan oʻtkazilishi kerak.

4 soatlik yongʻin sinovidan oʻtadigan cheklanmagan yuk koʻtarmaydigan shift. Burilish I-nurdan tashqarida oʻlchanadi.
Muvaffaqiyatli yongʻin sinovidan soʻng, oʻchoqdan koʻtarilgan va ixtiyoriy 45PSI (3,1 bar) shlang-oqim sinoviga tayyorlangan Durasteel shiftini.

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shiftning akvarel tasviri, Oreste Sercelli
Olimlar uyidagi neo-barokko shifti, Lvov ( Ukraina )
Baarn ( Gollandiya ) dan shlyapa shiftining detallari
Miloddan avvalgi 306-yilda Trierda (Italiya) imperator saroyida Rim osma shiftini ko'rgazmali rekonstruksiya qilish
Art Nouveau bezaklari bilan bezatilgan shift
Buxarestdan (Ruminiya) DA Sturdza uyidagi gipsokarton shift
Liejda bo'yalgan gipsokarton shift (Belgiya)

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Vseobщaya istoriya arxitekturi /red. kollegiya/V 12 tomax. — M: 1970.
↑ Corky Binggeli. Interior Graphic Standards: Student Edition. John Wiley & Sons, 2011 — 220 bet. ISBN 978-1-118-09935-3.
↑ Sanʼat, arxitektura va shaharsozlik tarixi. Oʻquv qoʻllanma. Mualif: S.A.Masharipova. Toshkent Arxitektura-qurilish instituti, 2013-yil

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Ceiling" Encyclopædia Britannica 5 (11chi nashri) 1911
Merriam-Webster ceiling definition

[1] Vseobщaya istoriya arxitekturi /red. kollegiya/V 12 tomax. — M: 1970.

[2] Corky Binggeli. Interior Graphic Standards: Student Edition. John Wiley & Sons, 2011 — 220 bet. ISBN 978-1-118-09935-3.

[3] Sanʼat, arxitektura va shaharsozlik tarixi. Oʻquv qoʻllanma. Mualif: S.A.Masharipova. Toshkent Arxitektura-qurilish instituti, 2013-yil

[1]

[2]

[3]