Gilos gullari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Prunus speciosa (Oshima olchasi). Turlarning xususiyatlari ko'plab navlarning paydo bo'lishiga olib keldi.[1][2]
Prunus serrulata "Kanzan" yoki "Sekiyama". Bu Evropa va Shimoliy Amerikadagi eng mashhur gilos daraxti navlaridan biridir. Turlardan biri Britaniyaning Garden Merit mukofoti uchun tanlangan[3].
Hashimotodagi Sugimura bog'ida gilos gullaydi
Yachounomori bog'i, Tatebayashi, Gunma, Yaponiya
Cherry blossoms in Seattle
Sietlda gilos gullaydi

Yapon gilosi yoki sakurasi sifatida ham tanilgan. Prunus yoki Prunus jinsidagi koʻplab daraxtlarning gulidir. Ular Sharqiy Osiyoda, jumladan Xitoy, Koreya va ayniqsa Yaponiyada keng tarqalgan turlardir. Ular odatda manzarali gilos daraxtlariga ishora qiladilar, ularni yeyish uchun meva beradigan gilos daraxtlari bilan adashtirmaslik kerak.[4] U Yaponiyaning milliy guli hisoblanadi.[5]

Yapon gilos daraxtining yovvoyi turlari asosan Shimoliy yarimsharda keng tarqalgan.[6][7][8] Yevropa va Shimoliy Amerikadagi asosiy tasnifda dekorativ maqsadlar uchun gilos daraxtlari taxminan 400 turdan iborat boʻlgan Prunus jinsiga tasniflanadi. Yaponiya, Xitoy va Rossiyadagi asosiy tasnifda, aksincha, manzarali olcha daraxtlari Prunus jinsidan ajratilgan 100 ga yaqin turdan iborat boʻlgan Cerasus jinsiga tasniflanadi va Cerasus jinsiga Prunus salicina, Prunus kirmaydi. persica (shaftoli), Prunus mume, Prunus grayana va boshqalar. Biroq, Yevropa va Shimoliy Amerikada gilos gullarini koʻrish uchun mos keladigan koʻplab yirik gullarga ega yovvoyi gilos daraxtlari koʻp emas edi. Ularning aksariyati bugungi odamlar tasavvur qiladigan gilos gulini koʻrish uchun odatiy gilos daraxti shakllari va gullaridan farq qiladi.[7] Xitoyning materik qismida qadim zamonlardan beri olxoʻri gullarini koʻrish madaniyati mavjud boʻlib, gilos gullarining koʻplab yovvoyi turlari mavjud edi, lekin ularning koʻpchiligi kichik gullarga ega edi va yirik gulli gilos gullarining yovvoyi turlarining tarqalish maydoni. hanami uchun mos, koʻpincha odamlarning yashash joylaridan uzoqda joylashgan kichik bir hudud bilan cheklangan.[9] Boshqa tomondan, Yaponiyada gilos gulini koʻrish uchun mos keladigan katta gullarni ochadigan va yirik daraxtlarga aylanib ketadigan Prunus speciosa (Oshima olchasi) va Prunus jamasakura (Yamazakura) mamlakatning ancha keng hududida va yaqin atrofda tarqalgan. odamlarning yashash joylari. Shuning uchun gilos gullarini koʻrish madaniyati va navlarini ishlab chiqarish Yaponiyada tarixan rivojlangan deb hisoblanadi.[9]

Gilos daraxtlari oʻzgaruvchan xususiyatga ega boʻlganligi sababli, ayniqsa Yaponiyada gilos gullarini koʻrish uchun koʻplab navlar yaratilgan. Oshima olchasi, Yamazakura, Prunus pendula f. ascendens (syn, Prunus itosakura, Edo higan) va boshqalar tabiiy ravishda Yaponiyada oʻsadi, mutatsiyaga oson, ayniqsa, Yaponiyada endemik tur boʻlgan Oshima olchasi mutatsiyaga uchrab, ikki gulli, tez oʻsadi, koʻplab yirik gullarga ega va kuchli hidga ega; shuning uchun Oshima olchasi oʻzining qulay xususiyatlari tufayli navlar asosi sifatida Sato-zakura guruhi deb nomlangan koʻplab sakuralarni ishlab chiqargan. Ota-ona turlari Oshima olchasi boʻlgan vakillik navlari Yoshino olchasi va Kanzan ; Yoshino giloslari Osiyo mamlakatlarida, Kanzan esa Gʻarbiy mamlakatlarda faol ekilgan.[1][2][3]

Evropada XIX asr oxiridan XX asr boshlarigacha ingliz Kollingvud Ingram yapon gilos gullarini yigʻib oʻrgandi va turli xil bezak navlarini yaratdi va gilos gulini koʻrish madaniyati tarqala boshladi. Qoʻshma Shtatlarda gilos gullarini tomosha qilish Yaponiya 1912-yilda doʻstlik belgisi sifatida gilos gullarini taqdim etganidan soʻng keng tarqala boshladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Origins of Japanese flowering cherry (Prunus subgenus Cerasus) cultivars revealed using nuclear SSR markers“. Shuri Kato, Asako Matsumoto, Kensuke Yoshimura, Toshio Katsuki etc.. Qaraldi: 27-fevral 2021-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "ojfc" defined multiple times with different content
  2. ↑ 2,0 2,1 „Origins of Japanese flowering cherry (Prunus subgenus Cerasus) cultivars revealed using nuclear SSR markers“. Forestry and Forest Products Research Institute. (16-iyun 2014-yil). 9-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-fevral 2021-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "ojfcffrri" defined multiple times with different content
  3. ↑ 3,0 3,1 Toshio Katsuki. (2018) Sakura no Kagaku (Science of Cherry Blossoms). pp.40–42 SB Creative. ISBN 978-4797389319 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "katsuki201840" defined multiple times with different content
  4. ↑ The history and cultural symbolism of both the seven wild species and the hundreds of forms known for centuries as sato-zakura, or garden cherries and information about growing and propagating is found in Kuitert. „Japanese Flowering Cherries“. Timber Press (6-mart 2015-yil).
  5. ↑ Honoca. „The beauty and history of sakura, Japan's national flower“. Tsunagu Japa. Qaraldi: 6-yanvar 2016-yil.
  6. ↑ „Are cherry trees native to countries other than Japan?“. The Flower Association of Japan. 5-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  7. ↑ 7,0 7,1 „Basic knowledge of cherry blossoms“. JAPAN Cherry Blossom Association.
  8. ↑ „STUDIES ON THE HISTORY OF FLOWERING CHERRY--《Journal of Nanjing Forestry University》1982年02期“. en.cnki.com.cn. 2022-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-aprel 2019-yil.
  9. ↑ 9,0 9,1 Toshio Katsuki. (2018) Sakura no Kagaku (Science of Cherry Blossoms). pp.160–161 SB Creative. ISBN 978-4797389319 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Gilos_gullari&oldid=3757390" dan olindi