Germaniya — Gretsiya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Germaniya–Gretsiya munosabatlari

Germaniya
Yunoniston
Elchixona
Germaniya elchixonasi Afinada Gretsiya elchixonasi Berlinda

Gretsiya Berlinda elchixonasi va Gamburg, Myunxen, Dyusseldorf, Shtutgart va Frankfurtda beshta Bosh konsullikka ega. Germaniyaning Afinada elchixonasi va Salonikida bosh konsulligi bor. Germaniya va Gretsiya Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti, Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot Tashkiloti, NATO, Yevropa Ittifoqi va Yevrozonaning toʻlaqonli aʼzolaridir.

Qarz inqirozidan oldin Germaniya Gretsiyada juda mashhur edi; Greklarning 78,5 % 2005-yilda Germaniya haqida ijobiy fikrda edi. 2010-yilga kelib 29 % shunday fikrda boʻlgan[1]. Bugungi kunda Germaniyaning Gretsiyadagi imiji qayta tiklandi va sezilarli darajada yaxshilandi. 2012-yilda greklarning 49 foizi Germaniya haqida juda salbiy fikrda bo‘lgan bo‘lsa, 2021-yilga kelib bu raqam 29 foizga kamaydi. Germaniya kansleri Angela Merkel 2012-yilda greklarning 76 foizi tomonidan juda salbiy nuqtai nazardan qaralgan. 2021-yilga kelib, u 45 % ni tashkil etgan[2].

Ikki tomonlama munosabatlar tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Amaliya libosini kiygan Oldenburglik Amaliya
Angela Merkel va Kiriakos Mitsotakis EPP yigʻilishida, 2019- yil

Yunonlar va nemislar oʻrtasidagi diplomatik aloqalar oʻrta asrlar va Vizantiya imperiyasiga borib taqaladi.

Mustaqil Yunonistonning birinchi qiroli Otton I nemis millatiga mansub boʻlib, uning davrida koʻplab bavariyaliklar kelib, yangi davlatga joylashganlar. Otton I ning otasi bavariyalik Lyudvig I yunonlar Mustaqillik urushi paytida va oʻgʻli taxtga oʻtirgandan keyin ularga moliyaviy va siyosiy yordam bergan.

1834-yilda Gretsiya va Prussiya oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi, oʻsha yili ikkala davlat elchixonalarini ochdi[3].

Ikki mamlakat ikkala jahon urushi paytida ham dushman boʻlgan. Germaniya Ikkinchi jahon urushi paytida Gretsiyaning ishgʻolida ishtirok etgan. Germaniyaning harbiy jinoyatlari uchun tovon toʻlash va ishgʻol davridagi majburiy qarz masalasi hal qilinmayapti.

Germaniyada 300 000 kishilik yunon jamoasi istiqomat qiladi, ularning aksariyati 1960 va 1970-yillarda kelgan.

1970-, 1980-, 1990-, 2000-yillarda Gretsiyaga birinchi sayyohlik tufayli tashrif buyurgan nemislar bilan 60 yil davomida (1950-2010) ikki davlat aʼlo darajadagi munosabatlarga ega boʻlgan. Chet elga koʻchib ketgan yunonlarning birinchi Yevropadagi manzili Germaniya boʻlgan (asosan, 1960-yillar). Bundan tashqari, Gretsiya 1980-yillarda Germaniyaning qayta birlashishini qoʻllab-quvvatladi va ikki davlat Yevropa Ittifoqi spektrida koʻplab sohalarda (madaniy, texnologik, armiya va boshqalar) hamkorlik qildi.

1999-yilda Gretsiya tashqi ishlar vaziri Teodoros Pangalos „Germaniya siyosiy jihatdan past davlat“[4] deya diplomatik inqirozga sabab boʻldi va keyin uzr soʻradi.

Biroq, davlatlar oʻrtasidagi Yvropa suveren qarz inqirozi davrida munosabatlar keskin taranglashdi[5]. Har ikki davlatdagi ko‘plab ommaviy axborot vositalari polemik xabarlar orqali munosabatlarga putur yetkazishga uringan bo‘lsa-da, bunga qarshi chiqish tashabbuslari ham boʻlgan. Eng mashhuri nemis-grek yoshlar tashkilotining (Deutsch-griechisches Jugendwerk) tashkil topishidir.

Umuman olganda, Germaniya va Gretsiya munosabatlari muvozanatli deb hisoblanadi. Yevropa siyosiy maydonida mamlakatlar yaxshi hamkorlik qiladi. Germaniya Gretsiyani Turkiya bilan tortishuvlarida qoʻllab-quvvatlaydi, ammo Fransiya kabi qattiq tazyiq oʻtkazmaydi. Bu haqda Germaniya vaziri Xayko Maas ham maʼlum qilgan: „[. . . ]Germaniya va butun Yevropa Ittifoqi qattiq birdamlikda Gretsiyani qoʻllab-quvvatlaydi“[6]. Germaniya Turkiyaga qurol sotishni cheklab qoʻygan, ammo ular oʻzaro savdoda dengiz uskunalarini istisno qildilar[7]. Yevropa Ittifoqi Turkiyaga sanksiya qoʻllamoqchi boʻlganida Germaniya ikkilanib turdi, biroq ular sanksiya ijobiy variant ekanligini va Turkiyaning provokatsiyasi qabul qilinishi mumkin emas degan qarorga kelihdi[8]. Eslatib o‘tamiz, Germaniya allaqachon Gretsiyaga va Gretsiya sotilmasligini istagan 4 ta U-214 suv osti kemasini Turkiyaga ham taqdim etgan.

Gretsiyaning nemis jamiyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Afinada nemis arxeologiya instituti 1874-yilda, Afina nemis maktabi esa 1896-yilda ochilgan.

Ikki tomonlama shartnomalar roʻyxati[9]:[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ikki tomonlama madaniy kelishuv, 1956-yil 17-may
  • Yashash va tashish shartnomasi, 1961-yil 2-sentyabr. Unda ikki fuqarolikka ega boʻlgan shaxslarni harbiy xizmatga chaqirish masalalari ham koʻrib chiqiladi.
  • Ikki tomonlama soliqqa tortishning oldini olish toʻgʻrisidagi shartnoma, 1966-yil 18-aprel

1981-yildan keyin koʻpgina kelishuvlar Yevropa Ittifoqi orqali amalga oshirilgan.

Soʻnggi ikki tomonlama tashriflar roʻyxati[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2000-yil aprel: Germaniya Prezidenti Johannes Rauning tashrifi.
  • 2004-yil 22-yanvar: Gretsiya tashqi ishlar vaziri Jorj Papandreuning tashrifi
  • 2004-yil 3-dekabr: Gretsiya tashqi ishlar vaziri Petros Molyviatisning tashrifi
  • 2006-yil 15-16-fevral: Gretsiya Bosh vaziri Kostas Karamanlis va Gretsiya tashqi ishlar vaziri Dora Bakoyannisning tashrifi
  • 2006-yil 23-iyun: Germaniya tashqi ishlar vaziri Frank-Valter Shtaynmayerning tashrifi
  • 2006-yil 18-22-sentyabr: Gretsiya Prezidenti Karolos Papulyasning tashrifi
  • 2007-yil 20-iyul: Germaniya kansleri Angela Merkelning tashrifi

Diplomatiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Elchixonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Germaniya elchixonasi Gretsiyaning Afina shahrida joylashgan. Gretsiya elchixonasi Germaniyaning Berlin shahrida joylashgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Survey on Greece-US relations 2016“. kaparesearch.com (2016-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 20-dekabr.
  2. ↑ „Germany and Merkel Receive High Marks Internationally in Chancellor's Last Year in Office“. pewresearch.org (2021-yil 22-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 20-dekabr.
  3. ↑ „Bilateral Relations Between Greece and Germany“. 2009-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 18-yanvar. Greek Ministry of Foreign Affairs about the relation with Germany
  4. ↑ Θ.Πάγκαλος tovima.gr
  5. ↑ German Patience With Greece on the Euro Wears Thin 8 May 2012.
  6. ↑ G
  7. ↑ „Limit on arms export to Turkey excludes maritime equipment, German FM says“. Daily Sabah (2020-yil 27-iyul).
  8. ↑ „Germany, Austria say sanctions among options for Turkey's Cyprus drilling“. Reuters (2019-yil 15-iyul).
  9. ↑ http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/en-US/Policy/Geographic+Regions/Europe/Relationships+with+EU+Member+States/Germany/Greek[sayt ishlamaydi] Ministry of Foreign Affairs about the relation with Germany

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Germaniya_—_Gretsiya_munosabatlari&oldid=3571192" dan olindi