Gepatotsellyulyar adenoma
| Gepatotsellyulyar adenoma | |
|---|---|
 jigar adenomasi (rasmning pastki qismi) | |
| Klassifikatsiyasi va tashqi linklar | |
| Ixtisos | Gastroenterologiya, Onkologiya |
Gepatotsellyulyar adenoma (GA)—jigar adenomasi (lot. adenoma; „temir“ + -omo „oʻsimta“ dan) — kam uchraydigan havfsiz jigar shishi boʻlib, ogʻiz kontratseptivlarini qabul qiluvchi reproduktiv yoshdagi ayollarda koʻp uchraydi. GA ning tarqalishi sabalari aniq belgilanmagan, 0,001-0,004 % paydo boʻlishi mumkin. Bu qon ketishlar bilan murakkab kechuvchi oʻsimta turi boʻlib, ayniqsa shakllanish hajmi 5 santimetrdan oshsa va boshqa havfsiz jigar shakllaridan farqli oʻlaroq, u gepatotsellyulyar karsinomaga malign transformatsiya xavfiga ega . Erkaklarda koʻproq malign oʻsma xavfi yuqori, ayollarda asosan jigar adenomasi uchraydi.
Etiologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Baʼzi holatlarda adenoma noaniq sabablarga koʻra sogʻlom jigarda rivojlanadi. Shu bilan birga, baʼzi predispozitsiya qiluvchi sharoitlar aniqlangan:
*ogʻiz kontratseptivlarini uzoq muddatli qoʻllash
*III va IV turdagi glikogenoz
*konjenital portokaval shunt va erkaklarda anabolik steroidlarni qoʻllash .
Molekulyar tahlil adenomatoz hujayralardagi oʻziga xos mutatsiyalarni aniqladi, ularning har biri oʻziga xos gistologik xususiyatlar bilan bogʻliq:
*HNF1 mutatsiyalari yogʻli gepatotsitlar bilan
*Beta-katenin mutatsiyalari esa displazi va malign transformatsiya bilan.
*Jigar adenomasining yana bir turi telangiektatik adenoma [1] sifatida tavsiflangan.
Tashxis[tahrir | manbasini tahrirlash]
Jigar adenomasiga tashxis kontrastli ultratovush, koʻp fazali kompyuter tomografiyasi yoki gadoliniy bilan kuchaytirilgan MRT yordamida amalga oshiriladi. Tashxisni tasdiqlash uchun biopsiya yoki rezektsiya talab qilinadi. Differensial diagnostika gemangioma, fokal nodüler hiperplazi, gepatosellüler karsinom va jigar metastazlarının ayrim turlarini oʻz ichiga oladi.
Davolash[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oʻsimtaning muayyan davolash usullari mavjud emas. 5 santimetrdan kattaroq oʻlchamlar uchun jarrohlik yoʻli bilan olib tashlash koʻrsatilishi mumkin. Kichikroq oʻlchamlar va qoʻshimcha xavf omillari yoʻqligi bilan dinamik kuzatish ultratovush yordamida amalga oshiriladi.
Gormonal kontratseptivlarni qabul qilganda ularni toʻxtatish kerak.
Prognoz[tahrir | manbasini tahrirlash]
Malign transformatsiya kam uchraydi va uzoq muddatli prognoz qulaydir.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ INSERM US14-- ALL RIGHTS RESERVED. „Orphanet: Hepatocellular adenoma“ (en). www.orpha.net. 2021-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-noyabr.