Garri Potterdagi sehrli mavjudotlar
Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. |
Sehrli mavjudotlar Garri Potter seriyasidagi xayoliy sehrgarlar dunyosining bir qismi va britaniyalik yozuvchi J.K.Rowling tomonidan o'ylab topilgan.Kitobning ettita asosiy qismlari:Xogvarts,Taqiqlangan o'rmon va Sehrgarlar olamining boshqa joylarida Garri va uning do'stlari o'zlarining sarguzashtlari davoomida shunday sehrli mavjudotlarning ko'pchiligiga duch kelishadi. Bundan tashqari, talabalar Xogvartsdagi "Sehrli mavjudotlarga g'amxo'rlik qilish" darsida gippogrif va yagona shoxli jonzotlarga g'amxo'rlik qilishni o'rganadilar. Rouling, shuningdek,Nyut Scamanderning xuddi shu nomdagi xayoliy o‘quv qo‘llanmasi asosida, Xogvarts talabalari tomonidan foydalaniladigan va seriyada ishlatilgan sehrli jonivorlar bo‘yicha qo‘llanma “Fantastik hayvonlar va ularni qayerdan topish mumkin” kitobini ham yozgan.
Bu mavjudotlarning aksariyati asosan yunon mifologiyasidan va boshqa folklordan, xususan, Britaniya va Skandinaviya xalqlaridan olingan.Ushbu afsonaviy mavjudotlar haqidagi ko'plab afsonalar ham kitoblarga kiritilgan. "Bolalar [...] men bir shoxli shoxlarni ixtiro qilmaganimni bilishadi, lekin men gippogriflarni ixtiro qilmaganimni tez-tez tushuntirishga majbur bo'ldim", dedi Rouling Stiven Frayga BBC Radio 4 ga bergan intervyusida. “Men mifologik mavjudot deb bilgan jonzotdan foydalansam, u haqida imkon qadar ko'proq ma'lumot bilishga harakat qilaman. Men undan foydalanmasligim ham mumkin, lekin men sseneriyimni davomiy qilish uchun ularni o'rganishni maqul ko'raman"
Kitobning seriyalarida ba'zi mavjudotlar sehrli xususiyatlarga ega yoki ma'lum sehrli qobiliyatlarga ega bo'lishi mumkin bo'lgan oddiy hayvonlardir. Masalan, boyo'g'lilar pochta jo'natmalarini ularning joylashuvidan qat'i nazar, oluvchini topish qobiliyatiga ega. Mushuklar, itlar, qurbaqalar,kalamushlar va sichqonlar kabi boshqa hayvonlar sehrli qobiliyatga ega bo'lishi shart emas.
Magizoologiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Garri Potter franshizda,Magizoologiya ("sehr" va " zoologiya " so'zlaring aralashmasi) sehrli mavjudotlarni o'rganishdir. Magizoologiyani o'rganadigan odam magizoolog Deb ataladi. Asarda Sehrgarlik vazirligida, xususan, sehrli mavjudotlarni tartibga solish va nazorat qilish bo'limida ishlaydigan magizoologlar bor. Mashxur magizoologlardan biri Nyut Skamander bo'lib, u "Fantastik hayvonlar va ularni qayerdan topish mumkin" kitobining koinotdagi muallifi va Garri Potter hikoyasining oldingi qismi "Fantastik hayvonlar" franshizasining qahramoni.
Tartibga solish va tasniflash
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nizom
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sehrgarlik vazirligining Sehrli mavjudotlarni tartibga solish va nazorat qilish boshqarmasi sehrli mavjudotlarni nazorat qilish va tartibga solish uchun javobgardir.Bu vazirlik uchta bo'linmaga bo'lingan: Hayvonlar bo'limi, Mavjudot bo'limi va Ruh bo'lim.
Fantastik hayvonlarga ko'ra, "mavjud" odatda "sehrli jamiyat qonunlarini tushunish va bu qonunlarni shakllantirishda mas'uliyatning bir qismini o'z zimmasiga olish uchun eytarli aqlga ega bo'lgan har qanday mavjudot" deb ta'riflanadi. Bunga odamlar, gnomlar, uy elflari(kichik odamcha), gigantlar, jinlar, yalmog'iz kampirlar, veelalar va vampirlar(qonxo'rlar) kiradi. Parilar, sehrgarlar, gnomlar va boshqa ko'plab mavjudotlar "Maxluqlar" deb tasniflanadi. Arvohlar bilan bog'liq bo'lgan hodisa va ishlar Ruhlar bo'limiga tegishlidir.
Bu ta'riflar muammosiz emas: bo'rilar va animagi odatda inson qiyofasida bo'ladi, lekinular hayvonga ham aylanishi mumkin. (Bo'ri odamlik holatidan bo'ri holiga faqat to'lin oy chiqgan paytda aylanadi, ammo Animagus - bu o'z xohishiga ko'ra hayvonga aylanishni o'rgangan odam hisoblanadi. ) Ularning tasnifi aniq emas va bo'rilar uchun mas'ul idoralar Yirtqich va mavjudot bo'limlarida mavjud. Banshilar va Dementorlar kabi xavfli mavjudotlar hech qachon rasman tasniflanmagan. Bundan tashqari, kentavrlar, leprechaunlar va suv odamlari kabi ba'zi ongli hayvonlar "borliq" maqomidan ''mahluq'' darajasiga o'tkazlgan.
Fantastik hayvonlar va ularni qayerdan topish mumkin, shuningdek, har bir jonzotga "X" belgilari ko'rinishida ma'lum bir reytingini belgilaydi.Beshta Xs "Ma'lum sehrgar qotil/qo'lga o'rgatish mumkin emas" degan ma'noni anglatadi. To'rtta Xs "Xavfli/mutaxassis bilimini talab qiladi/malakali sehrgar boshqara olishi mumkin" degan ma'noni anglatadi. Uchta Xs "Malakali sehrgar uddalashi kerak" degan ma'noni anglatadi. Ikkita Xs "zararsiz/xonakilashgan bo'lishi mumkin" degan ma'noni anglatadi. Bitta X "zerikarli" degan ma'noni anglatadi. Kentavrlar, bir shoxlilar, fenikslar va dengiz odamlari kabi yuksak hurmat bilan muomala qilinishi kerak bo'lgan mavjudotlarga ham XXXX bahosi berilgan.