Gülhane bog'i
Gulhane bog'i (turkcha: Gülhane Parkı , „Rosehouse Park“; forschadan : گلخانه Gul kh āna, „gullar uyi“) — Turkiyaning Istanbul shahridagi Eminönü tumanidagi tarixiy shahar bogʻi; u Topkapi saroyiga ulashgan va uning hududida joylashgan. Parkning janubiy eshigi saroyning eng katta darvozalaridan biri hisoblanadi. Bu Istanbuldagi eng qadimiy va eng keng jamoat parklaridan biri.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bogʻning nomi, maydonda joylashgan Gulhane („Atirgulxona“) 1839-yilgi Gulhane farmoni (turkcha: Tanzimât Fermanı) eʼlon qilingan joy edi. Farmon Usmonli imperiyasida Tanzimat islohotlarini boshladi, bu imperiyani modernizatsiya qildi va barcha Usmonli fuqarolarini, dinidan qatʼi nazar, qonun oldida tenglashtirish kabi oʻzgarishlarni oʻz ichiga oldi. Bu haqda imperatorlikdagi yetakchi davlat arbobi, diplomat va islohotchi Sadr vazir Mustafo Reshid Posho eʼlon qildi.
Gulhane bogʻi bir vaqtlar Topkapi saroyining tashqi bogʻining bir qismi boʻlgan va asosan bogʻdan iborat edi. Tashqi bogʻning bir qismi munitsipalitet tomonidan park sifatida rejalashtirilgan va 1912-yilda jamoatchilikka ochilgan. Bogʻda ilgari dam olish joylari, qahvaxonalar, oʻyin maydonchalari va boshqalar mavjud edi. Keyinchalik bogʻ ichida kichik hayvonot bogʻi ochildi.
Park soʻnggi yillarda katta taʼmirdan oʻtkazildi; ochiq maydonning koʻpayishiga taʼsir qiluvchi hayvonot bogʻi, qiziqarli yarmarka va piknik maydonchalarini olib tashlash. Ekskursiya yoʻnalishlari yangidan tartibga keltirilib, katta basseyn zamonaviy uslubda taʼmirlandi. Beton konstruktsiyalar olib tashlanganligi sababli, park 1950-yillarning tabiiy landshaftini tikladi va 1800-yillardagi daraxtlarni koʻrsatdi.
Islomda fan va texnologiya tarixi muzeyi Toʻpqopi saroyining sobiq otxonalarida, bogʻning gʻarbiy chekkasida joylashgan. U 2008-yilning may oyida Turkiya Bosh vaziri Rajab Toyyib Erdoʻgʻan tomonidan ochilgan.[1] Muzeyda astronomiya, geografiya, kimyo, geodeziya, optika, tibbiyot, arxitektura, fizika va urush kabi 8-16-asrlarga oid ixtirolarning 140 nusxasi mavjud.[2]
Procession Kiosk (turk tilida Alay Köşkü) parkning tramvay yoʻliga qaraydigan tashqi devorida oʻtiradi va unga parkning ichidan kirish mumkin. Unda Ahmet Hamdi Tanpinar muzey kutubxonasi joylashgan.
Kelajak[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gulhane hududidagi eski kazarmaning oʻz vaqtida madaniyat markaziga aylantirilishi kutilmoqda; markazda kilim va hunarmandchilik ustaxonasi bilan birga kutubxona va koʻrgazma zali boʻladi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Usmonli arxitekturasi
- Turkiya Madaniyat va turizm vazirligi — Gulhane bogʻi
Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Turkish PM inaugurates museum in istanbul“. World Bulletin (2008-yil 24-may). 2009-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 28-iyun.
- ↑ „Museum of Technology and Islam Opened in Istanbul“. Tomw Communications (2008-yil 26-may). Qaraldi: 2009-yil 28-iyun.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Necipoğlu, Gülru. Architecture, ceremonial, and power: The Topkapi Palace in the fifteenth and sixteenth centuries. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press, 1991 — 336 pages bet. ISBN 0-262-14050-0.
- Fanny Davis. Palace of Topkapi in Istanbul. 1970. ASIN B000NP64Z2
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Wikimedia Commons’dagi Gulhane Parkiga tegishli xabarlar va rasmlar