Felicisimo Ampon
| Felicisimo Ampon | |
|---|---|
| Toʻliq ismi | Felicisimo Hermoso Ampon |
| Mamlakat |
 Philippines |
| Istiqomat joyi | Philippines |
| Tugʻilishi |
27-oktyabr 1920-yil Manila, Philippine Islands |
| Vafoti |
7-oktyabr 1997-yil (76 yoshda) Highland Park, Illinois, United States |
| Boʻyi | 5 ft 3 in (1.60 m) sm |
| Kollej | Far Eastern University |
| Olgan jami pul mukofot(lar)i miqdori | |
| Yakkalik bahslar | |
| Rekordi | 36–18 |
| Jami titullari | 25[1] |
| „Katta dubulgʻa“ turniri yakkalik bahslari natijalari | |
| French Open | QF (1952, 1953) |
| Wimbledon | 3R (1949, 1950, 1953) |
| US Open | 4R (1948, 1949, 1950, 1952) |
| Juftlik bahslari | |
| „Katta dubulgʻa“ turniri juftlik bahslari natijalari | |
| Wimbledon | 3R (1948, 1952, 1953) |
| „Katta dubulgʻa“ turniri aralash juftlik bahslari natijalari | |
| Wimbledon | 4R (1949) |
Felicisimo Ampon (ispancha: Felicisimo Hermoso Ampon ; 1920- yil 27-oktabr, Manila tugʻilib, 1997-yil 7-oktabr, Highland Park, Illinoys, AQShda vafot etgan) — filippinlik havaskor tennischi .
U deyarli 30 yil davomida bir nechta Devis Kubogi musobaqalarida mamlakatni himoya qilgan va Devis Kubogi tarixida eng koʻp yakkalik (34-26) va umumiy gʻalaba (40-35) boʻyicha Filippin rekordini oʻrnatgan.[2] U 1934-yilda Uzoq Sharq oʻyinlarining tennis oltin medali, 1950-yilgi Panamerika oʻyinlarining tennis boʻyicha oltin medali, 1958-yilgi Osiyo oʻyinlarining tennis boʻyicha juftlik oltin medali va 1968-yilgi Xitoy Rekreatsion klubi ochiq tennis boʻyicha juftlik chempionlik unvonini qoʻlga kiritgani bilan tanilgan.
- 1934-yilda yakkalik bahslarida Uzoq Sharq oʻyinlarining tennis turniri chempioni
- 1958-yilgi Osiyo oʻyinlari tennis turniri gʻolibi (erkaklar juftligida) va ikki karra mukofot sovrindori.
- 1950-yil Panamerika tennis chempionati gʻolibi
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Felicisimo Ampon sobiq tennischi Feliks Amponning oʻgʻli va oʻz vaqtida Osiyoda ayollar tennisida ustunlik qilgan Desideria Amponning ukasi edi. Tennis tarixchisi Bud Kollinz uni dunyodagi eng kichik tennischi deb taʼriflagan.[3] Ampon boʻyi oʻzining taxalluslari bilan bogʻliq - Tota (tagalog tilidan „chaqaloq“ yoki „miniatyura“ dan tarjima qilingan) va „Qudratli kana“ (inglizcha: Mighty mite, filippinlik sport jurnalisti Willy Ernandesdan olingan taxallus, Mighty Sichqoncha multfilmi qahramonidan (inglizcha: Mighty mouse)[4].
Felicisimo Ampon 1920-yilda Manilada oʻz davrining yetakchi filippinlik tennischilaridan biri, keyinchalik tennis boʻyicha murabbiy Feliks Ampon oilasida tugʻilgan. Felicisimo erta otasining izidan borib, 14 yoshida Uzoq Sharq oʻyinlarining tennis turnirida gʻolib chiqdi[4], 16 yoshida Filippin vitse-chempioni, 1938-yilda esa talabalar oʻrtasida mamlakat chempioni boʻldi (oʻsha paytda u Filippin Uzoq Sharq universitetining birinchi kursida edi).Maniladagi Sharq)[5].
1939-yilda Ampon birinchi marta Filippinning Devis Kubogi terma jamoasida oʻynashga taklif qilindi. Kelajakda u Devis Kubogining 16 mavsumini milliy terma jamoada oʻtkazdi, 30 yil davom etdi va 1968-yilda uning tarkibidagi soʻnggi oʻyinini oʻtkazdi. Oʻsha yili u AQSh chempionatida debyut qildi va toʻrt setda ikkinchi davrada Uimbldonning amaldagi chempioni va boʻlajak AQSh chempioni Bobbi Riggsga yutqazdi. 1940-yil oktyabr oyida u Filippinning yopiq inshootlarda chempioni boʻldi va keyingi yilning fevral oyida u ochiq havoda chempion boʻldi. Felicisimoning keyingi faoliyati Ikkinchi Jahon urushi bilan toʻxtatildi, bu vaqt davomida Filippin jangovar harakatlar sahnasiga aylandi.
Faqat 26 yoshida kortga qaytgan Ampon asta-sekin dunyoning yetakchi havaskor tennischilaridan biriga aylandi. Uning eng yuqori yutuqlari 1950-х годов -yillarning boshlariga toʻgʻri keladi. Shu yillarda u Hindiston chempioni, 1950-yili Panamerika tennis chempionati va 1951-yili Kyolnda oʻtkazilgan havaskorlar xalqaro turniri gʻolibi boʻldi. Shuningdek, 1951-yilda u aralash juftliklar boʻyicha Italiya chempioni boʻldi va u yerda amerikalik Shirli Fray bilan raqobatlashdi. 1952 va 1953 yillarda Ampon ketma-ket ikki marta Fransiya chempionatining chorak finaliga chiqdi. 1952-yilda u bu muvaffaqiyatga kelajakda dunyoning birinchi raqamli tennischisi Toni Trabertni magʻlub etib, oʻsha paytdagi dunyoning eng yaxshi tennischisi Frenk Sedgmanga yutqazib qoʻydi; keyingi yili chorak final yoʻlida Ampon ikki karra Katta dubulgʻa gʻolibi Budj Patini magʻlub etdi va yakuniy chempion Ken Rouzollga yutqazdi[4] . U Buyuk dubulgʻa turnirlarining chorak finaliga chiqqan yagona filippinlik boʻlib qolmoqda[6]. Shuningdek, 1953-yilda u birinchi osiyolik tennischi va tarixdagi yagona filippinlik tennischi boʻldi, Uimbldonning birinchi va ikkinchi raundlarida magʻlub boʻlganlar uchun takroriy turnir boʻlgan Wimbledon Plate[6][5] .
Felisisimo oʻzining eng muvaffaqiyatli yillarida Yaroslav Drobniy, Filipp Chatrier, Tom Braun, Bill Talbert va Vik Seyxas[6] kabi raqiblarini ham magʻlub etgan. Raqiblarining kuchli xizmatiga ega boʻlmagani uchun u ularning zarbasi kuchidan oʻz maqsadlari uchun foydalanishni oʻrgandi va ajoyib xizmat koʻrsatish unga oʻzidan bir yarim bosh baland boʻlgan tennischilar bilan muvaffaqiyatli kurashish imkonini berdi. Uning kuchli tomonlari qatorida sobiq raqiblar uning muvozanat hissi, zarbalarning aniqligi, „sham“lardan mohirona foydalanish va qisqartirilgan zarbalarni nomlashdi[7]. Uning faoliyatida yirik magʻlubiyatlar ham boʻlgan, ulardan eng alamlisi Frenk Parkerdan 1946-yilda Devis kubogi oʻyinida olingan uchta „rul“ edi[8] .
Umuman olganda, Ampon oʻz faoliyati davomida turli darajadagi 30 dan ortiq xalqaro turnirlarda gʻolib chiqdi. Uning faoliyatidagi soʻnggi yirik muvaffaqiyati 1958-yilgi Osiyo oʻyinlaridagi chiqishi boʻlib, u yerda Filippin terma jamoasidagi yosh hamkori Raymundo Deyro bilan erkaklar oʻrtasidagi juftlik bahslarida oltin medalni qoʻlga kiritgan, yakkalik finalida esa yutqazgan. oʻsha Deyro „kumush“ ni qoʻlga kiritdi. U 1968-yilgacha milliy terma jamoada oʻynashni davom ettirdi, shu vaqt ichida u 36 oʻyinda 40 gʻalaba qozonib, 35 magʻlubiyat (yakkalikda 34-26) va toʻrt marta (1957, 1958, 1960 va 1964 yillarda) Sharqiy Osiyo zonasida gʻolib chiqdi., turnirning bosh kubogi uchun oʻyin oldidan zonalararo turnirga chiqdi. Felicisimo rasman tennis karerasini faqat 50 yoshida, 1970-yilda yakunlagan[7] .
Keyinchalik Ampon oʻzi vakillik qilgan Filippin Milliy bankining xodimi boʻldi, shu jumladan Gonkong va Chikagoda. 1983-yildan beri u Highland Parkda (Illinoys shtati) doimiy yashab, 77 yoshga toʻlishidan biroz oldin vafot etdi. U 45 yoshli xotini Anjeles bilan ajrashdi; uning qizi va uchta oʻgʻli ham qoldi[5], ularning kattasi Melesio ham tennischiga aylandi, 16 yoshida, 1973-yilda Devis kubogida Filippin terma jamoasini urgan[7] .
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Felicisimo Ampon: Stats“. tennisarchives.com. Tennis Archives. 15-sentabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-avgust 2016-yil.
- ↑ ["Official Website of Davis Cup". Retrieved 2009-06-22. „"Official Website of Davis Cup". Retrieved 2009-06-22.“].
- ↑ Collins&Hollander 1997.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Beeyong Sison. „World's Best Tennis Player Pound-for-Pound, Part I“. International Tennis School (4-iyul 2012-yil). 2013-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2013-yil.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Jeremy Manier. „Tennis Star Felicisimo H. Ampon, 76“. Chicago Tribune (12-oktabr 1997-yil). 2013-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2013-yil.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Mike Alcazaren. „Ampunin si Ampon! The case for a Filipino legend in the Tennis Hall of Fame“. InterAKTV (11-sentabr 2012-yil). 2013-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-mart 2013-yil.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Beeyong Sison. „World's Best Tennis Player Pound-for-Pound, Part II“. International Tennis School (4-sentabr 2012-yil). 2013-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2013-yil.
- ↑ Collins & Hollander 1997.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Ampon, Felicisimo“,Bud Collins' Tennis Encyclopedia Bud Collins, Zander Hollander (Eds.): . Visible Ink Press, 1997 — 519—520 bet. ISBN 1-57859-000-0.
