Faxr haykali
Faxr haykali (turkcha: Onur Anıtı) — shuningdek, Ataturk yodgorligi sifatida ham tanilgan, Turkiyaning Samsun shahridagi Ilkadim tumanidagi Ataturk bogʻida joylashgan. U Mustafo Kamol Ataturkning Turkiya mustaqillik urushining muhim voqealaridan biri boʻlgan Samsunga qoʻnishiga bagʻishlangan. Yodgorlik Samsunning asosiy diqqatga sazovor joylaridan biridir
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mustafo Kamol Ataturkning otliq haykali 1927-yilda Samsun viloyati gubernatori Kazim Posho (Kazim Inanch) tomonidan avstriyalik haykaltarosh Geynrix Krippelga topshirilgan boʻlib, u ilgari Anqarada Ataturk tasvirlangan Gʻalaba yodgorligini yaratish uchun hakamlar hayʻati bilan tanlovda gʻolib chiqqan edi. otda. Bronza haykalning yaratilishi 1928-yildan 1931-yilgacha Vena shahrida boʻlib oʻtdi. 1931-yil 29-oktabrda Samsun shahrida Respublika kunida yodgorlik oʻz poydevoriga oʻrnatildi. Uning rasmiy ochilishi 1932-yil 15-yanvarda boʻlib oʻtdi. Faxriy haykali Turkiyadagi Ataturkning oʻn uchinchi yodgorligi va Krippelning toʻrtinchi asari boʻldi[1].
Ataturkning otda tasvirlangan bronza haykalining balandligi 4,75 metr, yodgorlikning umumiy balandligi esa 8,85 metr. Haykaltarosh oʻz ishi uchun 5500 dollar mukofot oldi va yodgorlikni oʻrnatish 37 000 dollarga tushdi.
Yodgorlik uchun metall konstruksiyalar Avstriyadagi Vereinigte Metallwerke metallurgiya zavodida quyilgan. 32 qismga boʻlingan yodgorlik Gamburgdan (Germaniya) Nicea kemasida Germaniya-Levantin dengizi yoʻli boʻylab Samsunga olib kelingan va u yerga 1931-yil 15-oktabrda yetib kelgan[2].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Osma, Kıvanç. Cumhuriyet Dönemi Anıt Heykelleri (1923-1946). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2003. ISBN 9751616786.
- Aslanapa, Oktay. Türkiye'de Avusturyalı Sanat Tarihçileri ve Sanatkarlar. İstanbul: Eren Yayıncılık, 1993.