Eugene H. Trinh
Yevgeniy Xu-Chau Trin — NASAning vyetnamlik boʻlgan amerikalik astronavti, umumiy davomiyligi 13 kun 19 soat 30 daqiqa boʻlgan 1 marta kosmik parvozni amalga oshirishga muvaffaq boʻlgan fazogiri.
Fam Tuandan keyin ikkinchi vyetnamlik kosmosda boʻlgan inson hisoblanadi. AQShning 173-kosmonavti hamda sayyoramizning 274-kosmonavti[1].
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yevgeniy Xu-Chau Trin 1950-yil 14-sentabrda Saygonda (Janubiy Vyetnam) dunyoga kelgan (vyetnam tilida uning ismi Chinh Huu Chau deb talaffuz qilinadi). Keyin, 2 yoshida, u ota-onasi bilan Parijga koʻchib keldi va 1968-yilda 18 yoshida AQShga koʻchib oʻtdi, keyin esa Amerika fuqarosi boʻldi[2].
Trin oʻzining birinchi taʼlimini Mishel litseyida olgan. Litseyni1968-yilda tamomlagan. 1972-yilda Kolumbiya universitetida amaliy fizika (mashinasozlik — amaliy fizika) fanlari bakalavriatini oldi. U 1977-yilda Yale universitetida amaliy fizika fanlari doktori (Amaliy fizika boʻyicha falsafa doktori) ilmiy darajasini oldi[2].
U bir nechta ilmiy jamiyatlarning aʼzosi (obunachisi): Amerika jismoniy jamiyati, Amerika akustika jamiyati, Amerika aeronavtika va kosmonavtika instituti, Sigma Xi tadqiqot jamiyati, Amerika mashinasozlik jamiyati shular jumlasidan[2].
NASAdagi faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1985-yilda u Spacelab 3 missiyasining zaxira ekipajiga missiya mutaxassisi sifatida kiritilgan (Alternativ yuk boʻyicha mutaxassis, 1985-yil may)[3]. 1983-yildan boshlab NASA KC-135 samolyotida past tortishish boʻyicha tadqiqotlar olib borildi hamda u taxminan 25 soat oʻsha jarayonda ishlagan. 20 yildan ortiq vaqt davomida fizikaning turli sohalarida (Suyuqliklar dinamikasi, Fundamental Materials Science, Levitatsiya texnologiyasi), shu jumladan, vaznsizlikning fizik, kimyoviy va biologik tizimlarga taʼsiri bo‘yicha eksperimental va nazariy tadqiqotlar olib bormoqda. 1999-yildan buyon reaktiv harakat laboratoriyasida katta ilmiy xodim boʻlib faoliyat yuritgan. Keyin u NASA ning Biologik va fizikaviy tadqiqot korxonasi Fizika fanlari tadqiqot boʻlimi direktori etib saylangan[2].
2005-yil 11-dekabrda u NASA boshqaruv idorasi (NMO, Jet Propulsion Laboratory), Pasadena direktori etib saylangan[3].
Kosmik parvozi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1992-yilda u umumiy davomiyligi 13 kun 19 soat 30 daqiqa boʻlgan STS-50 „Amerika Qoʻshma Shtatlari Microgravity Laboratory −1“ (USML-1) missiyasi doirasida kosmik parvozni amalga oshirgan. Bu Kolumbiya kosmik kemasi uchun 12-kosmik parvoz boʻlgan. Uchirish 1992-yil 25- iyunda Florida shtatidagi Kennedi kosmik markazidan amalga oshirilgan hamda qoʻnish u yerda 9-iyulda amalga oshirilgan.
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]2004-yil may oyida u Vyetnam Amerika milliy galasida „Golden Torch Award“ mukofotini oldi.
- Toʻliq oʻqish uchun stipendiya (Kolumbiya universiteti)
- Sheffild stipendiyasi (Yel universiteti)
- Parvoz tajribalari uchun NASA guruhining muvaffaqiyati mukofoti
- NASAning Bosh tadqiqotchi jamoasi uchun fan yutuqlari mukofoti
- NASAning ajoyib ilmiy yutuqlar medali
- NASA parvoz medali[2]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Biografiya Trina na neuf.fr[sayt ishlamaydi]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „Биография Трина на сайте www.jsc.nasa.gov“. 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-sentyabr.
- ↑ 3,0 3,1 „Трин на сайте www.spacefacts.de“. 2007-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-sentyabr.