Distress
Distress, Qiyinchilik — bu odamning stressli omillarga va ular keltirib chiqaradigan stressga toʻliq moslasha olmaydigan va notoʻgʻri dezadaptatsiya koʻrsatadigan azoblanish holati[1]. Bu turli xil koʻrinishlar mavjudligida aniq boʻlishi mumkin, masalan, nomaqbul ijtimoiy oʻzaro taʼsir (masalan, tajovuzkorlik, passivlik).
Xavf omillari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Stressga ish, oʻqish, oila, tengdoshlar yoki hamkasblar, oʻlim (yaqin yoki tanish) kabi omillar sabab boʻlishi mumkin. Boshqa sabablar yoshga bogʻliq.Doimiy stress ostida boʻlgan odamlarda jismoniy va ruhiy kasalliklar rivojlanishi ehtimoli koʻproq. Psixologik tanglik va oʻlimning asosiy sabablari oʻrtasida aniq teskari bogʻliqlik mavjud[2].
Oliy taʼlim erkaklarda ham, ayollarda ham psixologik stressning pasayishi bilan bogʻliqligi aniqlandi va bu taʼsir nafaqat taʼlimdan soʻng darhol emas, balki qarish jarayonida davom etadi. Biroq, bu munosabatlar yosh bilan zaiflashadi. Oliy taʼlim erkaklarda stressni kamaytirishda rol oʻynaydigan asosiy mexanizm ayollardagi kabi ijtimoiy resurslardan koʻra koʻproq mehnat bozori resurslari bilan bogʻliq[3].
Boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]
Odamlar koʻpincha ijobiy va salbiy stress bilan kurashish yoʻllarini topadilar. Ijobiy usullarga misollar musiqa tinglash, tinchlantiruvchi mashqlar, rang berish, sport oʻynash va boshqa sogʻlom harakatlardir. Salbiy yoʻllar orasida giyohvand moddalarni isteʼmol qilish, jumladan, spirtli ichimliklarni isteʼmol qilish va gʻazabni ifodalash, ijtimoiy oʻzaro munosabatlardagi asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin, ammo ular bilan cheklanmaydi, bu esa stressning yanada kuchayishiga olib keladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Recognition and Alleviation of Pain and Distress in Laboratory Animals. ISBN 978-0-309-07525-1.
- ↑ Russ, Tom C. (31–iyul 2012–yil). „Association between psychological distress and mortality: individual participant pooled analysis of 10 prospective cohort studies“. BMJ. 345-jild. doi:10.1136/bmj.e4933. PMID 22849956. 22–oktabr 2019–yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2–dekabr 2020–yil.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () - ↑ Brännlund, Annica (2014-yil mart). „Higher education and psychological distress: A 27-year prospective cohort study in Sweden“. Scandinavian Journal of Public Health. 42-jild, № 2. 155–62-bet. doi:10.1177/1403494813511559. PMID 24265167.
{{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|date=(yordam)