Clayton Anderson

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Clayton Anderson
Tavalludi 23-fevral 1959-yil (1959-02-23) (65 yosh)
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Muhandis
Millati Amerikalik
Kosmik karyera
Kosmosdagi vaqt
166 kun 21 soat 10 daqiqa
Tanlash 1998-yil NASA guruhi
Jami EVAs
6
Jami EVA vaqti
38 soat, 28 daqiqa
Missiyalar STS-117, Expedition 15/16, STS-120, STS-131
Missiya belgisi

Clayton Anderson (inglizcha: Clayton Conrad Anderson) (1959-yil 23-fevralda tugʻilgan, Omaha, Nebraska, AQSh) — amerikalik aerokosmik muhandis, amerikalik astronavtdir. Ikkita kosmik parvozni amalga oshirgan. Oltita kosmik yurish qilgan.

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1977—yil Ashland Grinvud oʻrta maktabini tamomlagan (inglizcha: Ashland-Greenwood High School), Ashland, Nebraska.
  • 1981-yil — Hastings kollejini tamomlagan (inglizcha: Hastings College) Nebraska shtatining Hastings shahridagi va fizika boʻyicha bakalavr darajasini oldi.
  • 1983-yil — Ayova shtati universitetini aerokosmik muhandislik fanlari magistri bilan tamomlagan.

Professional faoliyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1983-yil — Jonson kosmik markazida missiyani rejalashtirish va tahlil qilish boʻlimida ishlay boshladi, u erda u shattl parvozlari uchun traektoriyalarni hisoblashda qatnashdi.
  • 1988-yil — Atlantis STS-34 missiyasi (Galiley zondining ishga tushirilishi) traektoriyasini hisoblash guruhi boshligʻi sifatida Missiyani boshqarish boʻlimiga oʻtdi, Discovery STS-31 parvozlarini qoʻllab-quvvatlashda ishtirok etdi: (Magellan zondining ishga tushirilishi), Atlantis STS-37 " (gamma rasadxonasi chiqishi) va " Atlantis STS-46 " (bogʻlangan sunʼiy yoʻldosh chiqishi).
  • 1989-yil — uchirish traektoriyalari boʻlimi boshligʻi, qayta tashkil etilgandan soʻng — Parvozlarni rejalashtirish va dinamik operatsiyalar departamentining Parvozlarni dasturiy taʼminot boʻlimi boshligʻi etib tayinlagan.
  • 1993-yil — Parvozlarni hisoblash boʻlimi boshligʻi etib tayinlandi.
  • 1996-yil — Xyuston favqulodda yordam markazi rahbari etib tayinlandi.

Kosmik mashgʻulotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1998-yil iyun — NASA astronavtlar korpusiga parvoz mutaxassisi sifatida qabul qilindi. Umumiy kosmik tayyorgarlikning toʻliq kursini tugatdi.

1999-yil avgust — NASA astronavtlar boʻlimiga tayinlangan „parvoz mutaxassisi“.

2002-yil noyabr — ochiq kosmosda ishlashga oʻrgatilgan.

kosmik parvozlar uchun standart tayyorgarlik jarayonida, u shattl parvozlari paytida ekipaj bilan aloqa operatori boʻlib ishlagan. XKSga 4-asosiy ekspeditsiya ishlaganda u ekipajni qoʻllab-quvvatlash guruhida boʻlgan, kosmonavtlarni zarur texnik maʼlumotlar bilan taʼminlagan va oila aʼzolari bilan muzokaralar tashkil etgan.

shattl boshqaruv kabinasining elektron jihozlarini modernizatsiya qilish loyihasi uchun ogohlantirish va xavfsizlik tizimlarini ishlab chiqish boshligʻi boʻlib ishlagan.

  • 2003-yil iyun oyida ekstremal muhitda NASA operatsiyalarining beshinchi missiyasida ishtirok etdi.
  • 2003-yil dekabr — ISS Expedition 12 Prime Crew zaxira ekipaji uchun bort muhandisi va bir vaqtning oʻzida Jeffri Uilyams va Aleksandr Lazutkin bilan birgalikda ISS Expedition 14 Prime Crew bosh ekipajining bort muhandisi sifatida tayinlangan. 2005-yil avgust oyida A.Lazutkin tibbiy sabablarga koʻra Mixail Tyuringa almashtirildi. Keyinchalik, shol parvozi kechikishi tufayli u ushbu ekipajdan olib tashlandi.
  • 2006-yil may — Peggi Uitson va Yuriy Malenchenko bilan birgalikda XKSga 14-ekspeditsiyaning zaxira ekipajiga tayinlangan.
  • 2006-yil iyun — XKSga 15-ekspeditsiyaning asosiy ekipajiga tayinlangan. U Endeavour STS-118 kemasida 2007-yil iyun oyida uchirilishi kerak edi, 2007-yil dekabr oyida Discovery STS-120 kemasiga qoʻnishi kerak edi.
  • 2007-yil aprel — shuttle STS-117 Atlantis missiyasining bir qismi sifatida parvozlar jadvalidagi oʻzgarishlar tufayli K.Andersonni ishga tushirish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi.

Kosmik parvoz[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi parvoz[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2007-yil 8-iyun — Atlantis STS-117 ekspeditsiyasi ekipaji va ISS Expedition 15 ekipajida bort muhandisi-2 tarkibida 5-chi parvoz mutaxassisi sifatida koinotga uchirildi. U koinotdagi 460-odam va 292-amerikalik boʻldi.
  • 2007-yil 10-iyun — kema ISS bilan tutashdi.
  • 2007-yil iyundan noyabrgacha u Fedor Yurchixin va Oleg Kotov bilan birga 15-bosh ekspeditsiya tarkibida ishlagan.
  • uchta kosmik yurish qildi:
    • 24-iyul kuni ammiak tankini demontaj qilish uchun 7 soat 41 daqiqa davom etdi.
    • 15-avgust 5 soat 27 daqiqa davom etgan stansiya aloqa tizimlarini yaxshilash.
    • 18-avgust 5 soat 02 daqiqa davom etgan S1 fermer xoʻjaligida qoʻshimcha uskunalar oʻrnatish.
  • 5-noyabr — Discovery STS-120 ekspeditsiyasi ekipaji tarkibida 5-chi parvoz mutaxassisi sifatida XKSni tark etdi.
  • 2007-yil 7-noyabr — Yerga qaytdi.

Parvoz davomiyligi 151 kun 18 soat 24 daqiqa 09 soniya, uchta EVA, ochiq kosmosda boʻlgan vaqt 18 soat 10 minut.

Ikkinchi parvoz[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yil 8-aprel — 2010-yil 20-aprel — XKSga missiya paytida Discovery STS-131 ekspeditsion ekipaji tarkibida 5-chi parvoz mutaxassisi sifatida koinotga uchdi.

Parvozlardan keyin[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013-yil yanvar oyida NASAdan isteʼfoga chiqdi[1]..

Shahsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xobbi: kollej va litsey basketbolida hakamlik qilish, turli sport turlari bilan shugʻullanish, uchish, oʻqish, musiqa yozish, pianino/organ chalish va qoʻshiq aytish[2].. KD5PLA chaqiruv belgisi bilan radio havaskor[3][4]..

Mukofotlar va faxriy unvonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Vivian Giang. „Aerospace Engineer Was Rejected By NASA 15 Times Before Finally Going To Space“ (en). Business Insider. 2019-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-yanvar.
  2. „Astronaut Biography: Clayton Anderson“ (en). spacefacts.de. 2013-yil 19-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-yanvar.
  3. „ULS License - Amateur License - KD5PLA - ANDERSON, CLAYTON C“ (en). wireless2.fcc.gov. 2019-yil 25-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-yanvar.
  4. „ARRL Satellite Bulletin ARLS003 (2007)“ (en). arrl.org. 2019-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-yanvar.
  5. „Указ Президента Российской Федерации от 12 апреля 2011 года № 437 «О награждении медалью „За заслуги в освоении космоса“ иностранных граждан»“. 2012-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 12-aprel.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]