China Mobile

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

China Mobile Limited
中国移动有限公司
Fayl:China Mobile logo (2019).svg
Turi ommaviy va aksiyadorlik
Tarmogʻi Telekommunikatsiya
Egasi China Mobile Communications Group
Qachon asos solingan 3-sentyabr, 1997-yil (26 yil avval) (1997-09-03)
Joylashuvi Pekin, Xitoy bayrogʻi Xitoy
Shanxay, Xitoy bayrogʻi Xitoy
Hududiy xizmati
Xoʻjayinlar Yang Jie
(rais)
Li Yue
(Bosh direktor)
Aylanma daromadi ¥ 746 milliard
($108 milliard)
Boyligi ¥ 1.629 trillion
Toza foyda Decrease ¥ 107 milliard
Ishchilar soni 456,239
Shoʻba korxonalari CMHK
Zong
Vebsayti 10086.cn
chinamobileltd.com

China Mobile — bu ikkala China Mobile Limited kompaniyasining savdo nomi (Xitoycha: 中国移动有限公司) va uning yakuniy nazorat paketi egasi China Mobile Communications Group Co., Ltd. (Chinese, ilgari China Mobile Communications Corporation, „CMCC“ nomi bilan tanilgan), Xitoy davlat[1] kompaniyasi. China Mobile Limited materik Xitoy va Gonkong boʻylab oʻzining milliy mobil telekommunikatsiya tarmogʻi orqali mobil ovozli va multimedia xizmatlarini taqdim etadi. China Mobile Xitoydagi eng yirik simsiz aloqa operatori boʻlib, 2021-yil iyun holatiga koʻra 945,50 million obunachiga ega.[2]

China Mobile Limited Gonkong fond birjasida roʻyxatga olingan. Bu abonentlarning umumiy soni boʻyicha dunyodagi eng yirik uyali aloqa operatoridir.[3]

31-oktyabr, 2020-yil holatiga koʻra, China Mobile Limitedning umumiy bozor qiymati 965 milliard HK dollarni tashkil etdi, bu eng yirik qizil chip kompaniyasi hisoblanadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1997-yilda China Telecom (Hong Kong) Limited sifatida tashkil etilgan. China Mobile 1999-yilda China Telecommunications Corporation parchalanishidan keyin tuzilgan. Biroq, bu kompaniya mobil aloqa xizmatlarini taqdim etishda davom etmoqda.[4]

2008-yil may oyida kompaniya Xitoyda statsionar telekom[5] va oʻsha paytdagi uchinchi yirik keng polosali Internet provayderi Xitoy Tietong kompaniyasini egallab oldi va oʻzining asosiy mobil aloqa xizmatlariga Internet xizmatlarini qoʻshdi.

2014-yil oktyabr oyida Nokia va China Mobile 2014-2015-yillar oraligʻida yetkazib berish boʻyicha 970 million dollarlik ramka shartnomasini imzoladi.[6]

2021-yil dekabr oyida China Mobile oʻzining xalqaro qoʻmitasi Kanada hukumati milliy xavfsizlik xavotirlari tufayli Kanadadagi faoliyatini toʻxtatishini eʼlon qildi.[7]

AQSh sanksiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil noyabr oyida Prezident Donald Tramp har qanday Amerika kompaniyasi yoki jismoniy shaxsiga Qoʻshma Shtatlar Mudofaa vazirligi Xalq ozodlik armiyasiga aloqador deb hisoblagan kompaniyalar aktsiyalariga ega boʻlishni taqiqlovchi farmon chiqardi, jumladan China Mobile.[8][9][10] 2020-yil 31-dekabrda Nyu-York fond birjasi 2021-yilning 7-dan 11-yanvarigacha China Mobile, China Telecom va China Unicomda savdoni toʻxtatib qoʻyishini va delisting jarayonini boshlashini eʼlon qildi, bu esa aksiyalar qiymatining pasayishiga olib keldi.[11] 4-yanvar kuni roʻyxatdan oʻchirish toʻgʻrisidagi qaror toʻsatdan bekor qilindi; ikki kundan soʻng, NYSE delisting davom etishini aytdi.[12] Kompaniyaning rasmiy Weibo postiga koʻra, delistingdan soʻng kompaniya Shanxay fond birjasi listingi oldidan 8,8 milliard AQSh dollarigacha mablagʻ yigʻish qarorini eʼlon qildi.[13]

2022-yil mart oyida Federal aloqa komissiyasi China Mobilening AQShdagi shoʻba korxonasi China Mobile International USAni milliy xavfsizlikka tahdid deb topdi.[14]

Egalik va nazorat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xitoy Xalq Respublikasi hukumati tomonidan bevosita nazorat qilinadigan davlat korxonasi,[1] shuningdek, NYSE va Gonkong fond birjalarida roʻyxatga olingan ommaviy kompaniya China Mobile tashkil etilganidan beri Xitoy mobil xizmatlarida ustunlik qilmoqda. fuqarolik va harbiy maqsadlar uchun. Amerika Qoʻshma Shtatlari Mudofaa vazirligi maʼlumotlariga koʻra, kompaniyaning Xalq ozodlik armiyasi bilan aloqasi bor.[15] 2010-yil holatiga koʻra China Mobile 70 % bozor ulushi bilan ichki uyali aloqa xizmatlari bozorining katta qismini nazorat qiladi.[4] China Unicom va China Telecom mos ravishda 20 % va 10 % ulushga ega.[4]

Kompaniya, ehtimol, Xitoy hukumati tomonidan katta proteksionistik imtiyozlarga ega, lekin hukumatning uning biznes ishlariga tez-tez aralashuvini boshdan kechiradi. Hukumat nazorati China Mobile (HK) Group Limited kompaniyasiga 100 foiz egalik qiluvchi China Mobile Communications Group Co., Ltd. (ilgari: China Mobile Communications Corporation; CMCC) davlatga tegishli boʻlgan xolding kompaniyasi orqali amalga oshiriladi[16] bu oʻz navbatida China Mobile-ning yetmish foizdan koʻprogʻiga egalik qiladi — qolganlari davlat investorlari tomonidan nazorat qilinadi.[16]

Xizmatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qishloq abonent bazasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vang Jianzhou, Tyanjin shahrida boʻlib oʻtgan Market Insight: Frontier Markets yalpi majlisida rais va bosh direktor, 2008-yil 28-sentabr.[17]
Xitoy mobil telefonlari ekrani, 2010-yil

China Mobile tarixan qishloq bozorida raqobatchilarga qaraganda koʻproq ulushga ega boʻlgan. 2006-yilga kelib, uning tarmogʻi Xitoy aholisining 97 foizini qabul qilishni taʼminlash uchun kengaydi va kompaniya oʻshandan beri yangi, qishloq uyali aloqa mijozlarining doimiy oqimini koʻrdi.

Shuningdek, u qishloq bozoriga yoʻnaltirilgan xizmatlarni, shu jumladan qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini sotish va sotib olish, mahsulot va ekinlar uchun bozor narxlariga kirish, pul oʻtkazmalari, bankdan pul yechib olish va toʻlovlar kabi turli tadbirlarni osonlashtiradigan qishloq xoʻjaligi axborot xizmatini taklif etadi.

Chet eldagi faoliyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniya 2007-yilda Pokistonda Paktelni sotib olib, bir yil oʻtib Zong brendini ishga tushirdi.

2013-yilda China Mobile Myanmaga kengayishni koʻzlab, Vodafone bilan hamkorlikda taklif etilayotgan ikkita litsenziyadan biriga taklif qilish istagini bildirgan boʻlsa-da, bu reja oxir-oqibat barbod boʻldi.[18]

Brendlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xitoy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shenzhendagi China Mobile doʻkoni

Mobil xizmatlar 2007-yildan boshlab Xitoy hududida bir nechta brendlar ostida mavjud.[19] 2013-yil holatiga koʻra, quyidagi brendlar asta-sekin bekor qilinishi va uning oʻrniga hamma narsani qamrab oluvchi yangi brend nomi — Va[20] — logotipi undov belgisini, „tinchlik“ (xitoycha: ) xitoycha belgisini birlashtirgani rejalashtirilgan.[21]; Easyown

China Mobile optik tolali kabeli yonidagi belgi telekommunikatsiya kabellariga zarar yetkazganlik uchun qonuniy javobgarlikni eslatadi

(xitoycha: 神州行 Qoʻpol tarjimasi: „Xitoy boʻylab sayohat qilish“[22] (lit. „muqaddas davlatlar boʻylab sayohat qilish“)): qishloq joylarida koʻproq sotiladigan asosiy oldindan toʻlanadigan mobil telefon xizmati; GoTone

(xitoycha: 全球通 Qoʻpol tarjimasi: „Global Connect“): obuna[22] flagman brendi.[23]; M-zone

(xitoycha: 动感地带 Qoʻpol tarjimasi: „Dinamik hudud“): yoshlar orasida mashhur boʻlgan premium oldindan toʻlanadigan xizmat.[23]; G3

TD-SCDMA[21] dan foydalanadigan 3G xizmat brendi (ehtimol 2007-yildan keyin taqdim etilgan)

!和 brendi

TD-LTE dan foydalanadigan 4G/LTE xizmat brendi

Gonkong[tahrir | manbasini tahrirlash]

CMHK — China Mobile kompaniyasining toʻliq sho''ba korxonasi. U ushbu Gonkong maxsus maʼmuriy hududidagi mijozlarga GSM, GPRS, EDGE, HSPA+ (MVNO), FD-LTE va TD-LTE texnologiyalarini taklif etadi.[24]

Pokiston[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zong China Mobile kompaniyasining Pokistondagi brendi boʻlib, uni China Mobile Pakistan (CMPak) shoʻba korxonasi boshqaradi.

Birlashgan Qirollik[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yil dekabr oyida China Mobile Buyuk Britaniyada CMLink deb nomlangan MVNO xizmatini ishga tushirdi. CMLink Buyuk Britaniyada yashovchi xitoyliklar va xitoylik mehmonlar va talabalarga moʻljallangan. Rejalar Xitoyda Xitoy mobil telefonlariga bepul qoʻngʻiroqlarni oʻz ichiga oladi.[25]

Singapur[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil iyun oyida China Mobile CMLink deb nomlangan MVNO xizmatini ishga tushirdi. U Singapurning eng yirik mobil aloqa operatorlaridan biri boʻlgan Singtel tarmoqlaridan foydalanadi.

CMLink Singapurda yashovchi xitoyliklar va xitoylik mehmonlar va talabalarga qaratilgan. Rejalar Xitoyda Xitoy mobil telefonlariga bepul qoʻngʻiroqlarni oʻz ichiga oladi.[26]

Tarmoq[tahrir | manbasini tahrirlash]

China Mobile GSM tarmogʻini boshqaradi, u barcha 31 viloyat, avtonom viloyatlar va Xitoyning toʻgʻridan-toʻgʻri boshqariladigan munitsipalitetlarini qamrab oladi va Gonkongni ham oʻz ichiga oladi. GPRS maʼlumotlarni uzatish uchun ishlatiladi.; 3G

" G3 " nomi ostida sotiladigan kompaniya Xitoy mobil bozorining 70 foizini, lekin 3G bozorining ancha kichik qismini nazorat qiladi.[4] Uning qariyb 60 million 3G abonenti jami abonentlar bazasining qariyb 9 % ni tashkil qiladi[27], bu 2010-yildagi 3 % dan koʻpdir.[4]

Uning 2010-yilda hali qurilayotgan 3G tarmogʻi China Mobile tomonidan ishlab chiqilayotgan TD-SCDMA standartidan foydalanadi. 3G xizmati Xitoyning 4 ta toʻgʻridan-toʻgʻri boshqariladigan munitsipalitetlarning barchasida va 283 ta prefektura darajasidagi shaharlarning aksariyatida mavjud.[28]; 4G

2010-yildan boshlab " va qàn " nomi bilan sotiladigan China Mobile 3GPP ning Long Term Evolution TD-LTE variantidan foydalangan holda kichik miqyosdagi 4G namoyish tarmoqlarini debyut qildi va kelajakda kengroq, shahar boʻylab namoyish tarmoqlarini oʻrnatish rejalariga ega.[28] Bunday tarmoqlar ishlamoqda.[27]

Oldingi iPhone modellari chipset WCDMA-ga asoslangan tarmoqlarga tayanganligi sababli China Mobile tarmogʻidan foydalana olmagan boʻlsa-da, oʻsha paytda chiqarilmagan 4G iPhone (iPhone 5) ni olib oʻtish boʻyicha muzokaralar 2012-yilning oʻrtalarida boshlangan.[27] iPhone 5c va iPhone 5s 2014-yilning yanvar oyidan boshlab China Mobile orqali sotila boshlandi.[29]; Everest

2003-yilda va yana 2007-yilda China Mobile Everest togʻida mobil aloqa xizmatlarini taqdim etdi.; Spratli orollari qamrovi

2011-yil may oyida China Mobile oʻz tarmogʻi endi bahsli Spratli orollarini oʻz ichiga olganini eʼlon qildi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Strait deals The Economist, 7 May 2009
  2. „China Mobile Limited - Investor Relations > Operating Data“.
  3. „The Largest Mobile Network Operators In The World“ (en-US). WorldAtlas (2017-yil 25-aprel). Qaraldi: 2021-yil 16-oktyabr.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 China Mobile Still Dominates, but Faces Competition in 3G. morningstar.com, 22 October 2010
  5. Telecoms in China The Economist, 29 May 2008
  6. Reuters (2014-yil 10-oktyabr). „Nokia, China Mobile sign $970 million framework deal“. Press-reliz. 24-sentyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2017-yil 30-iyun.
  7. „Chinese mobile phone giant pulling out of Canada amid security concerns“ (en). Richmond News. Qaraldi: 2021-yil 31-dekabr.
  8. Chen, Shawna. „Trump bans Americans from investing in 31 companies with links to Chinese military“. Axios (12-noyabr 2020-yil). Qaraldi: 12-noyabr 2020-yil.
  9. Pamuk, Humeyra; Alper, Alexandra; Ali, Idrees. „Trump bans U.S. investments in firms linked to Chinese military“ (en). Reuters (2020-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 12-noyabr.
  10. Swanson, Ana. „Trump Bars Investment in Chinese Firms With Military Ties“ (en-US). The New York Times (2020-yil 12-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 13-noyabr.
  11. Mozur, Paul. „New York to Delist Chinese Telecom Firms in Symbolic Shift“ (en-US). The New York Times (2021-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 1-yanvar.
  12. Leo Sun. „4 Lessons From China Mobile's Delisting Debacle“. Nasdaq (7-yanvar 2021-yil). Qaraldi: 13-yanvar 2021-yil.
  13. „China Mobile to raise up to $8.8bn in Shanghai share listing“ (en-GB). BBC News (2021-yil 21-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 21-dekabr.
  14. Shepardson, David; Satter, Raphael. „U.S. FCC adds Russia's Kaspersky, China telecom firms to national security threat list“ (en). Reuters (2022-yil 26-mart). Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
  15. Allen-Ebrahimian, Bethany. „Defense Department produces list of Chinese military-linked companies“. Axios (24-iyun 2020-yil). 25-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-iyun 2020-yil.
  16. 16,0 16,1 CMCC Profile CMCC Official Site (Archive.org cache)
  17. Copyright World Economic Forum
  18. „Vodafone and China Mobile pull out of Myanmar race“. reuters.com. Thomson Reuters (31-may 2013-yil). 20-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-aprel 2016-yil.
  19. „Our Brands“. China Mobile (2007). 4-dekabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2008-yil.
  20. „Leo Burnett Wins Pitch for Telecom Giant China Mobile 'And' Brand“. leoburnett.com. Leo Burnett (12-yanvar 2016-yil). 17-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-aprel 2016-yil.
  21. 21,0 21,1 Jingting, Shen. „China Mobile launches new 4G service brand“. chinadaily.com. China Daily (18-dekabr 2013-yil). 5-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-aprel 2016-yil.
  22. 22,0 22,1 "DIFFERENCE BETWEEN QUANQIUTONG AND SHENZHOUXING". Wangjianshuo's blog. Shanghai. 19 March 2003. Archived from the original on 17 February 2013. https://archive.today/20130217024945/http://home.wangjianshuo.com/archives/20030319_difference_between_quanqiutong_and_shenzhouxing.htm. Qaraldi: 4 January 2012. 
  23. 23,0 23,1 Homepage > Brand & Products > Our Brands CMCC Official Site (Archive.org cache)
  24. „Corporate Overview“. 22-avgust 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-avgust 2015-yil.
  25. „China Mobile Launches CMLink UK MVNO for Chinese Community“ (13-dekabr 2017-yil). 15-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-avgust 2018-yil.
  26. „China Mobile Launches CMLink UK MVNO for Chinese Community“ (13-dekabr 2017-yil). 15-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-avgust 2018-yil.
  27. 27,0 27,1 27,2 Lee, Chyen Yee. „China Mobile in talks with Apple for iPhone“. reuters.com. Thompson Reuters (16-may 2012-yil). 19-may 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2012-yil.
  28. 28,0 28,1 "China Mobile Limited: Annual Report 2010". China Mobile Ltd. 2010. pp. 13–14. Archived from the original on 17 June 2011. https://web.archive.org/web/20110617005835/http://www.chinamobileltd.com/images/pdf/2011/ar/2010_a_e_full.pdf. Qaraldi: 18 June 2011. China Mobile Limited: Annual Report 2010 (Wayback Machine saytida 2011-06-17 sanasida arxivlangan) (PDF).
  29. Anthony Ha. „Apple Announces Deal To Bring iPhones To China Mobile Starting On Jan. 17“. TechCrunch. AOL. 17-fevral 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-avgust 2015-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]