Chexiya — Slovakiya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Chexiya — Slovakiya munosabatlari

Chexiya
Andoza:Bayroqikon/Slovakiya

Chexiya — Slovakiya munosabatlari Chexiya va Slovakiya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. 2019-yilda STEM agentligi tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, chexlar Slovakiyaga dunyodagi barcha mamlakatlar orasida eng ijobiy munosabatda.

Mamlakatni taqqoslash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chex Respublikasi Slovakiya
Bayroq
Gerb
Aholi 10 649 800 5 450 421
Hudud 78 866 km 2 (30 450 sq mi) 49 037 km 2 (18 933 kv. mil)
Aholi zichligi 134/km 2 (347,1/kv mi) 111/km 2 (287,5/kv mi)
Hukumat Unitar parlamentli konstitutsiyaviy respublika Unitar parlamentli konstitutsiyaviy respublika
Poytaxt Praga — 1 324 277 (2 677 964 metro) Bratislava — 432 864 (659 598 metro)
Eng katta shahar
Rasmiy til Chex tili Slovak tili
Birinchi rahbar Bořivoj I, Bogemiya gersogi (867-889) Pribina, Quyi Pannoniya gersogi (846-861)
Hozirgi hukumat rahbari Bosh vazir Petr Fiala (ODS; 2021-hozirgacha) Bosh vazir Eduard Xeger (OĽaNO; 2021-hozirgacha)
Hozirgi davlat rahbari Prezident Milosh Zeman (SPOZ; 2013-hozirgacha) Prezident Zuzana Chaputova (PS; 2019-hozirgacha)
Asosiy dinlar 44,7% aniqlanmagan
34,8% dinsizlar
10,5% Rim-katolik
6,8% imonlilar, lekin biror bir dinga aʼzo emas
1% protestantlar
62,0% Rim-katolik
13,4% dinsizlar
10,6% aniqlanmagan
5,9% lyuteran
3,8% yunon katoliklari
Etnik guruhlar 64,3% chexlar
25,3% Aniqlanmagan
5,0% moraviyaliklar
3,0% boshqalar
1,4% slovaklar
80,7% slovaklar
8,5% vengerlar
7,2% Aniqlanmagan
2,0% Rim
0,6% chexlar
YaIM (nominal) 261,732 milliard dollar
Aholi jon boshiga 24 569 dollar
111,874 milliard dollar
Aholi jon boshiga 20 495 dollar
YaIM (PPP) 432,346 milliard dollar
Aholi jon boshiga 40 586 dollar
209,186 milliard dollar
Aholi jon boshiga 38 321 dollar
Valyuta Chexiya kronasi (Kč) — CZK Yevro (€) — yevro
Inson taraqqiyoti indeksi 0,891 (juda yuqori) — 2017-yil 0,857 (juda yuqori) — 2017-yil
Chet elliklar ~150 000 slovak Chexiya Respublikasida Slovakiyada ~ 37 000 chexlar

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1918-yilgacha ikkala davlat ham Avstriya-Vengriya tarkibiga kirgan. Ammo, 1867-yilgi Ausgleyxdan keyin Chexiya yerlari Avstriya imperiyasiga, Slovakiya esa maʼmuriy jihatdan alohida Vengriya Qirolligiga tegishli edi. 1918-yildan 1992-yil 31-dekabrgacha ikkala davlat ham Chexoslovakiya tarkibiga kirgan.

Ikki davlat 1993-yil 1-yanvarda diplomatik munosabatlar o‘rnatgan. Chexiya oʻzi uchun 1993-yilda Chexoslovakiya madhiyasi va bayrogʻini saqlab qoldi. Ushbu xalqaro munosabatlar odatda ommaviy axborot vositalarida „juda yaxshi“, „samimiy“ va „standartdan yuqori“ deb nomlanadi yoki tavsiflanadi.  Chexiya yoki Slovakiya prezidenti inauguratsiya qilinganida, uning birinchi xalqaro tashrifi koʻpincha sobiq mamlakatning ikkinchi qismiga boʻladi. Xuddi shu odat Chexiya va Slovakiyaning yangi saylangan bosh vazirlariga ham tegishli.

Ikkala davlat ham NATO va Yevropa Ittifoqining toʻliq aʼzolaridir. Chexiya Respublikasida 200 000 ga yaqin slovak millati va Slovakiyada 46 000 ga yaqin chex millatiga mansub kishi istiqomat qiladi. Slovakiya fuqarosi Gustav Slamečka 2009-yildan 2010-yilgacha Chexiya transport vaziri boʻlgan va oʻz idorasida faqat slovak tilidan foydalangan.

2016-yil dekabr oyida Slovakiya hukumati Chexiya va Slovakiya harbiy samolyotlaridan ikkinchisining havo hududida foydalanishga va Havo boʻshligʻini oʻzaro himoya qilish boʻyicha hamkorlik shartnomasini ratifikatsiya qildi. Chexiya tomonidan ratifikatsiya qilinganidan keyin kelishuv 2017-yil iyul oyida kuchga kirdi[1].

Doimiy diplomatik vakolatxonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chexiya Respublikasining Bratislavada elchixonasi va Koshitse shahrida bosh konsulligi bor[2][3].

Slovakiyaning Pragada elchixonasi va Brno shahrida bosh konsulligi mavjud.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Gazdík. „Unikátní armádní spolupráce je na světě. Češi a Slováci chtějí "společné" letectvo“ (Czech). Aktualne.cz (2016-yil 8-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 8-dekabr.
  2. Andoza:Sk Andoza:Cz Centre tchèque de Bratislava, consulté le 8 janvier 2010
  3. Andoza:Sk Andoza:Cz Centre tchèque de Košice, consulté le 8 janvier 2010

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]