Buryat davlat universiteti
Buryat davlat universiteti (ruscha: Бурятский государственный университет) — Rossiyaning Buryat Respublikasi, Ulan-Ude shahrida joylashgan, Sibir va Rossiya Uzoq Sharqining yetakchi oʻquv va ilmiy markazlaridan biri boʻlgan oliy taʼlim muassasasi. Kurslar rus va buryat tillarida olib boriladi. U 1932-yilda Buryat davlat pedagogika kolleji sifatida tashkil etilgan va 1995-yilda universitetga aylandi. U Arktika universitetining aʼzosi.
1666-yilda tashkil etilgan Ulan-Ude Rossiya poytaxti Maskvadan 5500 kmda joylashgan va Ulan-Batordan 450 km masofada.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Buryat pedagogika instituti tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Buryat pedagogika instituti Sibirdagi eng qadimgi oliy taʼlim muassasalaridan biri. U 1932-yil 10-yanvardagi RSFSR Xalq Komissarlari Kengashi tomonidan Irkutsk davlat pedagogika institutining Buryat-Moʻgʻul filiali negizida tashkil etilgan. Institut tarkibiga toʻrtta boʻlim kirdi: fizika-matematika, tabiiy fanlar, adabiy-lingvistik va ijtimoiy-iqtisodiy. 146 talabaning birinchi qabuli 1932-yilning kuzida birinchi marta 146 ta talaba qabul qilingan. 1932-yilda oʻrta maktabda 22 nafar oʻqituvchi ishlagan. Institut Lenin va Ishchi koʻchalari (hozirgi Sux-Bator) burchagidagi uch qavatli gʻishtli uyda joylashgan edi. Oʻquv binosida 10 ta oʻquv xonalari va laboratoriya xonalari hamda bitta auditoriya mavjud edi. Talabalar yotoqxonasiga sobiq Dehqonlar uyining 90 oʻrinli tosh binosi ajratildi.
1932-yilning kuzida institutda yetti va toʻqqiz yillik maktab maʼlumotiga ega boʻlgan oʻgʻil va qizlar uchun kadrlar tayyorlash, kollejga qabul qilish uchun toʻrt yillik oʻqish muddati boʻlgan pedrabfak (ishchilar fakulteti) ochildi. 1933-yil yanvar oyida sirtqi boʻlim ochildi. 1934-yil sentabrda oʻqituvchilar instituti ochildi. U pedagogika institutida boʻlib, yetti yillik maktablar uchun oʻqituvchilar tayyorlagan.
Buryat pedagogika instituti 1932—1995-yillarda faoliyat yuritgan. Buryatiya oʻqituvchilarining 95 % dan ortigʻi, Agin va Ust-Oʻrda Buryat avtonom okruglari, Irkutsk va Chita viloyatlaridagi koʻplab oʻqituvchilar institut bitiruvchilari hisoblanadi.[1]
Buryat davlat universitetining tashkil etilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sibirdagi eng qadimgi universitetlardan biri boʻlgan Buryat davlat universiteti Prezidentning 1995-yil 30-sentabrdagi farmoni va Hukumatning 1995-yil 2-noyabrdagi qaroriga asosan Ulan-Udeda Buryat davlat pedagogika instituti (1932-yilda tashkil etilgan) va Novosibirsk davlat universiteti Buryat filiali negizida tashkil etilgan.
BDU taʼlim, fan, menejment, iqtisodiyot, sogʻliqni saqlash, ijtimoiy xizmatlar va hokazolar boʻyicha mutaxassislar tayyorlaydigan tizimli taʼlim muassasasi[2].
Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fakultetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Biologiya va geografiya
- Kimyo
- Tarix
- Huquq
- Jismoniy tarbiya, sport va turizm
- Fizika va muhandislik
- Ijtimoiy ish va psixologiya
Institutlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Iqtisodiyot va menejment
- Matematika va informatika
- Tibbiyot
- Sharqshunoslik
- Pedagogika
- Filologiya va ommaviy kommunikatsiyalar
BDU filiallari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Aginskoyeda, Zabaykalsk oʻlkasidagi BSU kampusi
- Irkutsk viloyatida, Boxan shahridagi BSU kampusi
Kolleji[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Oʻrta maktabdan keyingi taʼlim kolleji
Boshqa strukturaviy birliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kasb-hunarga yoʻnaltirish markazi
- Uzluksiz malaka oshirish instituti
- Ichki Osiyo instituti
- Yevroosiyo hamkorlik markazi
- Chet elliklar uchun til test markazi
- Konfutsiy instituti
va boshqalar.
Akademiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
BDUdagi tadqiqotlar axborot va telekommunikatsiya texnologiyalari va elektronika, kosmik va aviatsiya texnologiyalari, yangi transport texnologiyasi, yangi materiallar, ekologiya va tabiatdan oqilona foydalanish, energiya tejovchi texnologiyalarni oʻz ichiga oladi.[3]
Xalqaro hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
BDU koʻplab mamlakatlardagi ilmiy va ilmiy markazlar bilan hamkorlik qiladi. Har yili BDUda 150 dan ortiq xorijlik talabalar tahsil oladi va universitet oʻzining xorijiy hamkor tashkilotlari bilan notijorat talabalar va oʻqituvchilar almashinuvini amalga oshiradi. Universitet har yili chet ellik talabalar va oʻqituvchilar uchun Baykal koʻli yozgi lagerlarini tashkil qiladi. Chet ellik talabalar rus va buryat tillarida kurslarda qatnashish imkoniyatiga ega boʻlib, ularda rus va mahalliy madaniyatlarni ham oʻrganishlari mumkin. BDU talabalari Xitoy, Mongoliya, Janubiy Koreya, Yaponiya, Turkiya, Shveysariya, Avstriya, Polsha va Germaniyadagi hamkor universitetlarda tahsil olishadi.
Xalqaro talabalar uchun taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Universitet chet tili sifatida rus tili kurslarini taklif etadi. „Rus tili chet tili sifatida“ kafedrasi 2002-yil sentyabr oyida filologiya fakultetida tashkil etilgan.[4] Xalqaro talabalar uchun „Filologiya“ (rus tili/rus adabiyoti) yoʻnalishi boʻyicha magistratura dasturi mavjud.[5]
Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „History of Buryat State Pedagogical Institute (1932-1995)“. Buryat State University. 2010-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 24-sentyabr.
- ↑ „History of Buryat State University (from 1995)“. Buryat State University. 2010-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 24-sentyabr.
- ↑ „Science. Research and Development Department“. 2010-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
- ↑ „Education to international students“. Buryat State University. 2010-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
- ↑ „Master's programme for international students“. Buryat State University. 2010-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
