Burgut tumanligi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Burgut tumanligi (shuningdek, Messier Obyeck 16, M 16 yoki NGC 6611 nomi bilan ham tanilgan) Serpens yulduz turkumidagi yosh ochiq yulduzlar toʻplamidir.

Tumanlik hududlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yilda Habbl kosmik teleskopi tomonidan olingan yuqori sifatli tasvirlar tumanlik ichida sodir boʻlayotgan jarayonlarni ilmiy tushunishni sezilarli darajada yaxshiladi va uning koʻplab qiziqarli tafsilotlarini ajratib koʻrsatish imkonini berdi.

Yaratilish ustunlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaratilish ustunlari mintaqasi

Masalan, „Yaratilish ustunlari“ nomi bilan mashhur fotosurat. Bu erda yulduz shakllanishining faol hududi mavjud. Tumanlikdagi qorongʻu hududlar protoyulduzlardir. „Yaratilish ustunlari“ Kassiopiya yulduz turkumida joylashgan boshqa shunga oʻxshash yulduz hosil qiluvchi mintaqaga oʻxshaydi, uning belgisi W 5 va bu hudud „Yaratilish togʻlari“ deb ataladi.

Dublin ilgʻor tadqiqotlar instituti „Yaratilish ustunlari“ ga oʻxshash chang ustunlarini yaratish jarayonining raqamli simulyatsiyalarini amalga oshirdi[1][2].

Spitzer infraqizil teleskopiga koʻra, Yaratilish ustunlari[3][4] taxminan 6000-yil oldin oʻta yangi yulduz portlashi natijasida vayron boʻlgan. Ammo tumanlik Yerdan 7 ming yorugʻlik yili masofasida joylashganligi sababli, Ustunlarni yana ming yil davomida kuzatish mumkin boʻladi. Oʻta yangi yulduz portlashining oqibatlari infraqizil tasvirlarda tumanlik orqasida issiq gaz pufakchasi sifatida koʻrinadi.

„Yaratilish ustunlari“ „fil burni“ nomi bilan ham tanilgan.

Pari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pari hududi

Burgut tumanligining bir nechta „chang ustunlari“ dan biri, unda afsonaviy mavjudotning tasvirini taxmin qilish mumkin. Bu taxminan oʻn yorugʻlik yili.

Burgut „tuxumlari“[tahrir | manbasini tahrirlash]

Burgut „tuxumlari“

Yulduz hosil boʻlish hududlari oʻz nomini inglizcha EGG qisqartmasidan olgan — „bugʻlanadigan gazli globulalar“, IGG. „Yaratilish ustunlari“dan birining tepasida koʻrinadi

Qiziqarli xususiyatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toʻplam emissiya tumanligi yoki IC 4703 sifatida kataloglangan H II hududi bilan bogʻlangan. Hozirda yulduzlar shakllanayotgan bu mintaqa (Yerga nisbatan) taxminan 7000 yorugʻlik yili masofasida joylashgan. Eng yorqin yulduzlarning koʻrinadigan kattaligi +8,24 va yaxshi prizmalı durbina bilan koʻrish mumkin.

Kuzatishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

M 16 yilon yulduz turkumidagi

Ushbu toʻplam oʻzini oʻrab turgan tumanlik bilan Ilonning yozgi yulduz turkumida, aniqrogʻi, yulduz turkumining Ilonning dumi bilan bogʻlangan qismida joylashgan (Ilon yagona ikki qismli yulduz turkumidir, u Ophiuchus tomonidan boʻlinadi. ikki qism — bosh va dum). Uni Qalqon tomondan — b — a Qalqon segmentining davomida, g Qalqondan bir necha daraja gʻarbda qidirish yaxshiroqdir. Durbina yoki kuzatish trubasi yordamida yulduzlardan tashkil topgan xarakterli uchburchakni — toʻplamga nom bergan burgutning tumshugʻi yoki boshini koʻrish oson. Teleskop toʻplam yulduzlari tumanlik tumanlariga botib ketganini aniq koʻrsatib turibdi, u baʼzi mamlakatlar timsollarida tasvirlanganidek, Burgutning yoyilgan qanotlarini hosil qiladi. „Chuqur osmon“ filtri (UHC yoki OIII) yulduzlarni oʻchirib qoʻyadi, balki tumanlik tasvirini kattaroq va yorqinroq qiladi. 300 mm teleskop diafragma qishloq yoki togʻ osmoni bilan „ustunlar“ ning qorongʻu chuqurliklari koʻrinadi.



Messiye katalogidagi osmon qoʻshnilari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • M 17 va M 18 — (bir necha daraja janubda, Oʻqotar shimoliy chegarasida) — yozgi osmonning ajoyib tumanliklaridan biri — „Omega“ yoki „Oqqush“;
  • M 24 — (hatto janubda) Galaktika yoʻlining ulkan buluti;
  • M 11 — (shimoli-sharqda, Qalqonning markazida) Yovvoyi oʻrdak ochiq toʻplami.

="Messiye Marafoni" dagi kuzatishlar ketma-ketligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

… M 39 → M 26 → M 16 → M 17 → M 18 …

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Jonathan Mackey,Andrew Lim. „PILLARS OF CREATION FORMED IN THE SHADOWS“ (oʻlik havola — tarix ). Qaraldi: 2009-yil 23-aprel. [sayt ishlamaydi]
  2. „Компьютер раскрыл тайну рождения Столпов Творения“ (deadlink). 2009-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-aprel. (Wayback Machine saytida 2009-04-29 sanasida arxivlangan)
  3. Richard A. Lovett. „Supernova Destroys "Pillars of Creation"“ (deadlink). 2012-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-aprel.
  4. „Сверхновая уничтожила Столпы Творения“ (deadlink). 2012-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-aprel. (Wayback Machine saytida 2012-01-17 sanasida arxivlangan)

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

(Wayback Machine saytida 2005-12-05 sanasida arxivlangan)
  • Astronomy Picture of the Day. Inside the Eagle Nebula (angl.).