Brigitte Bierlein

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Brigitte Bierlein

Brigitte Bierlein (1949-yil 25-iyunda tugʻilgan) — Avstriyalik sobiq huquqshunos, 2019-yil iyunidan 2020-yil yanvarigacha Avstriya kansleri lavozimida ishlagan. U Avstriyaning birinchi ayol kansleri edi.

Bierlein 1990-yildan 2002-yilgacha prokuraturaning bosh advokati, asosan mamlakat bosh prokurori, 2001-yildan 2003-yilgacha Xalqaro prokurorlar assotsiatsiyasi ijroiya kengashi aʼzosi boʻlib ishlagan. 2003-yilda Bierlein Konstitutsiyaviy sud aʼzosi etib saylandi. 2018-yilning yanvaridan 2019-yilning iyunigacha u Konstitutsiyaviy sud raisi lavozimida ishlagan, bu lavozimni egallagan birinchi ayol.

Ibiza ishidan soʻng, prezident Aleksandr Van der Bellen, parlament ishonchsizlik harakati Sebastyan Kurtsning birinchi hukumatini isteʼfoga chiqarganidan soʻng, Avstriyaning zamonaviy tarixidagi birinchi muvaffaqiyatli ishonchsizlik harakati boʻlgan Bierleinni Avstriya kansleri etib tayinladi. U 2019-yil 29-sentyabrda boʻlib oʻtgan qonunchilik saylovidan soʻng Kurz boshchiligidagi navbatdagi hukumat qasamyod qilguniga qadar bu lavozimni egallagan birinchi ayol boʻldi[1].

Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Brigitte Bierlein 1949-yil 25-iyunda Ittifoqchilar tomonidan Avstriyani bosib olgan paytda Vena shahrida tugʻilgan[2]. Uning otasi davlat xizmatchisi edi, onasi rassom sifatida oʻqigan, uy bekasi edi[3]. U Kundmanngasse gimnaziyasida tahsil olgan va uni 1967-yilda tugatgan[2]. Bierlein dastlab sanʼat yoki arxitekturani oʻrganishni xohlagan va Amaliy sanʼat universitetiga oʻqimoqchi boʻlgan[4]. Biroq, u oxir-oqibat uning oʻrniga huquqni oʻrganishni tanladi, qisman onasining maslahati va ota-onasiga koʻproq moliyaviy yuk boʻlishni xohlamagani uchun[3][5][6] Bierlein Vena universitetiga oʻqishga kirdi va 1971-yilda huquq fanlari doktori ilmiy darajasini oldi[2].

Sudyalik martabasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bierlein 1975-yilda rasman sudyalikka koʻtarilgunga qadar sudyalikka nomzod sifatida toʻrt yil ishlagan. U keyingi ikki yilni birinchi navbatda Innere Shtadt tuman sudi (nemischa: Bezirksgericht Innere Stadt Wien) sudlariga raislik qildi). Avvalgi lavozimda u asosan ijara qonunchiligidagi ishlarni koʻrib chiqqan, bu soha uni juda zeriktirgan[5].

1977-yilda Bierlein Vena prokuraturasiga (Staatsanwaltschaft Wien) ishga kirdi. U umumiy va siyosiy jinoiy ishlar, shuningdek, ommaviy axborot vositalari toʻgʻrisidagi qonunga muvofiq jinoyat ishlari boʻyicha mas’ul edi, bu odatda Avstriyada maxsus mutaxassislar tomonidan koʻrib chiqiladigan jarayondir. 1986-yilda Bierlein Vena Bosh prokuraturasiga koʻtarilldi. Endi u mamlakatning beshta eng yuqori jinoiy palatalaridan biriga qarashli taniqli davlat xizmatchisi edi. 1987-yilda u bir necha oy Adliya vazirligining Jinoyat huquqi kafedrasida ishladi, keyin prokuratura xizmatiga qaytdi[2].

1990-yilda u prokuraturaning bevosita Oliy sud huzuridagi prokuratura boʻlimining bosh advokati etib tayinlandi[2]. U bu lavozimda xizmat qilgan birinchi ayol edi[4].

Xuddi shu yili Bierlein Vena Oliy mintaqaviy sudi sudyalar va prokurorlar uchun imtihon komissiyasi aʼzosi boʻldi, u 2010-yilgacha bu lavozimni egalladi[2].

1995-yilda Bierlein Avstriya prokurorlari assotsiatsiyasining ijroiya kengashiga tayinlandi. 2001-yildan 2003-yilgacha u assotsiatsiya prezidenti lavozimida ishlagan. Shuningdek, 2001-yildan 2003-yilgacha u Xalqaro prokurorlar assotsiatsiyasining ijroiya kengashi aʼzosi boʻlgan[2].

2002-yilda birinchi Shyussel hukumati Bierleinni Konstitutsiyaviy sud raisi oʻrinbosari lavozimiga tayinlashni tavsiya qildi. Bu harakat oʻsha paytda munozarali emas edi. Jozef Kap kabi muxolifat siyosatchilari hukumatni partizan xakerlik foydasiga bir nechta vakolatli nomzodlarni oʻtkazib yuborishda aybladi. Mariya Fekter kabi Bierlein tarafdorlari Bierleinning tayinlanishi Avstriyada gender tengligi yoʻlidagi muhim qadam boʻladi, deb oʻylashardi[7][8].


Vazirlar mahkamasining tavsiyasiga rozilik bildirgan Prezident Tomas Klestil Bierleinni 2002-yil 21-noyabrda Konstitutsiyaviy sud raisi oʻrinbosari etib tayinladi. Aslida, 1995-yilgacha Konstitutsiyaviy sudda ayollar umuman boʻlmagan[3][9].


Prezident Aleksandr Van der Bellen 2018-yil 23-fevralda Bierleinni Konstitutsiyaviy sudning yangi prezidenti etib tasdiqladi[10]. Bierleinning oldingi vitse-prezidentlik vazifasi Oliy sud sudyasi Kristof Grabenvarterga oʻtdi.


Bierleinning oʻzi ham prokuror sifatidagi qattiqqoʻlligini va umuman olganda ijtimoiy konservativ moyilligini tan oladi[4]. Konstitutsiyaviy sud sudyasi sifatida bahs-munozaralardan ustun turish qobiliyatiga nisbatan shubhalariga javoban, u boshqa professional sudyalar kabi xolislikka sodiq ekanini daʼvo qiladi va u hech qachon hech qanday partiyaga qoʻshilmaganligini taʼkidlaydi[11].


Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bierlein turmushga chiqmagan va farzandlari yoʻq[3][7]. Uning uzoq yillik hamkori 2021-yilda vafot etgan isteʼfodagi sudya Ernest Maurer edi[12][5][7]. Bierlein — sanʼat tarafdori. U oʻzini kollektor deb hisoblamasa ham, zamonaviy rasmlarga ega[3][5]. Shuningdek, u teatr va opera spektakllariga, muzeylarga tashrif buyuradi.  U changʻi va suzib yurishni yaxshi koʻradi[7][8]. 2020-yil iyun oyida Bierlein mast holda mashina haydaganlikda gumon qilinib, sudga tortildi. U toʻrt hafta davomida haydovchilik guvohnomasini topshirishga majbur boʻldi va shundan keyin uzr soʻradi[13].

Faxrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstriya mukofotlari
AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 3rd Class BAR.png</img> Avstriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun faxriy ordeni bilan kumush rangdagi katta faxriy ordeni[14]
AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 2nd Class BAR.png</img> Avstriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun faxriy ordeni bilan oltin rangdagi katta faxriy ordeni (2021-yil 16-iyun)

Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Said-Moorhouse. „Austria names its first female chancellor“. CNN (30-may 2019-yil). 30-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-may 2019-yil.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 „Brigitte Bierlein“. Austrian Constitutional Court. 14-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Jungwirth. „Erstmals eine Frau an der Spitze des Höchstgerichts“. Kleine Zeitung (21-fevral 2018-yil). 14-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Kommanda. „Bierlein: Stets die Erste – jetzt auch im Verfassungsgerichtshof“. Die Presse (21-fevral 2018-yil). 22-fevral 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Prechtl. „Brigitte Bierlein: Kunstsinnige Spitzen-Juristin“. Oberösterreichische Nachrichten (22-fevral 2018-yil). 14-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  6. ↑ John. „Brigitte Bierlein, Pionierin an der Spitze des Höchstgerichts“. Der Standard (23-fevral 2018-yil). 12-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 „Brigitte Bierlein: Paradejuristin wird erste Frau an VfGH-Spitze“. Die Presse (21-fevral 2018-yil). 14-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  8. ↑ 8,0 8,1 „Paradejuristin wird erste VfGH-Präsidentin“. Der Standard (21-fevral 2018-yil). 14-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  9. ↑ Aichinger. „Höchstrichterin: Nein zu Frauenquoten“. Die Presse (27-dekabr 2009-yil). 14-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  10. ↑ „Neues VfGH-Präsidium von Van der Bellen angelobt“. Die Presse (23-fevral 2018-yil). 15-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  11. ↑ „VfGH-Präsidentin Bierlein: "Ich war nie bei einer politischen Partei"“. Oberösterreichische Nachrichten (26-fevral 2018-yil). 14-may 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 13-may 2018-yil.
  12. ↑ „Der Mann an Bierleins Seite – Ausdrucken – Österreich / oe24.at“. www.oe24.at. 2-iyun 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 14-avgust 2022-yil.
  13. ↑ „0,8 Promille: Ex-Kanzlerin Bierlein wurde Führerschein abgenommen“.
  14. ↑ „Anfragebeantwortung“. Austrian Parliament (23-aprel 2012-yil). 8-noyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-may 2018-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:S-legalAndoza:S-break
Oldingisi Vice President of the Constitutional Court
2003–2018 		Keyingisi
Oldingisi President of the Constitutional Court
2018–2019

Andoza:S-break

Siyosiy idoralar
Oldingisi Chancellor of Austria
2019–2020 		Keyingisi 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Brigitte_Bierlein&oldid=3740975" dan olindi