Bolalarni himoya qilish va chet ellik farzand asrab olish boʻyicha hamkorlik konvensiyasi
Bolalarni himoya qilish va chet ellik farzand asrab olish boʻyicha hamkorlik toʻgʻrisidagi konvensiya ― 1993-yil 29-mayda imzolangan va 01.05.1995-yilda kuchga kirgan. Uning asosiy maqsadi chet elda farzand asrab olish bolaning manfaatlarini koʻzlab, uning xalqaro huquq tomonidan Gaagada tan olingan asosiy huquqlariga rioya qilgan holda amalga oshirilishi kafolatlarini yaratishdir.
- Konvensiya bunday kafolatlarning samaradorligini taʼminlash va shu tariqa bolalarni oʻgʻirlash, sotish yoki sotishning oldini olish va Konvensiyaga muvofiq amalga oshirilgan farzandlikka olishning Ahdlashuvchi davlatlar tomonidan tan olinishini taʼminlash uchun Ahdlashuvchi davlatlar oʻrtasida hamkorlik tizimini yaratish maqsadida imzolangan.
Hammasi boʻlib dunyoning 78 ta davlati imzolagan va ratifikatsiya qilgan, shundan: 52 ta davlat imzolagan va 77 ta davlat ratifikatsiya qilgan.
- MDHda ushbu Konvensiyani birinchi boʻlib ratifikatsiya qilgan yagona davlat Qozogʻiston Respublikasidir. Konvensiyani Qozog‘iston tomonidan ratifikatsiya qilish to‘g‘risidagi qonun Prezident N.Nazarboyev tomonidan 2010-yil 12-martda imzolangan va 2010-yil 1-noyabrda kuchga kirgan[1].
- 2012-yilda ushbu Konvensiyani ratifikatsiya qilish toʻgʻrisidagi qonun Qirgʻiziston Respublikasida mamlakatning Jogorku Keneshi (parlamenti) tomonidan qabul qilingan[2].
- Rossiya Federatsiyasi Konvensiyani 2000-yil 7-sentyabrda imzolagan, ammo ratifikatsiya qilmagan, shuning uchun u Rossiya Federatsiyasiga taalluqli emas[3].
Maqsadlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Konvensiyaning muqaddimasida shunday deyilgan:
Davlatlararo farzandlikka olish bolaning manfaatlarini ko‘zlab, uning huquqlarini hurmat qilgan holda, bolalarni o‘g‘irlash, sotish yoki savdosi oldini olish maqsadida amalga oshirilishi kerak. Va har bir davlat, birinchi navbatda, bolaning oʻz oilasi qaramogʻida qolishiga imkon bergan holda choralar koʻrishi kerak.
Konvensiyaning asosiy maqsadlari 1-moddasida bayon etilgan:
- davlatlararo farzandlikka olish bolaning manfaatlarini ko‘zlab, uning xalqaro huquqda eʼtirof etilgan huquqlarini hurmat qilgan holda amalga oshirilishini taʼminlash uchun himoya tizimini yaratish;
- ahdlashuvchi davlatlar oʻrtasida ushbu himoyaning rioya etilishini taʼminlash va shu tariqa bolalarni oʻgʻirlash, sotish yoki savdosini oldini olish uchun hamkorlik tizimini yaratish;
- ahdlashuvchi Davlatlarda Konvensiyaga muvofiq farzandlikka olishning tan olinishini saqlab qolish.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Konvensiya xalqaro xususiy huquq sohasidagi nufuzli tashkilot boʻlgan xalqaro xususiy huquq boʻyicha Gaaga konferentsiyasi tomonidan tashkil etilgan. 1993-yil 29-mayda imzolangan va 1995-yil 1-maydan kuchga kirgan. 2019-yil mart oyi holatiga koʻra, 99 ta davlat Konvensiyani ratifikatsiya qilgan. Janubiy Koreya , Nepal va Rossiya shartnomani imzolagan, ammo ratifikatsiya qilmagan[4]. Konvensiyani ratifikatsiya qilmagan koʻplab mamlakatlar oʻz farzandlarini yoki farzandlarni asrab olish huquqiga ega emas.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Joriy ratifikatsiya holati
- Konventsiya matnining rus tiliga tarjimasi
- http://unicef.kz/ru/news/item/276/ (koʻp boʻlmagan havola)[sayt ishlamaydi]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Конвенция о защите детей и сотрудничестве в отношении иностранного усыновления (Гаага, 29 мая 1993 года)“. Информационная система ПАРАГРАФ. Qaraldi: 2021-yil 8-mart.
- ↑ „В Кыргызстане ратифицировали международную Конвенцию о защите детей“. Радио Азаттык (2012-yil 30-iyun).
- ↑ Konvensiya o zaщite detey i sotrudnichestve v otnoshenii inostrannogo usinovleniya
- ↑ Martiny Dieter. Hague Conference on Private International Law // Max Planck Encyclopedia of Public International Law. — Oxford University Press, 2009-09. — ISBN 9780199231690.