Bibi Maryamning Armati ikonasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Bibi Maryamning Armati ikonasi (Amarta) pravoslavlikda Bibi Maryamning muqaddas ikonasidir.

Ikonaning kelib chiqishi Konstantinopol hududi bilan bogʻliq boʻlib, u oʻz nomini imperator Basiliskning jiyani, harbiy usta Armatiusdan olgan (grekcha: ἐν τοῖς ̓Αρματίου („Armatisda“). U yerda bu ikona kelgan cherkov bor edi. Koʻpincha Armati ikonasi, nomlarning oʻxshashligi tufayli, Qora dengizdagi Amastrian monastiridan kelib chiqqan Xudo onasining Amastrian ikonasi bilan adashtiriladi. Armati ikonasining moʻjizalari haqida afsonalar yoʻq.

Ikona Hodegetria ikonkali rasm turiga oid. Ikonografiyaning oʻziga xos xususiyati shundaki, Chaqaloq Bibi Maryamdan yarim oʻgirilib turadi. Bokira Maryam uni quchoqlab turibdi va Iso uni oʻng qoʻli bilan quchoqlab olgan. Chaqaloq va onaning yuzlari bir-biriga bosilgan rasm mavjud.

Rossiyada XVIII-XIX asrlarda ikona gravyuralar va Bibi Maryamning hurmatli tasvirlari bilan maʼnaviy varaqalar shaklida keng tarqaldi. Koʻpincha „Amartilik“ degan imzo ham bor edi.

Belgi Julian kalendariga koʻra 21-iyul va 17-avgust kunlari nishonlanadi. 17-avgustni nishonlash ikonoklastlar ustidan qozonilgan gʻalaba sharafiga belgilangani haqidagi qarash faqat 19-asrdan beri maʼlum.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Armatiyskaya ikona Bojiey Materi // Pravoslavnaya ensiklopediya. — M., 2001. — T. III: „Anfimiy — Afanasiy“. — S. 285. — 752 s. — 40 000 ekz. — ISBN 5-89572-008-0.
  • Ye. Poselyanin. Bogomater. Opisanie Yeyo zemnoy jizni i chudotvornix ikon. Arxivnaya kopiya ot 5-maya 2015 na Wayback Machine.