Berti Vogts

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Berti Vogts
Vogts 2014-yilda Ozarbayjon milliy terma jamoasi bilan
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Hans-Hubert Vogts
Tavallud sanasi 30-dekabr 1946-yil (1946-12-30) (77 yosh)
Tavallud joyi Büttgen, Germaniya
Boʻyi 1.68 m
Ampluasi Himoyachi
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1954—1965 VfR Büttgen
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1965—1979 Borussia Mönchengladbach 419 (32)
Milliy terma jamoa
1967—1978 Gʻarbiy Germaniya 96 (1)
Boshqargan klublari
1979—1990 Gʻarbiy Germaniya 21 yoshgacha boʻlganlar
milliy terma jamoasi
1986—1990 Gʻarbiy Germaniya milliy terma jamoasi
(yordamchi)
1990—1998 Germaniya milliy terma jamoasi
2000—2001 Bayer Leverkusen
2001—2002 Quvayt milliy terma jamoasi
2002—2004 Shotlandiya milliy terma jamoasi
2007—2008 Nigeriya milliy terma jamoasi
2008—2014 Ozarbayjon milliy terma jamoasi
2015—2016 Qoʻshma Shtatlar erkaklar milliy terma jamoasi
(texnik maslahatchi)
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Hans-HubertBertiVogts (nemischa talaffuzi: [ˈbɛʁtiː ˈfoːkts], Xans-Xubert „Berti“ Fogts; 1946-yil 30-dekabrda tugʻilgan) — himoyachi sifatida oʻynagan nemis sobiq professional futbolchisi. U butun professional klub faoliyati davomida Bundesligada Borussia Mönchengladbach jamoasida oʻynadi va 1974-yilda Gʻarbiy Germaniya terma jamoasi bilan FIFA Jahon chempionatida gʻolib chiqdi. Keyinchalik Vogts Germaniya (Euro 96da gʻalaba), Shotlandiya, Nigeriya va Ozarbayjon terma jamoalarini boshqargan.

Klubdagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vogts 1954-yilda yetti yoshida mahalliy sport klubi VfR Büttgenning oʻgʻil bolalar jamoasiga qoʻshildi va 1965-yilda Borussia Mönchengladbachga oʻtgunga qadar ular bilan birga boʻldi. Oʻng qanot himoyachisi sifatida qatʼiyatliligi unga „Der Terrier“ laqabini berdi[1].

Vogts 1970-yillarda Borussianing oltin yillarida Rainer Bonhof, Herbert Wimmer, Uli Stielike, Allan Simonsen va Jupp Heynckes bilan birga asosiy oʻyinchilardan biri boʻlgan, oʻshanda u klub bilan besh marta Bundesliga, bir marta Germaniya kubogi va ikki marta UEFA kubogini yutgan. Vogts 1977-yilgi Yevropa kubogi finalida Liverpool tomonidan magʻlubiyatga uchragan[2].

Vogts Mönchengladbach tarkibida Bundesligada 419 ta oʻyinda maydonga tushib, 32 ta gol urgan, shuningdek, klub safida Yevropa kuboklarida 64 marta maydonga tushib, 8 ta gol urgan. Vogts Mönchengladbachda, 1979-yilda oʻynashni tugatguniga qadar qoldi.

Xalqaro faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vogts (chapda) 1974-yilgi FIFA Jahon chempionati finalida Johan Cruyff bilan toʻp uchun kurashmoqda

Vogts Gʻarbiy Germaniya terma jamoasida 9 ta xalqaro oʻyin oʻtkazdi, 23 yoshgacha boʻlganlar jamoasida uchta oʻyinda maydonga tushdi va 96 ta katta oʻyinda ishtirok etdi, bu esa uni Germaniyaning eng koʻp oʻynagan futbolchilaridan biriga aylantirdi. Vogts 20 ta oʻyinda sardor boʻlgan, 1 ta xalqaro gol urgan va 1974-yilgi Jahon chempionatida gʻolib chiqqan Germaniya terma jamoasi aʼzosi ham boʻlgan.

„Der Tererir“ laqabini olgan Vogts har doim toʻp uchun oxirigacha kurashgani uchun jamoasining sevimli futbolchisi edi. Vogts 1974-yilda Myunxenda bo‘lib o‘tgan Jahon chempionati finalida G‘arbiy Germaniya ustidan 2:1 hisobida g‘alaba qozongan Johan Cruyffni mashhur tarzda nishonga olgan va bo‘ysundirgan.

1978-yil 21-iyunda Gʻarbiy Germaniya va Avstriya oʻrtasidagi oʻyinda, 1978 Jahon chempionatining ikkinchi bosqichida Vogts avtogol muallifiga aylandi, bu Avstriyaga 47 yil ichida birinchi marta Gʻarbiy Germaniyani magʻlub etishga imkon berdi va Gʻarbiy Germaniyani keyingi bosqichga oʻtishiga toʻsqinlik qildi. Avstriyada bu oʻyin Cordoba moʻjizasi nomi bilan mashhurlikka erishgan.

Menejerlik faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vogts 2006-yil may oyida

Gʻarbiy Germaniya va Germaniya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Futbolchilik faoliyatini tugatgandan soʻng, Vogts Gʻarbiy Germaniyaning 21 yoshgacha boʻlganlar terma jamoasiga murabbiy boʻldi va bu vazifani 1990-yilgacha davom ettirdi. 1986-yildan boshlab u milliy jamoaning katta menejeri yordamchisi boʻldi. Vogts 1990-yilning avgustida Franz Beckenbauerdan keyin Germaniya terma jamoasi boshqaruvchisi lavozimiga koʻtarildi.

Bir oy oldin 1990-yilgi Jahon kubogi finalida gʻalaba qozonganidan soʻng, Beckenbauer qayta birlashgan Germaniya „ehtimol, yillar davomida yengib boʻlmaydigan boʻlib qolishini“ taʼkidlagan edi[3], bu keyingi yillarda Vogts uchun maʼsuliyat boʻlib chiqdi. Vogts Germaniya terma jamoasini Euro 1992da ikkinchi oʻringa olib chiqqan va 1996-yilda keyingi Euroni yutgan boʻlsa-da, 1994 hamda 1998-yillardagi Jahon chempionati chorak finalidagi ikkita magʻlubiyat ham uning hissasiga toʻgʻri keldi. Vogts 1998-yil sentyabr oyida boshqaruvchi lavozimidan ketdi[4].

Bayer Leverkusen[tahrir | manbasini tahrirlash]

2000-yilning noyabrida, bir muncha vaqt boshqaruvdan soʻng, Vogts Bayer Leverkusenga bosh murabbiy etib tayinlandi. Keyingi may oyida, Bayer Leverkusenga Chempionlar ligasi yoʻllanmasini qoʻlga kiritishga yordam berganiga qaramay, u ishdan boʻshatildi.

Quvayt[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uch oydan soʻng, 2001-yil avgust oyida Vogts Quvayt terma jamoasini boshqardi.

Shotlandiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vogts 2002-yilning yanvarida, olti oylik lavozimda ishlaganidan soʻng, Shotlandiya terma jamoasida xuddi shunday lavozimni egallash uchun Quvaytdagi lavozimini tark etdi[5]. UEFA Euro 2004 saralashida Vogts Shotlandiyani pley-off bosqichiga olib chiqdi va guruhida Germaniyadan keyin ikkinchi oʻrinni egalladi. Pley-offda Shotlandiya Gollandiyaga qarshi bahs olib bordi va Vogts Hampden Parkda 1:0 hisobida gʻalaba qozondi, ammo Gollandiya javob oʻyinida Shotlandiyani 6:0 hisobida magʻlub etdi.

Shotlandiya matbuoti oʻrtoqlik oʻyinlaridagi ketma-ket magʻlubiyatlardan soʻng Vogtsga nisbatan keskinroq munosabatda boʻldi. 2004-yil oktyabr oyida Moldova bilan oʻynagan durang Shotlandiyaning 2006-yilgi Jahon chempionatiga chiqish umidini oqladi. Vogts 1-noyabr kuni „sharmandali suiisteʼmollik“ sabab, shartnomasi tugashiga bir yarim yil qolganda isteʼfoga chiqdi[6]. Vogts isteʼfoga chiqqanidan toʻqqiz kun oʻtib, Shotlandiya FIFA Jahon reytingida 77-oʻringa tushib, rekord darajada pastga tushdi[7].

Nigeriya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yilning yanvarida Vogts Nigeriyaga bosh murabbiy etib tayinlandi va 4 yillik shartnoma imzoladi. Nigeriya 2008 Afrika Millatlar kubogi chorak finalini oʻtkazib yubordi, bu ularning 1982-yildan beri musobaqadagi eng yomon koʻrsatkichi boʻldi[8][9]. Vogts 2008-yilning fevralida lavozimidan isteʼfoga chiqdi[10].

Ozarbayjon[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vogts 2014-yil fevral oyida mashgʻulotda

2008-yil aprel oyida Vogts ikki yillik shartnoma asosida Ozarbayjon terma jamoasiga menejer etib tayinlandi[11]. 2009-yilning dekabr oyida u muvaffaqiyatli natijalardan soʻng AFFA bilan shartnomasini UEFA Euro 2012 saralash bosqichi oxirigacha uzaytirdi[12][13]. 2014-yil mart oyida Vogts Jurgen Klinsmann tomonidan 2014-yilgi Jahon chempionati uchun AQShga maxsus maslahatchi etib tayinlandi[14].

2014-yil oktyabr oyida Vogts Xorvatiyaga qarshi o‘yinda (6:0) mag‘lubiyatdan so‘ng[15], Ozarbayjon bosh murabbiyi lavozimidan isteʼfoga chiqdi[16][17]. Ozarbayjon UEFA Euro 2016 saralashi H guruhidagi dastlabki uchta oʻyinning barchasida magʻlub boʻlgan edi[17]. Vogts qoʻl ostida Ozarbayjon biroz yomon natijalarga erishdi, ikkinchi bosqichda raqiblariga qarshi gʻalaba qozona olmadi, bu esa Vogtsning mahalliy tarafdorlar va ommaviy axborot vositalarining jiddiy tanqidlariga duchor boʻlishiga olib keldi[18][19].

Qoʻshma Shtatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2015-yilning mart oyida Vogts AQSH terma jamoasi tomonidan texnik maslahatchi etib tayinlangan edi[20][21]. Jurgen Klinsmann ishdan boʻshatilgach, Vogtsning ham faoliyati tugadi[22].

Faoliyat statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klub[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klub, mavsum va musobaqalar boʻyicha ishtirok va gollar[23][24]
Klub Mavsum Liga DFB-Pokal Kontinental Jami
Divizion Ishtirok Gollar Ishtirok Gollar Ishtirok Gollar Ishtirok Gollar
Borussia Mönchengladbach 1965—1966 Bundesliga 34 0 2 0 36 0
1966—1967 34 1 1 0 35 1
1967—1968 34 6 3 0 37 6
1968—1969 34 8 2 0 36 8
1969—1970 34 5 3 1 37 6
1970—1971 34 1 4 0 4 2 42 3
1971—1972 19 1 2 0 4 0 25 1
1972—1973 34 3 9 0 12 2 55 5
1973—1974 27 3 3 0 7 1 37 4
1974—1975 34 0 2 0 12 2 48 2
1975—1976 34 1 4 1 6 0 44 2
1976—1977 27 1 1 0 9 1 37 2
1977—1978 34 2 5 0 8 0 47 2
1978—1979 6 0 1 0 3 0 10 0
Faoliyati jami 419 32 42 2 65 8 526 42

Boshqaruv statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yil 17-oktabr holatiga koʻra:
Jamoa qachondan qachongacha Rekord
Oʻyinlar soni Gʻalaba Durang Magʻlubiyat Gʻalaba % Manba(lar)
Germaniya 9-avgust 1990 7-sentyabr 1998 102 66 24 12 065 [25]
Bayer Leverkusen 14-noyabr 2000[26] 21-may 2001[26] 25 11 3 11 00 [26]
Quvayt 12-avgust 2001 28-fevral 2002 11 2 6 3 018
Shotlandiya 1-mart 2002 2-noyabr 2004 31 8 7 16 026
Nigeriya 15-yanvar 2007 20-fevral 2008 15 7 3 5 047
Ozarbayjon 1-aprel 2008 17-oktyabr 2014 71 15 22 34 021
Jami 255 109 65 81 043

Yutuqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyinchi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Borussia Mönchengladbach

  • Bundesliga: 1969—1970, 1970—1971, 1974—1975, 1975—1976, 1976—1977
  • DFB-Pokal: 1972—1973
  • UEFA kubogi: 1974—1975, 1978—1979

Gʻarbiy Germaniya

Individual

  • kicker Bundesliganing mavsum jamoasi: 1965—1966, 1967—1968, 1968—1969, 1969—1970, 1970—1971, 1972—1973, 1974—1975, 1975—1976, 1976—1977[27][28][29][30][31][32][33][34][35][36]
  • Yilning eng yaxshi futbolchisi (Germaniya): 1971, 1979
  • FIFA Jahon chempionatining yulduzlar jamoasi: 1974, 1978

Menejer[tahrir | manbasini tahrirlash]

Germaniya

  • UEFA Yevropa chempionati: 1996

Individual

  • World Soccer Magazine tomonidan yilning eng yaxshi menejeri: 1996

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Vogts: Africans can reach semis“. fifa.com (2007-yil 6-avgust). 2007-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 3-may.
  2. „Spielstatistik FC Liverpool – Borussia Mönchengladbach“ (de). fussballdaten.de. Qaraldi: 2011-yil 23-oktyabr.
  3. „SPIEGEL Interview with Franz Beckenbauer: "Football Has an Incredible Power Beyond Sport"“. SPIEGEL Online (2006-yil 29-may). Qaraldi: 2008-yil 3-noyabr.
  4. „Another Day, Another Coach Gone:Now It's Vogts“. New York Times (1998-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 23-oktyabr.
  5. „Vogts to be Scotland boss“. BBC Sport (2002-yil 21-yanvar). Qaraldi: 2007-yil 2-sentyabr.
  6. „Vogts resigns from Scotland job“. BBC Sport (2004-yil 1-noyabr). Qaraldi: 2007-yil 2-sentyabr.
  7. „Scotland hit new low in rankings“. BBC Sport (2004-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  8. Okeleji. „Vogts future looks under threat“. BBC Sport (2008-yil 4-fevral). Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  9. Mungazi. „Nigeria FA silent on Vogts future“. BBC Sport (2008-yil 6-fevral). Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  10. „Berti Vogts ends Nigeria reign“. BBC Sport (2008-yil 20-fevral). Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  11. „Vogts accepts Azeri challenge“. uefa.com (2008-yil 4-aprel). Qaraldi: 2008-yil 8-aprel.
  12. „Berti Vogts extended his contract with the Azerbaijan national team“. trend.az (2009-yil 14-dekabr). 2011-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 23-oktyabr.
  13. „Berti Vogts signs new contract as Azerbaijan coach“. news.az (2009-yil 14-dekabr). 2011-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 23-oktyabr.
  14. Creditor. „Klinsmann appoints Berti Vogts USMNT special advisor; Vasquez off coaching staff“. SI.com. Time Inc. A Time Warner Company (2014-yil 30-mart). Qaraldi: 2014-yil 31-mart.
  15. „Berti Vogts: I have no future in Azerbaijan“. news.az (2014-yil 14-oktyabr). 2018-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-oktyabr.
  16. Ismayilov. „Berti Vogts resigns as head coach of Azerbaijan's national soccer team“. trend.az (2014-yil 17-oktyabr). 2015-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-oktyabr.
  17. 17,0 17,1 „Vogts quits Azerbaijan helm“. uefa.com (2014-yil 17-oktyabr). Qaraldi: 2014-yil 17-oktyabr.
  18. „Кто тут "карлик"?“ (ru). Azerisport.com. Qaraldi: 2013-yil 22-mart.
  19. „Futbolumuz sürətlə inkişaf edir!!!“. Fanat.az. 2013-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 22-mart.
  20. „Former Scotland manager Vogts appointed to role in United States national team“. The Herald. Herald & Times Group (2015-yil 27-mart). Qaraldi: 2015-yil 28-mart.
  21. „US Soccer appoints Euro 1996-winning coach Berti Vogts as USMNT technical advisor“. mlssoccer.com. Major League Soccer (2015-yil 26-mart). 2015-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-mart.
  22. „Berti Vogts wird 70 – Gratulation!“ (de). ZDF (2016-yil 30-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 30-dekabr.
  23. „Berti VOGTS“. level-k.com. Qaraldi: 2011-yil 23-oktyabr.
  24. „Berti Vogts“ (de). fussballdaten.de. Qaraldi: 2011-yil 23-oktyabr.
  25. „Nationaltrainer“ (de). DFB. 2012-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 6-avgust.
  26. 26,0 26,1 26,2 „Bayer 04 Leverkusen“ (de). kicker.de. kicker. Qaraldi: 2014-yil 6-avgust.
  27. „Bundesliga Historie 1968/69“ (de). kicker.
  28. „Bundesliga Historie 1965/66“ (de). kicker.
  29. „Bundesliga Historie 1967/68“ (de). kicker.
  30. „Bundesliga Historie 1968/69“ (de). kicker.
  31. „Bundesliga Historie 1969/70“ (de). kicker.
  32. „Bundesliga Historie 1970/71“ (de). kicker.
  33. „Bundesliga Historie 1972/73“ (de). kicker.
  34. „Bundesliga Historie 1974/75“ (de). kicker.
  35. „Bundesliga Historie 1975/76“ (de). kicker.
  36. „Bundesliga Historie 1976/77“ (de). kicker.