Belgiya — Xitoy munosabatlari
Belgiya — Xitoy munosabatlari 1970-yillarning boshlarida Xitoy kommunistik boshqaruv ostida o‘tganidan taxminan 20 yil oʻtgach boshlangan. Xitoyning Bryusselda elchixonasi, Belgiyaning Pekinda elchixonasi va Guanchjou, Gonkong va Shanxayda konsulliklari bor.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xitoy Xalq Respublikasi va Belgiya oʻrtasidagi diplomatik munosabatlar 1971-yil 25-oktabrda oʻrnatilgan[1]. Diplomatik aloqalar 1980-yillarda har ikki tomonning yuqori martabali hukumatlarining 1991-yil aprelida Chju Rongji va 1992-yilning martida bosh vazir oʻrinbosari Sian Sichen kabilarning tashriflari bilan yaxshilanib, rivojlana boshladi. Belgiya tomonidan valiahd shahzoda Albert 1993-yil may oyida Xitoyga tashrif buyurgan va Belgiya valiahd shahzodasi Filipp 1996-yil noyabr va 2000-yil may oylarida tashrif buyurgan. Sobiq bosh vazirlar Jan-Lyuk Dehan 1998-yilning noyabrida Xitoydan, 2002-yil mart oyida esa Bosh vazir Gi Verxofstadt Belgiyadan tashrif buyurgan edi.
Xitoy Bosh vaziri o‘rinbosari Si Szinpin 2009-yil oktabr oyida Belgiyada bo‘lib, savdo, insoniy va madaniy almashuvlar sohasida ikki tomonlama hamkorlikni rivojlantirishga xizmat qildi[2][3].
Ikki davlat oʻrtasidagi iqtisodiy savdo-sotiq tufayli oʻzaro aloqalar mustahkamlandi. Belgiyada Shanxay koʻrgazmasi 2010da pavilyon bor[4].
2019-yil iyul oyida 22 davlat, jumladan Belgiyaning BMT elchilari Xitoyning uygʻurlarga nisbatan hamda boshqa ozchilik guruhlariga nisbatan yomon munosabatda boʻlishini qoralab, Xitoy hukumatini Shinjondagi qayta tarbiyalash lagerlarini yopishga chaqirgan holda BMT Inson huquqlari boʻyicha komissiyasiga qoʻshma xat imzoladilar[5][6].
2019-yilda Tayvanga tashrif buyurgani uchun jazo sifatida Senat raisi Jak Brotchi umrbod Xitoyga kirish taqiqlandi[7].
2020-yil iyun oyida Belgiya Gonkong milliy xavfsizlik qonuniga ochiqchasiga qarshi chiqdi[8].
Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
2013-yilda ikki davlat o‘rtasidagi savdo hajmi 20,2 milliard yevroga yetdi[9]. Xitoy Belgiyaning oltinchi yirik savdo sherigi boʻlib, Belgiya savdosining 4,1 foizini tashkil qiladi[10]. 2008-yilda ikki davlat oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 20 milliarddan oshdi va har yili oʻrtacha 20 foizga oʻsmoqda.
Belgiyadagi xitoyliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sian Siuling (1912-2008) yoki Siou-Ling Sien de Perlinghi Xitoy Respublikasidan Belgiyaga borgan muhojir bo‘lib, Ikkinchi jahon urushi paytida 100 ga yaqin belgiyaliklarni natsistlar tomonidan qatl qilinishidan qutqarib qolishga yordam bergan. Sian Siulingga Belgiyada medal berilgan, mamlakatdagi bir ko‘cha uning nomi bilan ataladi[11].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ http://www.fmprc.gov.cn — 2003/10/12 China and Belgium
- ↑ „Chinese vice president meets Belgium's deputy PM - People's Daily Online“. People's Daily. 2021-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-dekabr.
- ↑ „China, Belgium-Luxemburg Economic Union to strengthen ties - People's Daily Online“. People's Daily. 2021-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-dekabr.
- ↑ „Belgium-EU Pavilion_the official Website of Expo 2010 Shanghai China“. 2010-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-iyul.
- ↑ „Which Countries Are For or Against China's Xinjiang Policies?“. The Diplomat (2019-yil 15-iyul).
- ↑ France-Presse, Agence. „More than 20 ambassadors condemn China's treatment of Uighurs in Xinjiang“ (en-GB). The Guardian (2019-yil 11-iyul). Qaraldi: 2020-yil 23-fevral.
- ↑ Aspinwall. „Czech Companies the Latest Target of Chinese Retaliation for Taiwan Ties“. thediplomat.com. The Diplomat. Qaraldi: 2020-yil 23-fevral.
- ↑ Lawler. „The 53 countries supporting China's crackdown on Hong Kong“ (en). Axios (2020-yil 2-iyul). Qaraldi: 2020-yil 3-iyul.
- ↑ „Belgian-Chinese trade“ (2015-yil 4-noyabr). 2022-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-dekabr.
- ↑ „Archived copy“. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
- ↑ „Décès de Siou-Ling Tsien, qui avait sauvé Ecaussinnes des nazis“ (fr). 7sur7 (2008-yil 1-avgust). Qaraldi: 2015-yil 2-aprel.