Belgiya — Ispaniya munosabatlari
Belgiya — Ispaniya munosabatlari Belgiya va Ispaniya oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlardir. Belgiyaning Madridda elchixonasi va toʻrtta bosh konsulligi bor: Madrid, Barselona, Santa Kruz de Tenerife va Alikanteda. Ispaniyaning Bryusselda elchixonasi va konsulligi bor[1][2]. Ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar, asosan, Yevropa Ittifoqiga aʼzoligi va NATOdagi ittifoqdoshligi, shuningdek, koʻplab xalqaro tashkilotlarga mansubligi bilan belgilanadi, bu esa ularning munosabatlarini ular doirasida keng ravnaq toptiradi[3].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1516-yilda Niderlandiya suvereniteti kastiliyalik Karl V va Aragon qirolligini qabul qildi va Ispaniya hukmdori Karlos I boʻlishga rozi boʻldi. Ispaniya va Flandriyaning hikoyalari asrlar davomida juda yaqin munosabatlarni saqlab qolish uchun birlashgan.
Diplomatik munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ispaniya va Belgiya XIX asrda Belgiya mustaqillikka erishgan ilk paytdan boshlab diplomatik munosabatlarni davom ettirmoqda. Birinchi jahon urushi tugagunga qadar Ispaniya vakolatxonasi „Muxtor vazirlik“ vazifasini bajargan. Shu paytdan boshlab Markiz Villalobar elchi darajasiga koʻtarildi. Ispaniya va Belgiya oʻrtasidagi anʼanaviy yaxshi munosabatlar hech qanday jiddiy tortishuvlarga sabab boʻlmagan[4][5].
Ikkinchi jahon urushidan keyin Fransisko Franko fashistlar istilosi bilan hamkorlik qilgani uchun „sirtdan“ oʻlimga hukm qilingan Léon Degrelni ekstraditsiya qilishdan bosh tortdi[6].
1960-yilda Belgiya qiroli Boduen ispaniyalik Fabiola de Mora y Aragonga uylandi, bu 1960- va 1993-yillarda Belgiyada ispan qirolichasi turmush oʻrtogʻi borligini anglatadi.
Kataloniya va Flandriyadagi separatizm harakatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Belgiya siyosatida Flamand separatizmining taʼsiri tufayli huquqiy masalalarda ikki davlat oʻrtasida mezonlarning nomutanosibligi mavjud. Belgiya adliya tizimi terrorizmda ayblangan ETA aʼzolarini Ispaniya adliya tizimiga yetkazishdan bir necha bor bosh tortgan. Misol tariqasida Belgiyani Inson huquqlari boʻyicha Yevropa sudi tomonidan qoralangan Natividad Jauregi[7] ishini keltirish mumkin[8].
2017-yil noyabr oyida Generalitat de Catalunya prezidenti Karles Puigdemon bir guruh sodiq maslahatchilar bilan birga Ispaniya hududini tark etganidan keyin Belgiyada paydo boʻldi.
2021-yilda Belgiya adliyasi terrorizmni qoʻzgʻatganlikda ayblangan reper Valtònycni ekstraditsiya qilishni rad etganidan soʻng, Yevropa Komissiyasi Belgiya Ispaniya adliyasidan qochganlar uchun boshpanaga aylanib borayotgani haqida ogohlantirdi, bu muammo Ispaniyada emas, balki Ispaniya bilan bogʻliq. Belgiya sudlari xolis boʻlishdan tashqari, Yevropa qoidalarini buzishi mumkin[9].
2022-yilda Yevropa Komissiyasi Belgiya bilan ziddiyatda Ispaniya Oliy sudini „prosesslar“ ning yevro-orderlari boʻyicha qoʻllab-quvvatladi[10].
Ishbilarmonlik aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ikki tomonlama investitsiyalar doirasida Belgiya xorijiy qimmatli qogʻozlarga ega boʻlgan subyektlarni hisobga olmagan holda, umumiy investitsiya zaxiralari boʻyicha Ispaniyadagi mamlakatlar reytingida (Belgiya oxirgi sarmoya kiritgan mamlakat) 16-oʻrinni egallaydi. 2013-yilda 2668 million yevro va Ispaniyaning chet eldagi investitsiya pozitsiyasi boʻyicha mamlakatlar roʻyxatida 20-oʻrin, jami investitsiyalar zaxirasi 2013-yilda 3,674 mln. yevroni tashkil etgan[4].
Elchixonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Belgiya elchixonasi Ispaniyaning Madrid shahrida joylashgan. Ispaniya elchixonasi Belgiyaning Bryussel shahrida joylashgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ http://www.exteriores.gob.es/embajadas/bruselas/es/Paginas/inicio.aspx (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan) http://www.exteriores.gob.es/embajadas/bruselas/es/Paginas/inicio.aspx (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)
- ↑ http://www.exteriores.gob.es/consulados/bruselas/es/Paginas/inicio.aspx (Wayback Machine saytida 2022-03-05 sanasida arxivlangan) http://www.exteriores.gob.es/consulados/bruselas/es/Paginas/inicio.aspx (Wayback Machine saytida 2022-03-05 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Bélgica“.
- ↑ 4,0 4,1 http://www.exteriores.gob.es/documents/fichaspais/belgica_ficha%20pais.pdf Oficina de información Diplomática
- ↑ „Bélgica y España: un siglo de relaciones cordiales“. Embajada y consulados de Bélgica en España. 2022-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-noyabr.
- ↑ „La vía belga: historia de un viejo desencuentro judicial, Vicent Galiana“. ctxt.es (2017-yil 1-noyabr).
- ↑ „Bélgica, de antiguo refugio para etarras a potencial destino de Puigdemont“. El Periódico (2017-yil 30-oktyabr).
- ↑ Ayuso, Silvia. „El Tribunal de Estrasburgo condena a Bélgica a indemnizar a los hijos de una víctima de ETA“. El País (2019-yil 9-iyul).
- ↑ „Línea editorial: "La Unión Europea tiene un problema"“ (2021-yil 29-dekabr).
- ↑ „La Comisión Europea respalda al Supremo en el conflicto con Bélgica por las euroórdenes del procés“ (2022-yil 5-aprel).