Ayiqcha Paddington

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ayiqcha Paddington

Ayiqcha Paddington (inglizcha: Paddington Bear) — ingliz yozuvchisi Maykl Bondning kitobi va shu nomdagi bolalar serialining bosh qahramoni. Ayiqcha Paddington haqidagi kitob bolalar adabiyotining klassikasi hisoblanadi. „Paddington ismli ayiqcha“ birinchi marta 1958-yil 13-oktabrda nashr etilgan. Bugungi kunda dunyoda 25 milliondan ortiq ayiqcha Paddington haqidagi kitoblari mavjud boʻlib, ular jami 31-tilga tarjima qilingan[1]. Butun dunyoda ayiqcha nomidan foydalangan holda turli mahsulotlarga 265 ta litsenziya berilgan.

Ayiqchaning adabiy tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ayiqcha Paddington haqida hikoya yozish gʻoyasi birinchi marta Maykl Bondga 1956-yil Rojdestvo arafasida Paddington vokzali yaqinidagi London doʻkonida javonda yolgʻiz ayiqchani koʻrib, uni xotiniga sovgʻa sifatida sotib olganida paydo boʻlgan. Ayiqcha Bondni hikoya oʻylab topishga ilhomlantirdi va oʻn kun ichida u birinchi kitobini yozdi. Kitob adabiy agent Xarvi Unnaga berildi. Paddington nomli ayiq birinchi marta 1958-yil 13-oktabrda „William Collins & Sons“[2][3] tomonidan nashr etilgan.

Avvaliga Maykl Bond ayiqchani „qora Afrikadan“ („from darkest Africa“) kelishini xohladi, ammo uning agenti Xarvi Unna ayiqlar Afrikada yashamasligini aytdi va keyin u vatanini Peruga oʻzgartirdi. Peru oʻrmonida faqat bitta ayiq yashaydi — bu And deb ataladigan ayiq yoki koʻzoynakli ayiq[4][5].

Paddington stantsiyasida hikoya qalin Peru oʻrmonlaridan kelgan kichkina ayiq bolasi haqida boshlanadi. U yerda turib, kimdir unga eʼtibor berishini kutadi. Janob va missis Braun jasur daydiga gʻamxoʻrlik qilishga qaror qiladi va tez orada Paddington ularning oilasining toʻla huquqli aʼzosiga aylanadi. Paddington odobli ayiqcha boʻlgani uchun u uyda foydali boʻlishga harakat qiladi. Biroq, uning ixtirolari koʻpincha hazil va shoʻxliklarga aylanadi. Ayiqcha Paddington bor joyda hech qachon vaqt zerikarli oʻtmaydi[6].

Yumshoq oʻyinchoq[tahrir | manbasini tahrirlash]

Londondagi Paddington vokzalida yumshoq oʻyinchoqlar sotilmoqda

Birinchi ayiqcha 1972-yilda Shirli va Eddi Klarksonga tegishli Gabrielle Designs tomonidan ishlab chiqarilgan. Ular Rojdestvo uchun oʻz farzandlari Joanna va Jeremi Klarksonlarga (keyinchalik taniqli teleboshlovchi va yozuvchi boʻlgan) ilk sinov nusxasini sovgʻa qilishgan[7].

Ommaviy madaniyatda[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Keng qirrali shlyapa va koʻk rangli palto kiyib yuradi[8][9].
  • 1976-yildan 1980-yilgacha Buyuk Britaniyada „Ayiqcha Paddingtonning sarguzashtlari[en]“ multseriali namoyish etilgan.
  • 1989-yildan 1990-yilgacha Ayiqcha Paddington[en] Amerika-Britaniya multseriali chiqdi.
  • 1997-yildan 2000-yilgacha Kanada-Fransiya multseriyali „Ayiqcha Paddingtonning yangi sarguzashtlari[en]“ chiqdi.
  • 2008-yil 13-oktabrda Google Ayiqcha Paddington kitobining birinchi nashri chop etilganining 50-yilligini oʻz logotipida chamadonli sayohatchi sifatida tasvirlab nishonladi[10].
  • 2014-yilda rejissor Pol King „Peddingtonning sarguzashtlari“ filmini suratga oldi, u ikkita BAFTA mukofotiga nomzod boʻldi: eng yaxshi moslashtirilgan ssenariy uchun va eng yaxshi ingliz filmi uchun Aleksandr Korda mukofotini oldi[11].
  • 2017-yilda filmning davomi — „Peddingtonning sarguzashtlari 2“ suratga olindi.
  • 2019-yilda Paddingtonning sarguzashtlari[en] navbatdagi multseriyalining translyatsiyasi boshlandi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Медвежонок Паддигтон — Тедди клуб“. 2008-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 14-oktyabr.
  2. Andy McSmith. „Paddington returns to his station as children's favourite“ (en). The Independent (2008-yil 23-may). Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.
  3. Jack Riley. „Paddington bear celebrates 50th birthday“ (en). The Independent (2008-yil 13-oktyabr). Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.
  4. Alice Vincent. „Paddington Bear: 13 things you didn't know“ (en). The Telegraph (2014-yil 10-iyun). — „It's surprising that the earnest little chap wasn't given glasses. Bond wanted to Paddington to have "travelled all the way from darkest Africa", but was advised by his agent to change his country of origin due to the lack of bears in Africa. Instead, he picked Peru - home to the Spectacled Bear.“. Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.
  5. „Spectacled bear“ (en). Did you know?. WWF - World Wide Fund For Nature. — „The fictional children's character Paddington Bear is a spectacled bear, having come all the way from "darkest Peru".“. 2018-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.
  6. „Книга «Медвежонок Паддингтон» Бонд М. - купить книги в интернет-магазине Москва | 978-5-91181-791-6“ (ru). Annotatsiya. Torgoviy Dom Knigi „MOSKVA“. Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.
  7. Shirley Clarkson, Bearly Believable: My Part in the Paddington Bear Story, Harriman House Publishing, 23 June 2008 ISBN 978-1-905641-72-7
  8. „Medvejonok Paddington“ otprazdnuet yubiley v Rossii[sayt ishlamaydi]
  9. Кристина Басс Гарсиа. „«Отцу» знаменитого медвежонка Паддингтона Майклу Бонду исполнилось 90 лет“. Дочки-матери (2016-yil 14-yanvar). Qaraldi: 2017-yil 8-iyul.
  10. Logotip Google s izobrajeniem medvejonka Paddingtona
  11. „BAFTA Awards for 2015“ (en). IMDB. Qaraldi: 2015-yil 13-fevral.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • „PADDINGTON BEAR™“ (en). P&Co Ltd (Paddington and Company Limited). — Официальный сайт. Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.

  • „Монета «Медвежонок Пэддингтон»“ (ru). Global Coins (2015-yil 17-fevral). — „Британский монетный двор с радостью представляет новую монету, которая посвящена давнишнему любимцу всех детей - плюшевому медведю Пэддингтону.“. Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.

  • Ира Филиппова. „Паддингтон: великий медведь, которого не знали советские дети“ (ru). Русская служба Би-би-си (2017-yil 29-iyun). — „После смерти Майкла Бонда - автора книг о медвежонке Паддингтоне - соцcети наводнили трогательные воспоминания читателей со всего мира. Но почему Паддингтон, которому в следующем году исполняется 60 лет, не был знаком советским детям?“. Qaraldi: 2018-yil 8-yanvar.