Avstriya pasporti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Avstriya pasporti Avstriya fuqarolariga xalqaro sayohatlarni osonlashtirish uchun beriladi. Har bir Avstriya fuqarosi ham Yevropa Ittifoqi fuqarosi hisoblanadi. Pasport, milliy guvohnoma bilan birga, Yevropa iqtisodiy hududi va Shveytsariyaning har qanday davlatida erkin harakatlanish va yashash huquqini beradi.

Barcha Avstriya pasportlarini qoʻllash va chop etish jarayonlari shtab-kvartirasi Vena shahrida joylashgan Österreichische Staatsdruckerei (de) tomonidan amalga oshiriladi. Österreichische Staatsdruckerei, shuningdek , Malta suveren harbiy ordeni pasportini qoʻllash va chop etish jarayonlari bilan shugʻullanadi. 

Tashqi koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstriya pasportlari boshqa Yevropa pasportlari bilan bir xil bordo rangda boʻlib, old qopqoqning oʻrtasida Avstriya gerbi tasvirlangan. „EUROPÄISCHE UNION“ (inglizcha: European Union) va „REPUBLIK ÖSTERREICH“ (inglizcha: Republic of Austria) soʻzlari) gerb tepasida va „REISEPASS“ soʻzi yozilgan (inglizcha: Passport) quyida yozilgan. Avstriya pasportlari pastki qismida standart biometrik belgiga ega va standart Yevropa Ittifoqi dizaynidan foydalanadi. Pasportning har bir sahifasi fonda Avstriyaning boshqa provinsiyasining gerbini koʻrsatadi. Yangi pasport dizayni 2023-yilga moʻljallangan[1][2].

Xuddi shu hujjatda bir xil nomdagi turli xil imlolar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Umlautlar (ä, ö, ü) va/yoki ß ni oʻz ichiga olgan nemis nomlari pasportning mashinada oʻqilmaydigan zonasida toʻgʻri yoziladi, lekin mashinada oʻqiladigan zonada oddiy unli + E va/yoki SS bilan, masalan Myuller MUELLERga aylanadi, Groß GROSSga aylanadi va Gößmann GOESSMANNga aylanadi.

Yuqorida aytib oʻtilgan transkripsiya odatda samolyot chiptalari va boshqalar uchun ishlatiladi, lekin baʼzida (AQSh vizalarida boʻlgani kabi) oddiy unlilar ham qoʻllaniladi (MULLER, GOSSMANN). Xuddi shu nomning uchta mumkin boʻlgan imlo varianti (masalan Myuller / Myuller / Myuller) turli hujjatlarda baʼzan chalkashliklarga olib keladi va bir hujjat ichida ikki xil imlo qoʻllanilishi (pasportdagi kabi) nemis orfografiyasidan bexabar odamlarda hujjat qalbaki ekanligi haqidagi taassurot qoldirishi mumkin. 

Avstriya pasportlarida nemis umlautlari va ß ning uch tilda (nemis, ingliz va fransuz tillarida) tushuntirishlari boʻlishi mumkin (lekin har doim ham emas), masalan, 'ß' enspricht / 'SS' ga teng / mos keladi. 

Vizasiz sayohat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstriya fuqarolari uchun vizaga qoʻyiladigan talablar boshqa davlatlar hukumati tomonidan Avstriya fuqarolariga qoʻyilgan maʼmuriy kirish cheklovlaridir. 2020-yil 7-aprel holatiga ko‘ra, Avstriya fuqarolari 187 mamlakat va hududga kelganlarida vizasiz yoki vizasiz bo‘lishlari mumkin bo‘lib, Henley Passport Index maʼlumotlariga ko‘ra Avstriya pasporti sayohat erkinligi bo‘yicha dunyoda 5-o‘rinni egalladi (Daniya pasporti bilan bog‘langan)[3].

Avstriya fuqarolari Yevropa Ittifoqi shartnomasining 21-moddasida berilgan erkin harakatlanish va yashash huquqi natijasida Evropa Ittifoqining istalgan mamlakatida yashashi va ishlashi mumkin[4].

Ikkinchi pasportga ega[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstriya oʻz fuqarolariga sayohat cheklovlarini chetlab oʻtish uchun ikkinchi Avstriya pasportiga ega boʻlishga ruxsat beradi (masalan, baʼzi arab davlatlari Isroil pasporti muhrlari bilan kirishga ruxsat bermaydi, masalan Iroq (Iroq Kurdistonidan tashqari), Ummon va Mavritaniya). 

Bir vaqtning oʻzida Avstriya pasporti va chet el pasportiga ega boʻlish, yaʼni ikki fuqarolik , Avstriya fuqaroligi toʻgʻrisidagi amaldagi qonunga koʻra, faqat tugʻilish munosabati bilan ikki fuqarolikka ega boʻlganlar uchun cheklangan. Avstriyaliklar boshqa davlat fuqaroligiga kirish uchun fuqaroligidan voz kechishlari kerak. 

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yilda Avstriya Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlgunga qadar pasportlar tashqi ochiq jigarrang/ichki toʻq jigarrang qoplamaga ega boʻlgan („A-E“ seriyasi) 1970-yillargacha toʻq yashil rangga oʻtgan.

Rasmlar galereyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Austro-Hungarian Empire passport issued in Bohemia in 1871.
    1871-yilda Bogemiyada Avstriya-Vengriya imperiyasining pasporti berilgan.
  • 1936 Austrian stateless passport used for immigrating to Mandatory Palestine.
    1936-yil Avstriya fuqaroligi bo'lmagan pasport Majburiy Falastinga ko'chib o'tish uchun ishlatilgan.
  • "Serie A" Austrian passport, issued to Carl Szokoll in 1948.
    "A Seriya" Avstriya pasporti, 1948-yilda Karl Szokolga berilgan.
  • "Serie E" Austrian passport, issued in 1970.
    "E Seriya" Avstriya pasporti, 1970-yilda chiqarilgan.
  • "Green cover" Austrian passport, issued in 1980.
    "Yashil qoplama" Avstriya pasporti, 1980-yilda chiqarilgan.
  • A contemporary Austrian service passport.
    Avstriyaning zamonaviy xizmat pasporti.
  • Refugee Convention travel document.
    Qochqinlar konventsiyasi sayohat hujjati.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Änderung der Passverordnung“.
  2. ↑ „Verordnung des Bundesministers für Inneres, mit der die Passverordnung geändert wird“.
  3. ↑ „Henley Passport Index 2008 to 2020“.
  4. ↑ Treaty on the Function of the European Union (consolidated version) 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Avstriya_pasporti&oldid=2763001" dan olindi