Aston Martin markasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Aston Martin Limited – nufuzli sport avtomobillarini ishlab chiqaruvchi ingliz ishlab chiqaruvchisi. U yerda asoschilardan biri Lionel Martin 1913-yilda Singer 10 poygasida gʻolib chiqqan. 1994-yildan beri u Ford Motor kompaniyasining boʻlinmasi boʻlgan Premier Automotive Group tarkibiga kiradi, ammo 2006-yil avgust oyida Ford kompaniyani Aston Martinga sotish niyatini eʼlon qildi . 2007-yilning ikkinchi choragida Ford Motor Company Aston Martinni Prodrive egasi va Aston Martinning uzoq yillik muxlisi va kolleksiyachisi Devid Richards boshchiligidagi investorlar konsorsiumiga sotdi. Bitim summasi 925 million dollarni tashkil etdi.2012-yil dekabr oyida Investindustrial xususiy investitsiya fondi 37,5% ulush evaziga kompaniyaga 120 million funt sterling sarmoya kiritdi [1] [2] . 2013-yilda Aston Martin nemis avtomobil ishlab chiqaruvchisi Daimler AG bilan strategik hamkorlik shartnomasini imzoladi, kelishuv yangi V8 dvigatelini birgalikda ishlab chiqish va Aston Martin avtomobillarining keyingi avlodini yaratishda yordam koʻrsatishni nazarda tutadi [3] .

Aston Martin DBR1/300
Aston Martin DBR4
Aston Martin DB5
Aston Martin DBX
Aston Martin Vulkan
Aston Martin DB11
Aston Martin Vantage V8
Aston Martin Valhalla

2007-yilda ishlab chiqarish hajmi 7224 ta avtomobilni tashkil etdi, bu 2006-yilga nisbatan deyarli oʻzgarmadi. Kompaniya koʻpchilik modellari qoʻlda yasalganligi bilan mashhur.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1958 yil Aston Martin DB Mark III

Baza[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aston Martin Mk II 1935 yil

Aston-Martin kompaniyasi 1913 yilda Lionel Martin va Robert Bamford tomonidan tashkil etilgan. Taʼsischilar dastlab Bamford & Martin sifatida birlashdilar. Aston Martin deb nomlangan birinchi mashina 1915 yil mart oyida Martin tomonidan ishlab chiqarilgan boʻlib, u 1,4 litrli toʻrt silindrli Koventri-Simplex dvigatelini oʻrnatga Isotta-Fraschini [4] dan 1908 yil shassisida. Ommaviy ishlab chiqarish Birinchi jahon urushi bilan toʻxtatildi. Urush yillarida kompaniya yiliga 14 tadan koʻp boʻlmagan avtomobil ishlab chiqardi.

Jahon urushlari oʻrtasida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi jahon urushidan keyin Bamford Abington yoʻlidagi sobiq otxonani ijaraga oldi, u yerda besh yil oʻtib Aston Martinning ikkinchi modeli qurilgan. Dastlabki namunalari oʻsha vaqtdan paydo boʻlgan.

Devid Braun davri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi jahon urushidan soʻng, 1947-yilda kompaniya Devid Braun Limited tomonidan sotib olindi, unga sanoatchi va brendning uzoq yillik muxlisi Devid Braun rahbarlik qildi. Aynan u model belgisiga „DB“ bosh harflarini qoʻshgan. Aston Martin bilan birgalikda Devid Braun Lagondani sotib oldi. Birlashgan kompaniya Aston Martin Lagonda Limited nomi bilan tanildi. Aynan Devid Braun 1959-yilda gʻalaba qozonishga muvaffaq boʻldi.

Aston Martin 2 litrli 2/4 oʻrinli sport 1937 yil

Egasining oʻzgarishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniya moliyaviy qiyinchiliklarni boshdan kechirishda davom etdi va 1972-yilda Birmingemda joylashgan Company Development Limited konsorsiumiga sotilgan. 1975-yilda kompaniya Shimoliy Amerika tadbirkorlari Piter Sprague va Jorj Mindenga qayta sotildi. Yangi egalar zavodni 1977-yilda V8 Vantage ishlab chiqarish uchun zamonaviy liniya bilan jihozladilar, 1978-yilda Volante va 1980 yilda Bulldog bilan almashtirildi. Zavodni yanada takomillashtirishdi.

Biroq, kompaniya moliyaviy inqirozlarni boshdan kechirishda davom etdi. 1987-yilda Amerikaning Ford konserni Aston-Martinning navbatdagi egasi boʻlib, kompaniya aksiyalarining 75 foizini sotib oldi. Yaʼni Ford aksiyalarning katta qismini egalladi.

1988-yilda, 20 yil davomida 5000 ga yaqin avtomobil ishlab chiqargandan soʻng, kompaniya nihoyat V8 ishlab chiqarishni tugatdi va Virage ni taqdim etdi. 1992-yilda Aston Martin Vantage taqdim etildi.

Ford davri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aston Martin DBS

1993-yilda Ford kompaniya ustidan toʻliq nazoratni qoʻlga kiritdi va uni Premier Automotive Groupga topshirdi. Ayni paytda ishlab chiqarish bazasiga katta sarmoyalar kiritilmoqda. 1994-yilda Ford Bloxhamdagi Banbury Roadda yangi zavod ochadi. 1995-yilda kompaniya 700 ta avtomobil ishlab chiqargan, 1998-yilda ikki minginchi DB7, 2002-yilda esa olti minginchi avtomobil ishlab chiqarilgan. 2003-yilda Detroyt xalqaro avtosalonida DB7 vorisi DB9 modeli ishlab chiqarila boshlandi va yana bir yangi model AMV8 Vantage eʼlon qilindi. Shuningdek, 2003-yilda Gaydonda -zavod ochildi. 2003-yil dekabr oyida Aston Martin 2005-yilda avtosportga qaytishini eʼlon qildi. Buning uchun maxsus yangi boʻlinma tashkil etildi. DBR9 Grand Touring (GT) klassida, jumladan, 24 soatlik Le Manda.

Aston Martin Lagonda[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil yanvar oyida kompaniyani qutqarish doirasida direktorlar kengashi raisi boʻlgan kanadalik milliarder Lourens Stroll boshchiligidagi investorlar konsorsiumi 500 million funt sterling sarmoya kiritishga rozi boʻldi. Bilan 16,7% aktsiyalari evaziga. 2021-yildan boshlab Strollning Formula 1 jamoasi Racing Point kamida 10 yil davomida avtogigantning ish kuchiga aylanadi [5] [6] .2020-yil may oyi oxirida 2014-yildan buyon amalda boʻlgan ijrochi direktor Endi Palmer ishdan boʻshatilishi maʼlum boʻldi, uning oʻrniga 1 avgustdan avval „Mercedes-AMG“da ishlagan Tobias Moers tayinlanadi. Menejmentdagi oʻzgarishlar kompaniyaning bozor qiymatining pasayishi va koronavirus epidemiyasi tufayli savdolarning pasayishi fonida yuz berdi [7] .

Aston Martin[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sanʼatda

  • Britaniyaning „Ishonchchilar“ serialida ikkita bosh qahramondan biri Brett Sinkler Bagamiyalik sariq Aston Martin DBS/5636/R mashinasini boshqaradi. 2004 yilda afsonaviy soat ishlab chiqaruvchisi Jaeger-LeCoultre Aston Martinga bagʻishlangan „AMVOX“ soatini chiqardi.  2005 yilda Jaeger-LeCoultre-AMVOX2 xronografi paydo boʻldi. 2012 yilda afsonaviy poyafzal kompaniyasi Jon Lobb Aston Martinga bagʻishlangan sport kolleksiyasini chiqardi. 2016-yilda Nike Aston Martinga bagʻishlangan, timsoh terisi bilan bezatilgan Air Jordan 17+ Cooper krossovkalarining maxsus kolleksiyasini chiqardi. Aston Martin avtomobillari Jeyms Bond uchun darslikka aylandi.  Bond haqidagi 25 ta filmdan 12 tasida Bond Aston Martin mashinasini boshqaradi.  Ulardan eng mashhuri BMT216A va BTM214A raqamlariga ega Aston Martin DB5. Zak Snayderning „Betmen Supermenga qarshi“ filmida Bryus Ueyn 1957 yilda ishlab chiqarilgan yashil rangli Aston Martin DB Mark III mashinasini boshqaradi, uni suratga olish uchun avtomobil egasi, film rejissyorining oʻzi taqdim etgan.  Xuddi shu model Jeyms Bond Ian Femingning „Goldfinger“ yettinchi romanida haydaydi.

Modellar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1967 – 1989 DBS va undan kattaroq V8lar
2001 yil Aston Martin DB7 Vantage
2004 yil Aston Martin DB9 kupesi
DB AR1 yoʻltanlamasi
V12 Vanquish
2003 yil DB7 Zagato (kupe) va DB AR1 (roadster)
2006 yil Aston Martin DB9 Volante (modifikatsiya)

Ikkinchi jahon urushidan oldingi avtomobillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi jahon urushidan keyingi modellar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1948—1950 yillar Aston Martin 2 litrli sport (DB1)
  • 1950-1953 yillar Aston Martin DB2
  • 1953—1957 yillar Aston Martin DB2/4
  • 1957—1959 yillar Aston Martin DB Mark III
  • 1958-1963 yillar Aston Martin DB4
  • 1961—1963 yillar Aston Martin DB4 GT Zagato
  • 1963—1965 yillar Aston Martin DB5
  • 1968 yil Aston Martin DBS Vantage
  • 1965—1969 yillar Aston Martin DB6
  • 1967-1972 yillar Aston Martin DBS
  • 1969—1989 yillar Aston Martin V8
  • 1993—2003 yillar Aston Martin DB7
  • 2002—2004 yillar Aston Martin DB AR1
  • 2004—2017 yillar Aston Martin DB9
  • 2005—2018 Aston Martin V8 Vantage
  • 2007—2012 yillar Aston Martin DBS
  • 2009—2012 Aston Martin One-77
  • 2010 yil – Aston Martin Rapide
  • 2011-2012 yillar Aston Martin Viraj

Zamonaviy modellar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2010 yil – Aston Martin Rapide
  • 2017 yil – Aston Martin DB11
    • 2018 yil – Aston Martin DB11 AMR
    • 2018 yil – Aston Martin DB11 Volante
  • 2018 yil – Aston Martin Vantage
  • 2018 yil – Aston Martin DBS
  • 2020 yil – Aston Martin DBX
  • 2023 yil – Aston Martin DB12

Superkarlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1977—1989 yillar Aston Martin V8 Vantage
  • 1986—1990 yillar Aston Martin V8 Zagato
  • 1989-2000 yillar Aston Martin Viraj
    • 1989-1997 yillar Aston Martin Viraj/Viraj Volante
    • 1993-2000 yillar Aston Martin Vantage
    • 1996—2000 yillar Aston Martin V8 kupe/V8 Volante
  • 2001—2007 Aston Martin V12 Vanquish
    • 2004—2007 Aston Martin V12 Vanquish S
  • 2007—2012 Aston Martin DBS/DBS Volante
  • 2009—2012 Aston Martin One-77
  • 2011—2012 yillar Aston Martin V12 Zagato
  • 2011—2012 Aston Martin Viraj/Virage Volante
  • 2012—2018 yillar Aston Martin Vanquish
  • 2018—2018 Aston Martin Vanquish Zagato
  • 2018 – Aston Martin DBS
  • 2019 – Aston Martin Valkyrie
  • 2020— Aston Martin loyihasi 003

Boshqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1944 yil Aston Martin Atom (kontseptsiya)
  • 1961-1964 Lagonda Rapide
  • 1976-1989 yillar Aston Martin Lagonda
  • 1980 yil Aston Martin Bulldog (kontseptual avtomobil)
  • 1993 yil Lagonda Vignale (kontseptual avtomobil)
  • 2007 yil Aston Martin V12 Vantage RS (kontseptsiya)
  • 2007—2008 yillar Aston Martin V8 Vantage N400
  • 2008 yil Aston Martin Vanquish S
    2017 yil Aston Martin DB11 V12
  • 2009 yil Aston Martin Lagonda SUV (kontseptsiya)
  • 2010 yil Aston Martin V12 Vantage Carbon Black Edition
  • 2010 yil Aston Martin DBS Carbon Black Edition
  • 2018 Aston Martin DB11 AMR Signature Edition
  • 2019 Aston Martin DBS Superleggera „Majestelarining Maxfiy Xizmatida DBS Superleggera Special Edition – 007 Bond Special Edition“. „007 OHMSS edition“ logotipi [8] bilan har bir nusxasi uchun £307,007 narxdagi 50 ta avtomobilning cheklangan nashri.

Prototiplar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Aston Martin DBS – kupe, osnovannoe na gonochnix modelyax DBR9/DBRS9. Bila prodemonstrirovana v filme Kazino „Royal“
  • Aston Martin One-77
  • Aston Martin AMV 10
  • Aston Martin DB10 – kupe, razrabotan i postroen spesialno dlya filma „Spektr“ o priklyucheniyax Djeymsa Bonda[9].

Sport avtomobillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Poyga avtomobillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boshqa kompaniyalarning avtomobillarida Aston Martin dvigatellari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Lola T70-Aston Martin (1967)
  • Nimrod C2 – Aston Martin (1981-1984)
  • Nimrod C3 -Aston Martin (hech qachon poygaga chiqmagan)
  • EMKA C83-Aston Martin (1983)
  • EMKA C84-Aston Martin (1984—1985)
  • Gepard G604-Aston Martin

Mototsikllar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019 yil noyabr oyida Milanda boʻlib oʻtgan EICMA koʻrgazmasida kompaniya Brough Superior bilan hamkorlikda ishlab chiqilgan 180 ot kuchiga ega 997 sm³ dvigatelga ega AMB 001 mototsiklini taqdim etdi.[10]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Aston Martin sells stake to Investindustrial“ (en). BBC. 30-avgust 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil.
  2. „News“ (en). Investindustrial. 6-iyul 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil.
  3. „Aston Martin“ (en). Investindustrial. 22-iyul 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-iyul 2015-yil.
  4. „Aston Martin: Car Manufacturer: Great British Design Quest“. Design Museum. 20-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  5. „Lawrence Stroll: the F1 boss and fashion tycoon rescuing Aston Martin“. The Guardian (31-yanvar 2020-yil). Qaraldi: 26-may 2020-yil.
  6. „Aston Martin to enter F1 from 2021 under £500m rescue deal“. The Guardian (31-yanvar 2020-yil). Qaraldi: 26-may 2020-yil.
  7. „Aston Martin confirms sacking of chief after share collapse“. The Guardian (26-may 2020-yil). Qaraldi: 26-may 2020-yil.
  8. „Aston Martin показал DBS Superleggera в версии Bond Special Edition“. 6-iyul 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 6-iyul 2019-yil.
  9. „BUILT FOR BOND: ASTON MARTIN DEBUTS UNIQUE CAR FOR SPECTRE“. 25-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-dekabr 2014-yil.
  10. „Aston Martin представил первый мотоцикл в своей истории“. 24-iyul 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-noyabr 2019-yil.