Asgʻar Farhodiy
| Asg'ar Farhodiy | |
|---|---|
.jpg) | |
| Tavalludi |
7-may 1972-yil Homayoon Shahr, Isfahan viloyati, Eron |
| Fuqaroligi | Eron |
| Kasbi | rejissyor, ssenarist |
| Filmlari |
"Elly haqida hikoya" (2009) "Nader va Simin mojarosi" (2011) "O‘tgan kunlar" (2013) "Savdogar" (2016) "Qahramon" (2021) |
| Faoliyat yillari | 1997- |
| Turmush oʻrtogʻi | Parisa Baxtavar |
| Bolalari | 2 ta |
Asg'ar Farhodiy (forscha: اصغر فرهادی, 1972-yil 7-mayda tugʻilgan)[1] — eronlik kinorejissyor, ssenariynavis va produser. U zamonaviy eron kinosining eng mashhur vakillaridan biri bo‘lib, o‘z filmlarida ijtimoiy va axloqiy muammolarni chuqur tahlil qilishi bilan tanilgan. Farhodiy ikki marotaba "Oskar" mukofotini qo‘lga kiritgan va xalqaro miqyosda katta e’tirofga sazovor bo‘lgan rejissyorlardan biridir.
Hayoti va ta’limi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Asg'ar Farhodiy 1972-yil 7-mayda Eronning Isfahon viloyatiga qarashli Homiyon shahrida tug‘ilgan.[2] Yoshligidan san’at va adabiyotga qiziqib, Tehron universitetida teatr san’ati bo‘yicha tahsil olgan. U kino sohasidagi bilimlarini yanada chuqurlashtirish uchun Tarbiat Modarres universitetida rejissyorlik yo‘nalishida o‘qigan.[3]
Kino faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dastlabki ishlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Farhodiy o‘z faoliyatini teatr va radio spektakllar yozish bilan boshlagan. Uning rejissyor sifatidagi ilk filmi "Rag‘bat" (2002) bo‘lib, bu filmda Eron jamiyatidagi axloqiy va ijtimoiy ziddiyatlar yoritilgan.
"Elly haqida hikoya" (2009)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Farhodiyga xalqaro shuhrat keltirgan filmlaridan biri "Elly haqida hikoya" (Darbareye Elly) bo‘ldi. Ushbu film Berlin xalqaro kinofestivalida "Eng yaxshi rejissyor" mukofotiga sazovor bo‘ldi va Eron kinosining yangi bosqichga ko‘tarilishiga hissa qo‘shdi.[4]
"Nader va Simin mojarosi" (2011)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Farhodiyga jahon miqyosida katta muvaffaqiyat olib kelgan filmi "Nader va Simin mojarosi" (ingliz tiliga "A Separation" deb o'girilgan) bo‘ldi. Film oilaviy ziddiyatlar, axloqiy qarama-qarshiliklar va jamiyatning ijtimoiy muammolarini chuqur aks ettirgani uchun 2012-yilda "Oskar" mukofotini qo‘lga kiritdi. Bu Eron kinosi tarixida eng yirik yutuqlardan biri bo‘lib, film shuningdek, "Oltin globus", "Berlin kinofestivali" va boshqa ko‘plab xalqaro mukofotlarga sazovor bo‘ldi.[5]
"O‘tgan kunlar" (2013)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Farhodiy keyinchalik "O‘tgan kunlar" (Le Passé) filmini suratga oldi, bu film Fransiyada ishlangan va oilaviy munosabatlar, sirlar hamda o‘tgan hayotning inson taqdiriga ta’siri mavzularini yoritgan.[6]
"Savdogar" (2016)
[tahrir | manbasini tahrirlash]"Savdogar" (The Salesman) filmi Farhodiyga ikkinchi "Oskar" mukofotini olib keldi. Ushbu film Arthur Millerning "Savdochi o‘limi" spektaklidan ilhomlanib ishlangan bo‘lib, unda insoniy munosabatlar, qasos va adolat masalalari ko‘tarilgan.
"Qahramon" (2021)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning so‘nggi filmlaridan biri "Qahramon" (A Hero) Cannes kinofestivalida katta e’tibor qozondi va "Oltin palma shoxi" uchun kurashdi. Bu film jamiyatdagi axloqiy qadriyatlar va shaxsiy halollik masalalariga urg‘u beradi.[7]
Filmografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Quyida Farhodiyning asosiy filmlari keltirilgan
| Yil | Film nomi | Izoh |
|---|---|---|
| 2002 | Rag‘bat | Rejissyorlik debyuti |
| 2009 | Elly haqida hikoya | Berlin kinofestivalida mukofotga sazovor bo‘lgan |
| 2011 | Nader va Simin mojarosi | "Oskar" va "Oltin globus" mukofoti sohibi |
| 2013 | O‘tgan kunlar | Fransiyada suratga olingan |
| 2016 | Savdogar | Ikkinchi "Oskar" g‘olibi |
| 2021 | Qahramon | Cannes kinofestivalida mukofotga nomzod |
Mukofotlari va e’tiroflari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- "Oskar" mukofoti (2012, 2017)
- "Oltin globus" mukofoti (2012)
- Berlin kinofestivali "Oltin ayiq" mukofoti (2011)
- Cannes kinofestivali "Eng yaxshi ssenariy" mukofoti (2016)
Manbaalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Soureh Movie Database“.
- ↑ „Harvey, Giles (31 January 2019). "How Iran's Greatest Director Makes Art of Moral Ambiguity". The New York Times.“.
- ↑ „"Asghar Farhadi". Asia Pacific Screen Awards.“.
- ↑ „"A masterpiece, and others not to be neglected"“. 2015-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2025-yil 5-fevral.
- ↑ „Ronald Grover (27 February 2012). "Iran wins first Oscar with "A Separation". Reuters.“.
- ↑ „"2013 Official Selection". Cannes.“ (2013-yil 18-aprel).
- ↑ „Dalton2021-10-21T16:59:00+01:00, Ben. "Iran selects Asghar Farhadi's 'A Hero' as Oscar international feature entry". Screen.“.