Arthur James Dingle

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Arthur „Mud“ James Dingle (1891-yil 16-oktyabr — 1915-yil 22-avgust) regbi ittifoqi markazi va qanoti boʻlib, Angliya terma jamoasida uchta oʻyinda gʻalaba qozongan va Kaunt Durham, Xartlpul Rovers va Oksford universitetida oʻynagan.

Oksford ofitserlarini tayyorlash korpusining aʼzosi boʻlgan Dingle 1915-yil 6-avgustda Gelibolu kampaniyasining Suvla koʻrfaziga qoʻnishida qatnashgan Sharqiy Yorkshire polkining 6-batalyonida ikkinchi leytenant etib tayinlangan. Uning bataloni 9-avgust kuni Scimitar tepaligini egallab oldi, katta yoʻqotishlar bilan, faqat taktik chekinishga majbur boʻldi. 21-avgustda Scimitar tepaligidagi jang boshlandi, bu Britaniya va uning ittifoqchilari uchun falokat boʻldi: Dingle ertasi kuni oldin qoʻlga olingan xandaqni himoya qilish uchun oʻldirildi. U gʻoyib boʻlgan oʻliklarning Helles yodgorligida xotirlanadi.

Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Artur Dingle 1891-yil 16-oktabrda Hetton-le-Holeda, Durham okrugida, Beatris (niyasi Robson)[1]va Egglescliffe rektori muhtaram Artur Trehane Dinglning toʻngʻich oʻgʻli boʻlib tugʻilgan. Uning Xyu John Dingle ismli akasi bor edi. Artur Bow maktabida, Durhamda, keyin esa maktab rahbari boʻlgan Durham maktabida oʻqidi va kriket, gimnastika, eshkak eshish va regbiga qobiliyatini namoyish etdi. Keyin u 1910-yilda Oksforddagi Keble kollejiga[2][3][4][1][5] oʻqishga kirdi va u yerda tayinlanishni kutgan holda ilohiyotni oʻqidi[6].

Regbi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oksfordda Dingle oʻzining kolleji Kebleda oʻynagan va oxirgi yilida jamoa sardori boʻlganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. Shuningdek, u shanba kunlari Rosslyn Parkda oʻynadi va klubdagi maktab doʻsti Nowell Oxlandga qoʻshildi[6]. Tez orada u markazda Oksfordda oʻynash uchun tanlandi va 1911-yilgi Varsity Matchda oʻzining Blueni yutib oldi[4][2]. 12-dekabr kuni Qirolicha klubida boʻlib oʻtgan 10 000 tomoshabin oldida Kembrij gʻalaba qozonish uchun yaqqol favorit boʻldi[7], Oksford oldingi 13 oʻyinning 5 tasida magʻlub boʻldi[7]. Ronni Poulton boshchiligida Oksford irodali gʻalabaga erishdi va tanaffusda 11-0 hisobida oldinda boʻldi[7]. Ikkinchi boʻlimda yana ikkita urinish — biri Dingledan, Poulton buni „ajoyib“[7] deb taʼrifladi — 19:0 hisobida gʻalaba qozondi[7].

Keyingi mavsumda, 1912-yil 6-noyabrda Oksford Buyuk Britaniya va Fransiya boʻylab sayohat qilgan Janubiy Afrika jamoasini qabul qildi. Dingle markazda oʻynadi. Bu qiyin bahs boʻlib, Janubiy Afrika 6:0 hisobida gʻalaba qozondi. Birozdan keyin Springboksning Kembrij ustidan ishonchli gʻalabasidan soʻng, Oksford Varsity Matchda gʻalaba qozonish va gʻoliblik seriyasini qoʻshish uchun favorit boʻldi. Dingl jaroxati tufayli maydonga tusha olmadi, oʻyinni oʻtkazib yubordi[8].

Dingle birinchi marta Angliya terma jamoasiga 1913-yil 8-fevralda Irlandiyaga qarshi oʻyinga chaqirildi[2], Poulton bilan birga markazda oʻynadi[7], u Oksfordda oʻynash uchun tanlanmagan boʻlsa ham[4]. The Times uning debyut oʻyinini „mudofaadagi kuchli, lekin … umuman muvaffaqiyatli emas“ deb taʼriflagan[4], The Aberdeen Journal esa uni „adolatli“ deb taʼriflagan va „yakuniy kuchga ega boʻlmagan“ orqa chiziq qatorida, Poulton bilan „kambagʻal“. Angliya 15:4 hisobida „oson“ gʻalaba qozondi, ammo oʻz imkoniyatlarini ochkoga aylantira olmadi[9]. Dingle 15-mart kuni Shotlandiyaga qarshi keyingi oʻyin uchun tanlanmadi[10].

1913—1914-yilgi mavsum[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻqishni tugatgandan soʻng, Dingl Richmond RFC va Surreyda oʻynadi, keyin Durhamga qaytib, eski maktabida usta boʻldi, Hartlepool Roversda oʻynadi va jamoa sardori boʻldi. Viloyat darajasida u Durhamda oʻynadi va jamoaning okrug chempionatining final bosqichiga chiqishida muhim rol oʻynadi va yettita oʻyinning har birida gol urdi. Umuman olganda, u mavsumda 55 ta urinishni amalga oshirdi, Xartlpul uchun 39 va Durham uchun yana 16 ta[1][6].

Mavsum boshida Angliya Twickenhamda Janubiy bilan oʻynadi va 21-12 hisobida gʻalaba qozondi, Dingle, shuningdek, Johnson va Poultonning ajoyib oʻyinlari bilan[7]. Keyin Dingle Angliyaning qolgan qismiga qarshi uchinchi va oxirgi sinovda oʻynadi, Angliya 42-27 hisobida gʻalaba qozondi[11]. Uning „Besh Millatlar“ tarkibidagi tanlovi Shotlandiyaga qarshi oʻyinda.[2] Irlandiyaga qarshi oldingi uchrashuvda yomon oʻyin koʻrsatgan chap qanotdagi Robertsni almashtirdi. 21-mart kuni boʻlib oʻtadigan Shotlandiya oʻyini oldidan Bill Maklagan ingliz jamoasini Shotlandiyaga tashrif buyurish uchun eng yaxshilaridan biri deb taʼrifladi[7]. Wales va Irlandiyani allaqachon magʻlub etgan Angliya qiyin oʻyinda Shotlandiyani 15-16 hisobida magʻlub etdi. Shotlandiya, shamol ortda qolib, birinchi boʻlimda urinishlar bilan hisobni ochdi, ammo taym arafasida Angliya hisobni tenglashtirdi. Tanaffusdan keyin Angliya 6:16 hisobida oldinga chiqib oldi va gʻalaba aniq koʻrindi. Shotlandiya bunga javob qaytardi va oradagi farqni bir ochkoga qisqartirdi. Cherry Pillmanning oyogʻi sindirilganidan soʻng, Angliya oʻn toʻrt kishi bilan oʻynadi, ammo ular oʻzlarini ushlab turishga muvaffaq boʻlishdi va shu bilan Triple Crown va Calcutta kubogini, shuningdek, Besh Millatlar chempionatida gʻalaba qozonishdi[12]. Dastlabki daqiqalarda Dingle Poultonning uzatmasini taqillatgach, gol urish imkoniyatini qoʻldan boy berdi. Shunga qaramay, u oʻyinning boshqa qismlarida ijobiy taʼsir koʻrsatdi[13]. Bu Birinchi jahon urushi oldidan Angliyaning Britaniya zaminida oʻtkazgan soʻnggi xalqaro sinovi edi: 30 oʻyinchidan 11 nafari unda oʻldirilgan, shu jumladan shotlandiyalik William Middleton Wallace[7]. Dingle bilan bir kunda vafot etgan[2].

Angliya XV Fransiyaga qarshi, 1914-yil 13-aprel, Kolomb, Fransiya

Dingle turnirning finalida Fransiyaga qarshi oʻyinda maydonga tushdi[2][14]. Angliya Fransiyani 13-39 hisobida magʻlub etdi, bunda fransuz jamoasining mehmon jamoaga nisbatan xatti-harakatlari „tartibsizlik“ edi. The Times Dinglning faoliyatini yana bir bor tanqid qildi: „AJ Dingl toʻrtta [toʻrtdan uchdan] eng zaifi edi. U uzatmalarni qabul qila olmadi va oʻz qadamini juda sekin boshladi“[6].

Harbiy xizmati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kapitan Artur Dingle yodga olinadigan yoʻqolgan oʻliklarning Helles yodgorligi.

Dingle maktab ustasi boʻlganligi sababli, u harbiy xizmatdan ozod qilingan, ammo Oksford universiteti ofitserlar tayyorlash korpusi (OTC) aʼzosi boʻlgan va Durham maktabida OTC tashkil etgandan soʻng, direktor Canondan harbiy xizmatga kirishga ruxsat soʻragan. Budworth[6]. U 1914-yil 29-avgustda Sharqiy Yorkshir polkining 6-batalyoniga vaqtinchalik ikkinchi leytenant etib tayinlanganManba xatosi: The opening <ref> tag is malformed or has a bad name. U 8-dekabrda vaqtinchalik leytenant unvoniga sazovor boʻldi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 Massue 2000.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Sewell 1919.
  3. Hagger 2014.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 McCrery 2014.
  5. „Captain Arthur James Dingle (1910)“. keble.ox.ac.uk. 13-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-oktabr 2022-yil.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Cooper 2012.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Corsan 2009.
  8. „In Memory Of Edward Fenwick Boyd“. ourfc.org. [sayt ishlamaydi]
  9. „England Superior, Good Win Over Ireland“. Aberdeen Journal (10-fevral 1913-yil), s. 9. Qaraldi: 24-iyul 2015-yil.
  10. „Rugby Union – ESPN Scrum – England v Scotland at Twickenham“. ESPN scrum.
  11. „The Last Trial – South Wales Weekly Post“. William Llewellyn Williams (10-yanvar 1914-yil). Qaraldi: 24-iyul 2015-yil.
  12. Collins 2009.
  13. „Scotland beaten by a point“. Aberdeen Journal (23-mart 1914-yil), s. 9. Qaraldi: 24-iyul 2015-yil.
  14. Rugby Teams England v France. The Cambria Daily Leader. Frederick Wicks (24-mart 1914-yil).