Arkart qal’asi

Arkart qal’asi (inglizcha: Urquhart Castle, gelsk. Caisteal na Sròine) — Shotlandiya tog‘laridagi Loh Ness ko‘li qirg‘og‘ida joylashgan o‘rta asr qal’asi. Qal’a A82 shossesida, Inverness shahridan 21 km janubi-g‘arbda va Dramnadrochit qishlog‘idan 2 km sharqda joylashgan.

Qal’aning xarobalari XIII-XVI asrlarga to‘g‘ri keladi, garchi bu qal’a ilk o‘rta asr istehkomi o‘rnida qurilgan bo‘lsa ham. XIII-asrda asos solingan Arkart qalʼasi XIV-asrda Shotlandiya mustaqillik urushlarida katta rol oʻynagan. Qal’a keyinchalik qirollikka tegishli bo‘ldi va MakDonald urug‘idan bo‘lgan Ross graflari tomonidan bir necha bor qo‘lga olindi. 1509-yilda qal’a Grant urug‘iga berildi, garchi Makdonald urug‘i qal’aga egalik qilishini daʼvo qilayotgan bo‘lsa ham. Keyingi hujumlarga qaramay, qal’a mustahkamlanib, faqat XVII-asrning o‘rtalarida yaroqsiz holga keldi. 1692-yilda Yakobit otryadi qal’ani qamal qilganda, u qisman portlatilgan va keyinchalik vayron qilingan. XX-asrda qal’a davlatga o‘tgan va jamoatchilikka ochilgan: Arkart Shotlandiyadagi eng ko‘p tashrif buyuriladigan qal’alardan biri.

Loh Nessga qaragan burunda joylashgan qal’a Shotlandiyadagi eng katta qasrlardan biridir. Qal’aning g‘arbiy tomonida joylashgan kirish joyi xandaq va tortma ko‘prik bilan himoyalangan. Bundan tashqari, qirgʻoq tomonidan qal’a qo‘sh tosh panjara bilan o‘ralgan edi. Qal’aning Shimoliy muhofazasida yoki Quyi hovlida ko‘plab binolar, jumladan, qorovulxona va qal’aning shimoliy qismidagi besh qavatli Grant minorasi deyarli buzilmay qolgan. Qal’aning tepalikda joylashgan Janubiy muhofazasi yoki Yuqori hovlisida faqat oldingi binolarning xarobalari qolgan.

Arkart qasriga tashrif buyurgan sayohatchilarning yarmidan koʻpini Loh-Ness ko‘li suvlarida yashovchi afsonaviy jonzot haqidagi dunyoga mashhur afsona oʻziga tortadi^[1].