Arkadiy Voloj

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Arkadiy Voloj
Fotografiya
Tugʻilgandagi ismi Arkadiy Yuriyevich Voloj
Tavallud sanasi 1964-yil 11-fevral
Tavallud joyi Guryev, Qozog'iston, SSSR
Fuqaroligi

SSSR bayrogʻi SSSR Rossiya bayrogʻi Rossiya  Malta

 Isroil
Kompaniya Yandex
Lavozim Kompaniya Direktori

Arkadiy Yuriyevich Voloj (1964-yil 11-fevralda tugʻilgan, Guryev, Qozogʻiston SSR, SSSR) — rossiyalik tadbirkor va dasturchi, Yandex kompaniyalar guruhining asoschisi va sobiq bosh direktori[1][2]. 2018-yilda Forbes maʼlumotlariga koʻra, u 1,5 milliard dollar boyligi bilan Rossiyada 65-oʻrinni egallagan[3].

2022-yil 3-iyundan boshlab Qrimning anneksiya qilinishi va Ukrainaning Yevropa Ittifoqi sanksiyalari ostida beqarorlashuvi uchun mas’ul boʻlgan Rossiya hukumatiga daromad keltirishi sababli[4][5].

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Arkadiy Voloj 1964-yil 11-fevralda Qozogʻiston SSRning Guryev shahrida (hozirgi Atirau) tugʻilgan. Uning otasi Yuriy Abramovich Voloj (1938-yilda tugʻilgan), geolog, Kaspiy mintaqasi neft konlari boʻyicha mutaxassis va Qashagʻon konining kashfiyotchilaridan biri, Olma-Otadagi „Kazgeofiztrest“ partiyasining rahbari; keyinchalik — geologiya-mineralogiya fanlari doktori, Rossiya Fanlar akademiyasining Geologiya institutida katta ilmiy xodim[6]. Onasi, Sofya Lvovna Voloj, Guryev musiqa kolleji oʻqituvchisi[7].

Arkadiy Olma-Otadagi Respublika fizika-matematika maktabi bitiruvchisi. I. M. Gubkin nomidagi Neft va gaz institutini tamomlagan. 1986-yilda amaliy matematika darajasiga ega. U SSSR Fanlar akademiyasining Nazorat muammolari institutida (IPU) katta hajmdagi maʼlumotlarni qayta ishlash sohasida tadqiqotlar bilan shugʻullangan[8].

1989-yilda u Comptek kompaniyasiga asos solgan va u yerda 2000-yilgacha bosh direktor boʻlib ishlagan[9]. Xuddi shu yili u „Arcadia“ firmasini ochdi; Arkadiy Borkovskiy bilan birgalikda ular patentlash bilan bogʻliq ilmiy-tadqiqot institutlari va tashkilotlarida qoʻllanilgan taxminan 10 Mb hajmdagi ixtirolarni tasniflash boʻyicha mahsulotni chiqardilar[8].

1998-yilda Rossiya hujjatli telekommunikatsiyalar assotsiatsiyasining Simsiz ulanish tarmoqlari qoʻmitasi rahbari (RANS. UZ) Arkadiy simsiz ulanish operatorlari uchun chastotani tartibga solish jarayonida ishtirok etdi. 1999-yilda u Rossiyada IP-telefoniyaning qonuniylashtirilishi taqdiriga taʼsir koʻrsatganlardan biri edi.

1997-yilda Voloj Yandex kompaniyasini yaratishda birinchi qadamni qoʻydi — 1 Gb qattiq diskli uchta server 10 ming dollarga sotib olindi, ularda Runetning barcha tarkibi indekslangan. Ushbu investitsiyalar natijasida Yandex 1999-yilda Internetning rus tilida soʻzlashuvchi segmentida yettita eng mashhur saytlardan biriga aylandi[9].

2000-yildan beri u Yandex kompaniyasining bosh direktori. 2007-yildan — Moskva fizika- texnika instituti Innovatsiyalar va yuqori texnologiyalar fakultetida maʼlumotlarni tahlil qilish kafedrasi mudiri[10].

2010-yilda „Kommersant“ gazetasining top-menejerlari reytingida u Media Business nominatsiyasida birinchi oʻrinni egalladi[11].

2012-yil dekabr oyida Rossiya Prezidenti huzuridagi Rossiya iqtisodiyotini modernizatsiya qilish va innovatsion rivojlanish boʻyicha kengashda Arkadiy Voloj Rossiya Bosh vaziri Dmitriy Medvedevga davlat organlaridan maʼlumot taqdim etish shakllarini standartlashtirish va uning ochiqligini oshirish boʻyicha takliflar bilan murojaat qildi, bu avtomatik rejimda Yandex qidiruv tizimlari tomonidan olingan maʼlumotlarni qayta ishlashni yaxshilashi kerak[12].

2013-yil mart oyida u Forbes jurnali tomonidan har yili tuziladigan milliarderlar reytingiga kiritildi, uning shaxsiy boyligi 1,15 milliard AQSh dollariga baholandi[13]. Xuddi shu oyda, Yandex aksiyalarining ikkilamchi taklifi natijasida u birjada 5,14 million dona aksiyani 117 million dollarga sotdi[14].

2014-yil 1-sentyabrda Voloj Yandex bosh direktori lavozimini Aleksandr Shulginga topshirdi va Yandex kompaniyalar guruhi rahbari lavozimini egalladi[15].

Arkadiy Voloj Andrey Sebrant va Aleks Smotrov bilan birgalikda 2016-yilda kelgan Jimbo Uelsga Yandeksga gastrol uyushtirmoqda.

2016-yilda[16], ota-onasi va bolalari bilan birgalikda u ikkinchi fuqaroligini oldi, Malta, buning uchun kamida yevro investitsiya dasturi doirasida 880 ming rubl toʻlash kerak edi.

2021-yilning 1-martida Yandex Arkadiy Voloj va uning oilaviy trasti kompaniya aksiyalarini 1,9 million dollarga sotishni rejalashtirayotgani haqida xabar berdi[17]. Oʻsha paytda Arkadiy Voloj B sinfidagi 30,8 million aksiyaga ega boʻlib, ularning iqtisodiy ulushi 8,7 foizni tashkil etdi va ovozlarning 45,5 foizini taʼminladi[18].

2022-yil 3-iyun kuni unga nisbatan Yevropa Ittifoqi sanksiyalari qoʻllanilgandan soʻng u Yandex kompaniyalar guruhi direktorlar kengashi va bosh direktori lavozimini, shuningdek, guruhning xalqaro shoʻ’ba korxonalaridagi yuqori lavozimlarni tark etgan, deyiladi kompaniya bayonoti rasmiy xabarida[19].

Vaziyatni baholash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Forbes jurnali 2018-yil iyun oyida Volojning boyligini 1,5 milliard dollarga baholagan (Rossiyada 65-oʻrin)[20].

Forbes jurnali tomonidan shtatning oldingi taxminlari:

Indeks 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Boyligi (milliard dollar) 0,9 0,95 1.15 1.7 0,8 0,7 1.1 1.5 1.4 1.2
Joylashuv (Rossiyada) 114 97 94 60 114 118 85 65 68 76

Shaxsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uylangan, uch farzandi bor[21].

Xalqaro sanksiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil iyun oyida u Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi munosabati bilan Yevropa Ittifoqining sanksiyalar roʻyxatiga kiritilgan[22].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Компания Яндекс — Руководство компании Яндекс“ (ru). Компания Яндекс. 2018-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 27-oktyabr.
  2. ↑ „Хозяева виртуальной реальности“ (ru). Forbes. forbes.ru (2011-yil 28-fevral). 2013-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-mart.
  3. ↑ „Волож Аркадий Юрьевич“ (en). Forbes.ru (2011-yil 15-aprel). 2018-yil 26-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 27-dekabr.
  4. ↑ „ЕС ввел санкции против Воложа, Кабаевой и детей Пескова. Волож уходит с поста гендиректора «Яндекса»“. 2022-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-iyun.
  5. ↑ „ЕС ввел санкции против основателя «Яндекса» Аркадия Воложа Как утверждают источники «Медузы», он «ничего не подозревал и был полон надежд»“. 2022-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-iyun.
  6. ↑ „Последние новости Казахстана и мира - Аналитический интернет-журнал Vласть“ (ru). vlast.kz. 2018-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 27-dekabr.
  7. ↑ Дорофеев, Владислав 2013.
  8. ↑ 8,0 8,1 „История компании Яндекс. Как создавался интернет гигант“ (ru). ComputerBild. computerbild.ru (2012-yil 17-may). 2013-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 9-mart.
  9. ↑ 9,0 9,1 Валерий Игуменов. „Миллиарды «Яндекса». В процессе поиска“ (ru). Forbes. forbes.ru (2011-yil 18-mart). 2013-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-mart.
  10. ↑ „Кафедра «Анализ данных» ФИВТ МФТИ“. 2012-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-avgust.
  11. ↑ „Рейтинг высших руководителей-2010“. Газета «Коммерсантъ» № 176 (4476) (2010-yil 23-sentyabr). 2011-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 23-sentyabr.
  12. ↑ „«Яндекс» просит у государства открытости данных“ (ru). Известия. izvestia.ru (2012-yil 28-dekabr). 2013-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-mart.
  13. ↑ Redaksiya Forbes. „11 новичков из России в рейтинге миллиардеров Forbes | Milliarderi | Forbes.ru“ (ru). www.forbes.ru (2013-yil 5-mart). 2018-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-iyun.
  14. ↑ Игорь Королев. „Аркадий Волож заработал на продаже акций «Яндекса» 2117 млн“ (ru). CNews. cnews.ru (2013-yil 14-mart). 2013-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-mart.
  15. ↑ Игорь Новиков. „В «Яндексе» сменится гендиректор.“. Компьютерра (2014-yil 25-avgust). 2014-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-avgust.
  16. ↑ Pubblikata b’Awtorità - Published by Authority. [https://gov.mt/en/Government/Government%20Gazette/Documents/12/Government%20Gazette%20-%2022nd%20December.pdf „PERSUNI NATURALIZZATI/REĠISTRATI BĦALA ĊITTADINI TA’ MALTA - PERSONS NATURALISED/REGISTERED AS CITIZENS OF MALTA“]. Gazzetta tal-Gvern ta’ Malta - The Malta Government Gazette. Ippubblikat mid-Dipartiment tal-Informazzjoni (doi.gov.mt) — Valletta — Published by the Department of Information (doi.gov.mt) — Valletta (2017-yil 22-dekabr). 2018-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-iyun.
  17. ↑ „Волож и его семейный траст хотят продать акции «Яндекса» на 24,9 млн“ (ru). Коммерсантъ (2021-yil 1-mart). 2021-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-mart.
  18. ↑ „Аркадий Волож продаст акции «Яндекса» на 25,9 млн“. The Bell (2021-yil 1-mart). 2021-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-mart.
  19. ↑ „Компания Яндекс — Главные новости — Аркадий Волож покидает совет директоров и пост генерального директора группы компаний Яндекса“ (ru). Компания Яндекс. 2022-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-iyun.
  20. ↑ „Волож Аркадий Юрьевич | Forbes.ru“ (en). www.forbes.ru. 2018-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-iyun.
  21. ↑ Артем Загороднов. „Аркадий Волож: широкий взгляд на интернет“ (ru). Российская газета. rg.ru (2009-yil 7-avgust). 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 8-mart.
  22. ↑ „Сооснователь "Яндекса" Аркадий Волож попал в санкционный список Евросоюза“ (ru). Российская газета. 2022-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-iyun.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Arkadiy_Voloj&oldid=3876346" dan olindi