Argentina va Jahon banki

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Argentina xaritasi

Argentina Jahon banki bilan uzoq muddatli munosabatlarga ega. Argentina Lotin Amerikasidagi eng yirik iqtisodlardan biriga ega va uning kelajakdagi iqtisodiy rivojlanishida katta rol o'ynashi mumkin bo'lgan tabiiy resurslarga boy[1].

Jahon banki[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jahon banki xalqaro moliyaviy tashkilotdir. Uning asosiy maqsadi mamlakatlarga kapital loyihalar uchun kreditlar taklif qilishdir[2].

Argentina[tahrir | manbasini tahrirlash]

Argentina boy mamlakat, lekin unda ham qashshoqlikning yuqori darajalari mavjud[3]. 2004-yildan 2008-yilgacha Argentina iqtisodiy o'sishni rag'batlantirish orqali qashshoqlik darajasini pasaytirdi. O'rtacha daromad 7,6 foizga o'sdi. Daromadlarning eng past 40 foizi shu davrda 4,2 foizga oshdi. 2008-yildan keyin daromadlar o'sishi sekinlashdi[4].

2019-yilda Argentinaning iqtisodiy erkinlik reytingi 52,2 ballni tashkil etib, dunyo miqyosida 148-oʻrinni egalladi. Uning umumiy reytingi 0,1 punktga kamaydi, moliyaviy sog'liqni saqlash va davlat xarajatlari bo'yicha ko'rsatkichlar pasayib ketdi, bu pul erkinligi[5] va mulk huquqlarining yaxshilanishidan ustun keldi. Argentina Amerika mintaqasidagi 32 davlat orasida 26-oʻrinni egalladi va uning umumiy koʻrsatkichi mintaqaviy va jahon oʻrtacha koʻrsatkichidan pastligicha qoldi.

2015-yilgi prezidentlik saylovlaridan keyin Argentinaning iqtisodiy siyosatida valyuta kursini birlashtirish, xalqaro kreditorlar bilan kelishuvga erishish, import siyosatini modernizatsiya qilish, inflyatsiya darajasini pasaytirish va milliy statistika tizimini isloh qilish ustuvor vazifa sifatida belgilandi. Mutaxassislarning ta'kidlashicha, bu islohotlar tashqi tariflarni pasaytiradi, YaIMni oshiradi va savdoni oshiradi[6].

2017-yil aprel oyida, uzoq muddatli moliyaviy tanglikdan soʻng, prezident Maurisio Makri “Argentina madaniy oʻzgarishlar oʻrtasida” va “Argentina dunyoga qaytdi” deb e’lon qildi. Argentina global stsenariyda muhim rol o'ynashni xohlaydi"[7]. Argentina xalqaro savdosini oshirdi. Argentina G20 a'zosi. Mamlakat Tinch okeani ittifoqida kuzatuvchi bo'lish uchun OECDga murojaat qilmoqda.

2019-yil boshida iqtisodiy o'sish sekinlashdi, bu esa turg'unlik prognozlarini keltirib chiqardi. 2018-yil aprel oyida Argentina pesosi dollarga nisbatan 50 foizga pasayib, qadrsizlandi. Bu iyun oyida inflyatsiyaning keskin o'sishiga olib keldi[4]. Iqtisodiyotda davom etayotgan ishonch inqiroziga qaramay, Prezident Makri o'z hukumatining moliyaviy bo'shliqni yopish uchun byudjetni qisqartirish va soliqlarni oshirish bo'yicha siyosiy jihatdan xavfli tejamkorlik rejasiga amal qilmoqda.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jahon banki Argentinaga bir necha bor yordam bergan. 2017-yilgi iqtisodiy tanazzuldan keyin yangi kreditlar taklif qildi.

Argentina 1956-yilda,[8] bank guruhi tashkil etilganidan 10 yil o'tib Jahon banki guruhiga a'zo davlat bo'ldi. Mamlakatning birinchi loyihalari 5 yildan keyin 1961-yilda[9] boshlangan boʻlib, birinchi navbatda infratuzilmani rivojlantirish loyihalariga eʼtibor qaratildi. 1961—1979-yillarda Jahon banki tomonidan Argentinaga moliyalashtirilgan barcha loyihalar mamlakat yo'llari, avtomobil yo'llari va qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishini rivojlantirishga qaratilgan[9]. 1980-yillarda Jahon banki Argentinada sanoat krediti dasturini, koʻmir va neftni qayta ishlash zavodlarini, bank kreditlarini va davlat sektorini rivojlantirish kreditlarini moliyalashtirib, oʻz loyihalarini diversifikatsiya qila boshladi[9].

1990-yillarda Jahon banki oʻzining global missiyasini toʻgʻri boshqaruvga qaratilgan dasturlarni oʻz ichiga olgan holda kengaytirdi (u olti koʻrsatkich bilan baholanadi[10]). Unda ta'kidlanishicha, boshqaruv "mamlakatning rivojlanish uchun iqtisodiy va ijtimoiy resurslarini boshqarishda hokimiyatni amalga oshirish usulidir[11] ". 1983-yilda Argentinada Raul Alfonsin saylanganidan keyin harbiy diktaturadan demokratiyaga rejim o'zgardi va 1980 va 1990-yillar davomida korruptsiya va noto'g'ri boshqaruv bilan bog'liq muammolarni boshdan kechirdi[12][13]. Jahon banki Argentinada 1990-yillarda sud-huquq islohoti, soliq islohoti va umumiy davlat sektori islohotini oʻz ichiga olgan loyihalarni kengaytirib, Argentinaning yaxshi boshqaruv koʻrsatkichlarini yaxshilashga qaratilgan[12][14].

Jahon banki logotipi

2017-yilda Jahon banki prezidenti Jim Yong Kim Buenos-Ayresda Argentina rasmiylari bilan uchrashdi. Tashrif davomida Kim savdo imkoniyatlari, bilim almashish va ilg'or texnologiyalarga bag'ishlangan ommaviy nutq so'zladi[15]. Kim Jahon bankining Argentinaga ikki milliard dollar sarmoyasi qayta tiklanadigan energiya, inson taraqqiyoti, qishloq xo'jaligi, infratuzilma va qashshoqlikni kamaytirish kabi sohalarga yo'naltirilishini e'lon qildi[15].

Jahon banki 2018-yil noyabr oyida sarmoyaning dastlabki 500 million dollari Argentinaning umumiy moliyasiga yoʻnaltirilishini eʼlon qildi. Yana 450 million dollar bolalar va yoshlarni himoya qilish dasturiga sarflanadi. Bitimga koʻra, agar loyihalar natija bermasa, 32,5 yillik ish muddati qoʻshimcha 7,5 yilga uzaytiriladi[16].

2019-yil holatiga koʻra, Jahon banki guruhi 26 ta faol loyihaga 7,7 milliard AQSh dollari miqdorida mablagʻ ajratdi[17]. Jahon banki Argentinadagi sarmoyaviy maqsadlari sog'liqni saqlash, atrof-muhit, ta'lim, infratuzilma, mehnat bozori va ijtimoiy himoyani rivojlantirish ekanligini ta'kidlaydi. 1980-yillardan boshlab Argentina Jahon bankining eng yirik moliyaviy yordamini oluvchilardan biri bo'lib, odatda eng yaxshi 10 kredit oluvchi mamlakatlar qatoriga kiradi[18].

Xalqaro moliya korporatsiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro moliya korporatsiyasi (IFC) Jahon banki tarkibiga kiruvchi tashkilot boʻlib, investitsion, maslahat va aktivlarni boshqarish xizmatlariga ixtisoslashgan boʻlib, rivojlanayotgan mamlakatlarda xususiy sektor rivojlanishiga koʻmaklashishga qaratilgan[19]. 2000-yildan beri IFC Argentinadagi ikkinchi yirik gaz va neft tashkiloti Pan American Energy guruhi bilan hamkorlik qiladi[20].

IFC Argentinadagi Banco Industrial kompaniyasiga kichik va o'rta korxonalarga (KO'K) ko'proq yordam berish uchun 55 million dollar kredit ajratdi. Buenos-Ayresda joylashgan Banco Industrial - qisqa muddatli va yaxshi muvofiqlashtirilgan moliyaviy mahsulotlarga e'tibor qaratadigan xususiy bank. IFC kichik korxonalar ish o'rinlari yaratib, moliyaviy o'sishni ta'minlaydi degan g'oyani ilgari suradi. KO'K Argentina iqtisodiy rivojlanishining usullaridan biri bo'lib, Banco Industrial raqamli banking uchun asos sifatida e'tibor qaratgan[21].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Overview“. World Bank. Qaraldi: 2018-yil 30-noyabr.
  2. ↑ „World Bank Group - International Development, Poverty, & Sustainability“. World Bank. Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
  3. ↑ Bank, The World (2000-03-23). „Poverty report for Argentina“. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  4. ↑ 4,0 4,1 „Overview“. World Bank. Qaraldi: 2018-yil 30-noyabr."Overview". World Bank. Retrieved 2018-11-30.
  5. ↑ „Argentina Economy: Population, GDP, Inflation, Business, Trade, FDI, Corruption“. www.heritage.org. Qaraldi: 2019-yil 24-fevral.
  6. ↑ Gillespie. „Argentina's president: We're back on the world stage“. CNNMoney (2017-yil 6-aprel). Qaraldi: 2018-yil 11-dekabr.
  7. ↑ „Argentina's President Tells U.S. What It Can Learn About Trade and Protectionism. Aired 4-5p ET“.
  8. ↑ KEDAR, CLAUDIA (2010). „The Beginning of a Controversial Relationship: The Imf, the World Bank, and Argentina, 1943-46“. Canadian Journal of Latin American and Caribbean Studies. 35-jild, № 69. 201–230-bet. doi:10.1080/08263663.2010.10816993. ISSN 0826-3663. JSTOR 41800502.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 „Projects“ (en). World Bank. Qaraldi: 2019-yil 3-dekabr.
  10. ↑ World Bank. „Worldwide Governance Indicators“. Qaraldi: 2019-yil 2-dekabr.
  11. ↑ Bank, The World (1994-05-31). „Governance - the World Bank's experience“ (inglizcha). 1-bet. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  12. ↑ 12,0 12,1 Tuozzo, María Fernanda (2004). „World Bank, Governance Reforms and Democracy in Argentina“. Bulletin of Latin American Research. 23-jild, № 1. 100–118-bet. doi:10.1111/j.1470-9856.2004.00098.x. ISSN 0261-3050. JSTOR 27733621.
  13. ↑ „Buenos Aires Times | Steady as it goes: The World Bank and Argentina“. www.batimes.com.ar. Qaraldi: 2019-yil 3-dekabr.
  14. ↑ „Projects“ (en). World Bank. Qaraldi: 2019-yil 3-dekabr.
  15. ↑ 15,0 15,1 „Argentina – Turning the Corner on the Path to Shared Prosperity“. World Bank. Qaraldi: 2018-yil 3-dekabr.
  16. ↑ „World Bank Supports Argentina with US$950 Million and Reinforces Protection for the Most Vulnerable“. World Bank. Qaraldi: 2018-yil 5-dekabr.
  17. ↑ „Overview“ (en). World Bank. Qaraldi: 2019-yil 3-dekabr.
  18. ↑ „Buenos Aires Times | Steady as it goes: The World Bank and Argentina“. www.batimes.com.ar. Qaraldi: 2019-yil 3-dekabr.
  19. ↑ „IFC - International Finance Corporation“. www.ifc.org. Qaraldi: 2018-yil 11-dekabr.
  20. ↑ „Pan American Energy, Argentina – A Relationship Spanning Over 20 Years“. www.ifc.org. Qaraldi: 2018-yil 10-dekabr.
  21. ↑ „Press Releases“. ifcextapps.ifc.org. 2018-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 10-dekabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Argentina_va_Jahon_banki&oldid=3156135" dan olindi