Anoreksiya
| Anoreksiya | |
|---|---|
 |
Anoreksiya (qadimgi yunoncha: ἀ- qadimgi yunoncha: ἀ- „siz, boʻlmagan“ + ὄρεξις „ovqatlanishga undash“) – organizmning ovqatlanishga boʻlgan ob’ektiv ehtiyoji bilan ishtahaning toʻliq yetishmasligidan iborat sindrom[1] boʻlib, koʻpgina metabolik kasalliklar, infektsiyalar, ovqat hazm qilish tizimi kasalliklari bilan birga namoyon boʻladi. Ovqat hazm qilish tizimidagi parazitar infektsiyalar[2], shuningdek, boshqa sabablarga koʻra paydo boʻladi. Anoreksiya protein-energetik toʻyib ovqatlanmaslikka olib kelishi mumkin.
Anoreksiya turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sindromning quyidagi turlari ajratiladi:
- Birlamchi anoreksiya – bu gormonal funksiyaning buzilishi, nevrologik patologiya va malign oʻsmalar bilan bogʻliq ochlikni yoʻqotishdir[3].
- Dori anoreksiyasi – vazn yoʻqotish yoki boshqa dorilarning (antidepressantlar, psixostimulyatorlar, gormonlar antagonistlari va boshqalar) yon taʼsiri uchun maxsus anoreksiya vositalarini qabul qilish natijasida yuzaga keladi)[4].
- Ijtimoiy anoreksiya
20-asrning oxirida tadqiqotchilar Gʻarb mamlakatlarida yuqori va oʻrta sinf vakillari orasida anoreksiyaning keng tarqalgan holatlarini qayd eta boshladilar. Oziq-ovqat isteʼmoli bilan bogʻliq nevrozning sababi vazn yoʻqotish istagi edi, ayniqsa yosh ayollar orasida. Ijtimoiy anoreksiya koʻpincha bulimiya bilan birga keladi.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Protein-energiya etishmovchiligi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Стрижак Л. Н.. . ISBN 5-276-00843-4.
- ↑ Хоббс К., Хаас Э.. . ISBN 5-8459-0834-5.
- ↑ „Первичная анорексия“. Большой толковый словарь терминов по психиатрии В. А. Жмурова. 2013-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 1-dekabr.
- ↑ Бурбелло А. Т., Шабров А. В., Денисенко П.П.. . ISBN 5-7654-2738-3, 5-94850-241-4.