Aniqlik dengizi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Aniqlik dengizi (lotincha: Mare Serenitatis) — Oyning koʻrinadigan tomonida joylashgan zarba kelib chiqishi boʻlgan Oy dengizi[1].

Ushbu dengiz nomi (Oyning koʻrinadigan yarim sharining sharqiy qismidagi boshqa koʻplab dengizlar kabi) yaxshi ob-havo bilan bogʻliq va astronom Jovanni Rikchcholi tomonidan kiritilgan[2].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tiniq dengizning diametri taxminan 700 km[3]. Bu qarama-qarshi lava ranglari bilan ajralib turadi. Tashqi chetida janubi-sharqda qoʻshni Tinchlik dengizigacha choʻzilgan quyuq bazalt halqasi joylashgan[4]. Dengiz markazini Tinch krateridan kelib chiqqan yorugʻlik nuri kesib oʻtadi. Dengizning sharqiy qismida bir nechta tizmalar (Nikola, Lister, Smirnov) va nomaʼlum shimoliy qismning kombinatsiyasi mavjud. Ushbu shakllanish norasmiy Ilon tizmasi nomiga ega va astronomiya ixlosmandlari uchun qiziqarli ob’ektdir[5]. Aniqlik dengizidagi eng katta krater dengizning janubiy markaziy qismida joylashgan 16 km diametrli Bessel krateridir[6].

Tadqiqot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aniqlik dengiziga Apollon-17 ekipaji, shuningdek, Posidonium janubidagi Aniqlik dengizining sharqiy chekkasida joylashgan Lemonnier kraterining janubiy qismiga qoʻngan Oy-21 stantsiyasi tashrif buyurgan[7]. Ushbu oʻziyurar transport vositasi toʻrt oy davomida Oy yuzasida harakatlanib, yerning fotografik panoramalarini, magnitometrik oʻlchovlarni va dengiz va materik oʻrtasidagi oʻtish zonasi tuprogʻining rentgen-floresan tahlilini olgan[8].

Tiniq dengizdagi Maskon[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aniqlik dengizida katta musbat tortishish anomaliyasi boʻlgan maskon topildi. Shuningdek, yuqoridagi grafikda yuqori segment dengiz relyefi — tekis past maydonni ifodalaydi. Pastki segment tortishishning oʻzgarishini koʻrsatadi. Markazdagi tepalik maskondir[9].

Madaniyatda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aniqlik dengizi hududida Nikolay Nosovning „Oyda nomaʼlum inson“ romanidan kosmik ekspeditsiyalar boʻlib oʻtgan[10].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. https://www.forbes.ru/tehnologii/412335-kupanie-v-more-yasnosti-na-lune-okazalos-bolshe-vody-chem-dumali
  2. http://edu.zelenogorsk.ru/astron/moon/mmar.htm
  3. http://edu.zelenogorsk.ru/astron/moon/mmar.htm
  4. „Морфологический каталог кратеров Луны“. 2014-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-may 2011-yil.
  5. http://edu.zelenogorsk.ru/astron/moon/mmar.htm
  6. https://www.forbes.ru/tehnologii/412335-kupanie-v-more-yasnosti-na-lune-okazalos-bolshe-vody-chem-dumali
  7. http://edu.zelenogorsk.ru/astron/moon/mmar.htm
  8. https://www.last.fm/ru/music/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5+%D0%AF%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8
  9. https://www.forbes.ru/tehnologii/412335-kupanie-v-more-yasnosti-na-lune-okazalos-bolshe-vody-chem-dumali
  10. http://edu.zelenogorsk.ru/astron/moon/mmar.htm