Angliya futboli

Angliyada futbol eng ommabop sport turlaridan hisoblanadi. Bu sport turi 1863-yil aynan Angliyada paydo bo‘lgan. Futbolning asosiy qoidali ham Angliyada o‘ylab topilgan va bu qoidalar zamonaviy oʻyin qonunlarining rivojlanishiga katta taʼsir koʻrsatdi. Angliyada dunyoning birinchi klubi Sheffild FC paydo boʻlgan. Dunyodagi eng qadimgi professional futbol klubi, Notts Kaunti hisoblanadi. Eng qadimgi milliy boshqaruv organi Futbol Assotsiatsiyasi hisoblanadi. eng keksa milliy terma jamoa va eng qadimgi milliy liga, Angliya Futbol Ligasi hisoblanadi. Bugungi kunda Angliyaning oliy ichki ligasi, Premer-liga, dunyodagi eng mashhur va eng boy sport ligalaridan biri boʻlib, 2022-yil holatiga koʻra, dunyodagi eng boy oʻnta futbol klubidan oltitasi shu ligada

Futbol oʻyinlari tarixi

Oʻrta yosh

Futbol Angliyada oʻrta asrlardayoq ommalashgan. Futbol oʻyini haqidagi birinchi yozma dalillar taxminan 1170-yildan beri bor hisoblanadi. Uilyam Fitsstefenning Londonga tashrifi haqida shunday yozgan edi: „Kechki ovqatdan keyin shaharning barcha yoshlari juda mashhur to‘p oʻyini uchun dalaga chiqishadi“. U shuningdek, har bir hududning o‘z jamoasi borligini taʼkidlab o‘tdi: „Oqsoqollar, otalar va boylar otda o‘z yoshlari musobaqalarini tomosha qilishga tashrif buyurishadi. Shuncha faollikni ko‘rib, cheksiz yoshlarning shodliklarida ishtirok etib, bu oqsoqollarda tabiiy issiqlikni uyg‘otish“. Toʻpni tepish oʻyinlari Angliyada 1280-yildan tasvirlangan.

19-asr rivojlanishi

19-asrda bir nechta davlat maktablarida futbol qoidalarini o‘rgatish boshlandi. Xarrou, Vinchester va Shrusberi maktablari edi. Bu davrda Amerikancha futbol ham ommalasha boshlagan edi. Regbi maktabi (birinchi marta 1845-yilda tashkil etilgan) va Eton kolleji (birinchi marta 1847-yilda tashkil etilgan) taʼsir koʻrsatdi. Turli davlat maktablari bitiruvchilarining bir-biriga qarshi oʻynashga boʻlgan ehtiyoji 1830 va 1860-yillar oraligʻida Kembrij universitetida ishlab chiqilgan, koʻpincha Kembrij qoidalari deb ataladigan bir nechta „murosa qonunlari“ toʻplamiga olib keldi.

1870s:		1871-72	1872-73	1873-74	1874-75	1875-76	1876-77	1877-78	1878-79	1879-80
1880s:	1880-81	1881-82	1882-83	1883-84	1884-85	1885-86	1886-87	1887-88	1888-89	1889-90
1890s:	1890-91	1891-92	1892-93	1893-94	1894-95	1895-96	1896-97	1897-98	1898-99	1899-1900
1900s:	1900-01	1901-02	1902-03	1903-04	1904-05	1905-06	1906-07	1907-08	1908-09	1909-10
1910s:	1910-11	1911-12	1912-13	1913-14	1914-15	1915-16	1916-17	1917-18	1918-19	1919-20
1920s:	1920-21	1921-22	1922-23	1923-24	1924-25	1925-26	1926-27	1927-28	1928-29	1929-30
1930s:	1930-31	1931-32	1932-33	1933-34	1934-35	1935-36	1936-37	1937-38	1938-39	1939-40
1940s:	1940-41	1941-42	1942-43	1943-44	1944-45	1945-46	1946-47	1947-48	1948-49	1949-50
1950s:	1950-51	1951-52	1952-53	1953-54	1954-55	1955-56	1956-57	1957-58	1958-59	1959-60
1960s:	1960-61	1961-62	1962-63	1963-64	1964-65	1965-66	1966-67	1967-68	1968-69	1969-70
1970s:	1970-71	1971-72	1972-73	1973-74	1974-75	1975-76	1976-77	1977-78	1978-79	1979-80
1980s:	1980-81	1981-82	1982-83	1983-84	1984-85	1985-86	1986-87	1987-88	1988-89	1989-90
1990s:	1990-91	1991-92	1992-93	1993-94	1994-95	1995-96	1996-97	1997-98	1998-99	1999-2000
2000s:	2000-01	2001-02	2002-03	2003-04	2004-05	2005-06	2006-07	2007-08	2008-09	2009-10
2010s:	2010-11	2011-12	2012-13	2013-14	2014-15	2015-16	2016-17	2017-18	2018-19	2019-20
2020s:	2020-21	2021-22