Andrew M. Allen

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Andrew M. Allen
Tavalludi
Andrew Michael Allen

4-avgust 1955-yil (1955-08-04) (68 yosh)
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Test uchuvchisi
Bosh direktor — Global Safety Labs
Millati Amerikalik
Kosmik karyera
Daraja Podpolkovnik, USMC
Kosmosdagi vaqt
37 kun 16 soat 12 minut
Tanlash 1987-yil NASA guruhi 12
Missiyalar STS-46, STS-62, STS-75
Missiya belgisi

Andrew Michael „Andy“ Allen (1955-yil 4-avgustda tugʻilgan) — nafaqadagi amerikalik astronavtdir. Sobiq dengiz aviatsiyasi va podpolkovnik, 1987-yilda NASAga qoʻshilishdan oldin sinov uchuvchisi boʻlib ishlagan. U 1997-yilda nafaqaga chiqishdan oldin uchta kosmik kemada uchgan[1].

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andrew Michael Allen 1955-yil 4-avgustda Pensilvaniya shtatining Richboro shahrida tugʻilgan. U Richboro Junior High (hozirgi Richboro High School)da oʻqigandan soʻng 1973-yilda arxiyepiskop Vud katolik oʻrta maktabini tamomlagan. 2003-yilda u maktabning „Viking ovozi“ ga Allenning NASA bilan boʻlgan tarixi va agentlikning oʻsha paytdagi Kolumbiya falokatiga oid kelajagi haqida intervyu bergan[2].Keyinchalik u Villanova universitetida tahsil oldi, u yerda 1977-yilda mashinasozlik boʻyicha bakalavr darajasini oldi. Villanovada u Tau Kappa Epsilon birodarligiga qabul qilindi. 2004-yilda Allen Florida universitetida MBA darajasini ham oldi[3].

Allen oʻz komissiyasini 1977-yilda Qoʻshma Shtatlar dengiz piyodalari korpusidagi Villanova universitetidan olgan. Parvoz maktabini tugatgach, u FM4 Phantoms bilan VMFA-312 eskadroni bilan Janubiy Karolinadagi Bofort dengiz havo stantsiyasida 1980-yildan 1983-yilgacha parvoz qildi va samolyotlarga texnik xizmat koʻrsatish boʻyicha ofitser etib tayinlandi. UF/A-18 Hornet flotini joylashtirish uchun dengiz piyodalari korpusi shtab-kvartirasi tomonidan tanlangan va 1983-yildan 1986-yilgacha Kaliforniyadagi El Toro dengiz havo stantsiyasida VMFA-531ga tayinlangan. VMFA-531da ishlagan vaqtida u eskadron operatsiyalari ofitseri, shuningdek, dengiz qurollari va taktikasi boʻyicha oʻqituvchi kursida va Amerika Qoʻshma Shtatlari Harbiy-dengiz kuchlarining qiruvchi qurollar maktabida (Top Gun) qatnashgan va uni tugatgan. 1987-yilda u Merilend shtatidagi Patuxent River dengiz havo stansiyasidagi AQSh dengiz sinov maktabini tamomlagan va u yerda kosmonavt dasturini tanlash tavsiya etilganda rahbarlik ostida sinov uchuvchisi boʻlgan. U 30 dan ortiq turli samolyotlarda 6000 soatdan ortiq parvoz qilgan.

Mukofotlar va bezaklar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Mudofaa xizmatlari uchun medal
  • Xizmatlar legioni
  • Hurmatli uchuvchi xoch
  • Mudofaadagi xizmatlari uchun medali
  • Havo medali (Yagona missiya)
  • NASAning eng yaxshi etakchilik medali
  • NASAning alohida xizmat medali
  • NASA kosmik parvoz medali

U shuningdek, oldi: Davlat xizmati faxriy doktori (DPS) Bucks County Community kolleji (1993); Faxriy muhandislik doktori (Vilyanova universiteti (1997) va Daniel Webster kolleji faxriy fan doktori (Sc.D.) (1998) darajalarini oldi.

NASA tajribasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1987-yil iyun oyida NASA tomonidan tanlangan, 1988-yil avgust oyida Allen astronavt boʻldi. Uning texnik topshirigʻiga quyidagilar kiradi: qoʻnish joylari, qoʻnish va sekinlashtirish uskunalari, shu jumladan burun gʻildiragini boshqarish, tormoz va shinalar va tortish trubkasi bilan bogʻliq barcha masalalar boʻyicha Astronavtlar idorasining vakili dizayn; Shuttle Avionika Integratsiya Laboratoriyasi (SAIL), u barcha Shuttle parvozlarini boshqarish dasturlari va avionika dasturlarini nazorat qiladi, tekshiradi va tasdiqlaydi; Parvoz ekipaji direktorining texnik yordamchisi, u parvoz ekipajining barcha operatsiyalari va qoʻllab-quvvatlashi uchun mas’ul va boshqaruvchi; Kennedi kosmik markazida Shuttle sinovlari, tekshiruvi va mashgʻulotlarini nazorat qiluvchi kosmonavtlarni qoʻllab-quvvatlash guruhi rahbari; Xyustondagi Jonson kosmik markazi direktorining maxsus yordamchisi; Kennedi kosmik markazida (Florida) Funktsional ishchi kuchini koʻrib chiqish boʻlimi rahbari, Shuttle parvozlarini xavfsiz davom ettirishda byudjetni maksimal qisqartirish imkonini beradigan minimal ishchi kuchi va boshqaruv tuzilmasi talablarini aniqlash; NASA shtab-kvartirasidagi kosmik stansiya talablari direktori, Xalqaro kosmik stansiya talablari, siyosatlari, tashqi aloqalari va Kongress, xalqaro hamkorlar va sanoat bilan aloqalar uchun mas’ul shaxs hisoblangan. Uch marta kosmik parvozlar faxriysi boʻlgan Allen kosmosda 900 soatdan koʻproq vaqt oʻtkazdi. U 1992-yilda STS-46 va 1994-yilda STS-62 samolyotlarida uchuvchi, 1996-yilda esa STS-75 missiyasi qoʻmondoni boʻlgan.

Allen dengiz piyodalari korpusidan nafaqaga chiqdi va 1997-yil oktyabr oyida NASAni tark etdi. Oʻshandan beri u turli sohalarda yuqori lavozimlarda ishlagan, jumladan, FIRST jamgʻarmasi prezidenti (ilm-fan va texnologiyani ilhomlantirish va eʼtirof etish uchun), Yerdagi operatsiyalar boʻyicha dastur menejeri yordamchisi. Birlashgan kosmik alyans va hozirda Jacobs Technology vitse-prezidenti. prezidenti va bosh direktori lavozimlarida ishladi.

Kosmik parvoz tajribasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

STS-46[tahrir | manbasini tahrirlash]

Allen STS-46 paytida Atlantisning parvoz kemasida.

STS-46 kosmik kemasi NASA va Italiya kosmik agentligi oʻrtasidagi qoʻshma loyiha boʻlib, ESA homiyligidagi erkin uchadigan ilmiy platforma va ulangan boshqariladigan kosmik kema boʻlgan Yevropa Qaytish Vehicle (EURECA) bortida 8 kunlik missiya edi. STS-46 1992-yil 31-iyulda uchirildi[4] va 1992-yil 8-avgustda Florida shtatidagi Kennedi kosmik markaziga qoʻndi[5]. Parvoz 191,3 soat ichida 3,3 million milya masofani bosib oʻtgan 126 orbitani bajardi[6].

STS-62[tahrir | manbasini tahrirlash]

Allen Kolumbiya parvoz kemasida STS-62 ga qayta kirish paytida.

STS-62 kosmik kemasidagi 14 kunlik missiya 5 ekipaj aʼzosidan iborat boʻlib, ular materiallarni qayta ishlash, biotexnologiya, ilgʻor texnologiyalar va atrof-muhit monitoringi uchun Yer ilovalari bilan keng qamrovli ilmiy va texnologiya tajribalarini oʻtkazdilar.[7] Missiyaning asosiy foydali yuklari Amerika Qoʻshma Shtatlari Microgravity Payload 2 (USMP-2)[8] va Aeronavtika va kosmik texnologiyalar idorasi 2 (OAST-2) toʻplami edi.[8] STS-62 1994-yil 4-martda uchirildi[9] va 1994-yil 18-martda Florida shtatidagi Kennedi kosmik markaziga qoʻndi[10]. Parvoz 335,3 soat ichida 5,8 million milya masofani bosib oʻtgan 224 orbitani amalga oshirdi[7].

STS-75[tahrir | manbasini tahrirlash]

Allen (pastki markazda) va STS-75 ekipaji parvoz paytida.

STS-75 kosmik kemasidagi 16 kunlik missiya asosiy yuk bilan bogʻliq sunʼiy yoʻldosh tizimining (TSS) qayta yoritilishi va Amerika Qoʻshma Shtatlari Microgravity Load (USMP-3) ning uchinchi parvozi edi[11]. TSS bogʻlovchilarning elektr energiyasini ishlab chiqarish qobiliyatini muvaffaqiyatli namoyish etdi. TSS tajribasi bogʻlanishning uzilishidan oldin 19,7 da elektrodinamika va plazma fizikasi boʻyicha koʻplab yangi maʼlumotlarni yaratdi[12]. Ekipaj, shuningdek, dori-darmonlar, metall qotishmalari va yarim oʻtkazgichlar ishlab chiqarishni yaxshilash uchun ishlatiladigan USMP-3 mikrogravitatsiyaviy tadqiqotlari bilan bogʻliq yonish tajribalari va tadqiqotlar bilan kechayu kunduz ishladi. STS-75 shu yil 22-fevralda uchirilgan[13] va 1996-yil 9-martda qoʻndi. Missiya 377 soatu 40 daqiqada 6,5 million milya masofani bosib oʻtgan 252 orbitada bajarildi[11].

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]


Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Lyndon B. Johnson Space Center. „Andew M. Allen“. Biographical Data. NASA (2004-yil sentyabr). 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-may.
  2. Andrew Allen, NASA Pilot, Speaks on Columbia Tragedy — website tomshakely.com
  3. Lyndon B. Johnson Space Center. „Andew M. Allen“. Biographical Data. NASA (2004-yil sentyabr). 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-may.
  4. Harwood, William. „Shuttle takes off on daring mission“. UPI Archives. Cape Canaveral: United Press International (31-iyul 1992-yil). 8-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  5. Harwood, William. „Shuttle Atlantis glides to flawless touchdown“. UPI Archives. Cape Canaveral: United Press International (8-avgust 1992-yil). 8-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  6. Ryba. „STS-46“. Mission Archives. NASA (2010-yil 31-mart). 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-may.
  7. 7,0 7,1 Ryba. „STS-62“. Mission Archives. NASA (2010-yil 1-aprel). 2021-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-may.
  8. 8,0 8,1 Fricke. „STS-62: Space Shuttle Mission Report“. NASA Technical Reports Server. NASA (1994-yil may). 2021-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-may.
  9. Harwood, William. „Columbia on NASA's 61st shuttle“. UPI Archives. Cape Canaveral: United Press International (4-mart 1994-yil). 8-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  10. Brown, Irene. „Shuttle Columbia wraps up two-week research flight“. UPI Archives. Cape Canaveral: United Press International (18-mart 1994-yil). 9-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-may 2021-yil.
  11. 11,0 11,1 Ryba. „STS-75“. Mission Archives. NASA (2007-yil 23-noyabr). 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-may.
  12. Brown, Irene. „Crew finishes orbital research“. UPI Archives. Cape Canaveral: United Press International (6-mart 1996-yil). 9-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-may 2021-yil.
  13. „Shuttle Columbia on its 19th flightt“. UPI Archives. Cape Canaveral: United Press International (22-fevral 1996-yil). 9-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-may 2021-yil.