Anastasiya Novikova (jurnalist)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Anastasiya Georgievna Novikova (Anastasiya Georgievna Novikova, 1980-yil 22-noyabr — 2004-yil 19-iyun) Qozogʻistondagi NTK televideniyesining yangiliklar diktori boʻlgan. Qozogʻiston prezidenti Nursulton Nazarboyev bilan nikohda boʻlgan sobiq hukumat amaldori Rahat Aliyev uning Livandagi sirli oʻlimiga aloqadorlikda ayblangan edi.

Ota-onasi rossiyalik Oʻzbekistonda tugʻilgan Novikova Qozogʻistonga koʻchib oʻtgan va u yerda NTK egalaridan biri Rahat Aliyev bilan tanishgan. 2002-yilda Aliyev Avstriyaga elchi etib tayinlanganida, Novikova unga ergashib Venaga borgan va goʻyoki ishqiy munosabatda boʻlgan. Aliyevning yaqin sheriklari boʻlgan guvohlarning guvohlik berishicha, Novikova Aliyevning qizidan homilador boʻlib, Aliyevning Venadagi Qozogʻiston elchixonasida ishlagan amakivachchasi Daniyar Estenga majburlangan, keyin esa Livanning Bayrut shahrida tugʻilishi uchun yuborilgan.

Novikova 2004-yil 19-iyun kuni oʻzi yashab turgan Bayrutdagi turar-joy binosidan qulab tushgach, sirli sharoitda zoʻravonlik bilan vafot etdi. Qozogʻiston Ichki ishlar vazirligi vakilining soʻzlariga koʻra, uning jasadi Livandan Qozogʻistonning chekka hududiga olib kelingan va „oldindan tayyorlangan joyga yashirincha koʻmilgan“[1]. Esten 2005-yilda Avstriyada yoʻl-transport hodisasida vafot etdi[2].

Novikovaning jasadi 2007-yilning iyulida topilib, shaxsi aniqlangach, politsiya oʻlgan ayol va Aliyev oʻrtasida aloqa borligini aniqladi, chunki uning qoldiqlari Aliev ishtirok etgan Nurbank qotilligi ishiga aloqador shaxslar tomonidan Livandan yashirin koʻmilgan joyga olib ketilgan[3]. Aliyev Qozogʻistonda Nurbank ishi boʻyicha jinoyatlarda ayblangan va 2014-yil iyunida xalqaro hibsga olish orderi bilan Avstriya rasmiylariga topshirilgan. Aliyev hamisha oʻzining aybsizligini saqlagan[4].

Novikovaning gʻoyib boʻlishi va oʻlimiga aloqadorlikda hech kim ayblangani yoʻq, uning farzandining qayerda ekanligi esa jamoatchilikka nomaʼlumligicha qolmoqda. Oʻldirilgan Nurbank rahbarlarining bevalari Aliyev va uning sheriklari gumon qilingan qurbonlar nomidan advokatlik qiluvchi „Tagdir“ nomli tashkilot tuzdilar[5].

Ijtimoiy harakat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Novikova vafotining 10 yilligi munosabati bilan JusticeForNovikova.com deb nomlangan xalqaro harakat uning qotili Raxat Aliyevni javobgarlikka tortish niyatida boshlandi. 2014-yil 19-iyun kuni Lowndes maydonida norozilik namoyishi boʻlib oʻtdi[6] va CNN maʼlumotlariga koʻra, 21-iyul kuni Aliyevning rejalashtirilgan sud majlisi boʻlgan Vena jinoiy sudi oldida ham norozilik namoyishlari boʻlib oʻtdi[7].

Qamoqxonadan Aliev Novikova uchun adolatli namoyishchilarni Qozogʻiston maxfiy xizmatlari agentlari sifatida qoraladi, bu uning Yevropadagi nufuzli siyosiy arboblarni qoralaganiga toʻgʻri keladi. Xabarlarga koʻra, Aliyev Gʻarbdagi oʻz tanqidchilarini Qozogʻiston razvedkasining pullik agentlari deb atagan va uni qoralaganlarni tuhmat qilish maqsadida qalbaki hujjatlarni oshkor qilgan[8].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. [1]"Kazakh Rakhatgate Thickens, „ Eurasianet (ISN/ETH Swiss Federal Institute of Technology, Zurich), August 10, 2007
  2. [2]“Kazakh Rakhatgate Thickens, „ Eurasianet (ISN/ETH Swiss Federal Institute of Technology, Zurich), August 10, 2007
  3. [3]“Kazakh Rakhatgate Thickens, „ Eurasianet (ISN/ETH Swiss Federal Institute of Technology, Zurich), August 10, 2007
  4. [4]“Kazakh Leader’s Ex-Son-in-Law Surrenders in Banker Murder Probe, " Business Week, June 6, 2014.
  5. „Verein Tagdyr - tagdyr.net“. 2014-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-iyul. Tagdyr Association website, Almaty, Kazakhstan
  6. „The Perpetrators“. 2015-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-fevral.
  7. „July 21 Vienna protests against Rakhat Aliyev; murder charges - CNN iReport“. 2014-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  8. „The KGB’s Successor Is Using Forged Documents to Deceive the West“ Forbes, September 3, 2014.

Qoʻshimcha oʻqish[tahrir | manbasini tahrirlash]