Al bin Ali
Al bin Ali (arabcha: آل بن علي) – arab davlatlari, xususan, Bahrayn, Qatar, Quvayt, Birlashgan Arab Amirliklari va Saudiya Arabistonining Sharqiy viloyatida joylashgan kichik sunniy arab qabilalari ittifoqi.
Al bin Ali al-Utba qabilasi Bahraynni bosib olgan Banu Utba qabilasining avlodi hisoblanadi. Al bin Ali urugʻi aʼzolarining aksariyati Banu Sulaym yoki al-Maʼdid qabilalaridan kelib chiqqan.
Qabila Fors koʻrfazidagi Bahrayn va Qatar kabi davlatlarga kuchli ijobiy iqtisodiy taʼsir koʻrsatgan. Ular haqida koʻplab darsliklar va sheʼrlar yozilgan. Shuningdek, qabila qal’alari va kemalari tarixiy diqqatga sazovor joylar hisoblanadi. Al bin Ali Bahrayn va Qatarda oʻzini oʻzi boshqaradigan qabila sifatida amalda mustaqil maqomga ega boʻlgan. Bundan tashqari Bahrayn, Qatar, Quvayt va Saudiya Arabistonining Sharqiy viloyatida as-Sulamiy bayrogʻi deb nomlanuvchi gʻarbga qaragan yettita uchburchakli 4 ta qizil va 3 ta oq chiziqli bayroqdan foydalanganlar.
Bahrayn
[tahrir | manbasini tahrirlash]Al bin Ali oilasi Bahrayn qirollik oilasi bilan nikoh aloqalarini oʻrnatgan. Qabila kuchli iqtisodiy kuchga ega boʻlgan va Bahraynni tark etib, Qatarga ketgan. Bahrayn hukmdori qabiladan Bahrayndagi qasrlari va oʻz mulklariga qaytishlarini iltimos qilgan.
Tarixchi JG Lorimer oʻzining „Gazetter of the Persian Gulf“ kitobida qabila Bahraynda 500 dan ortiq uyga ega boʻlib, asosan, Muharraq va al-Hiddda hududlarida yashaganini taʼkidlagan[1].
Tarixiy matnlar va xaritalardagi dalillar bundan 1500 yil oldin Al bin Ali qabilasi Arabistonning markazi – Najd (hozirda Riyod nomi bilan maʼlum) hududidan kelib chiqqanligini koʻrsatadi.
1783-yil 17-mayda Al bin Ali Banu Utba qabilasi va Nasr al-Mazkur qoʻshini oʻrtasida urush boshlandi. Zubara dastlab Al Bin Ali Bani Utba qabilasining hokimiyat markazi boʻlgan va Zubara hududida hukmronlik qilgan asl qabila hisoblangan. 1784-yilning dekabr oyiga kelib, 2000 ga yaqin fors qoʻshinlari Bahraynga yetib kelgan va 17-may kuni Zubaraga hujum qilgan. Forslar magʻlubiyatga uchragach, kemalari bilan ortga chekingan. Shu kuni Quvaytdan Utub dengiz floti Bahraynga yetib keldi va Manamani yoqib yubordi. Fors kuchlari yana bir bor hujum qilish uchun qoʻshin toʻplash maqsadida materikka qaytib ketgan, lekin oxir-oqibat ularning Bahrayndagi garnizonlari Utublar tomonidan bosib olingan.
Al bin Ali qilichni qirol Abdulaziz ibn Faysal al-Saudga sovgʻa qilguniga qadar avloddan-avlodga oʻtib kelgan. Hozirda ushbu qilich ar-Riyoddagi Qirol Abdulaziz muzeyida saqlanadi[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „'Gazetteer of the Persian Gulf. Vol. II. Geographical and Statistical. J G Lorimer. 1908' [238 (265/2084)“]. Qatar Digital Library. Qaraldi: 2016-yil 1-yanvar.
- ↑ Al-Khalifa. Bahrain Through The Ages (en). Routledge, 2014-10-17. ISBN 9781136146589.