Kontent qismiga oʻtish

Al-Lays ibn Saʼd

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Al-Lays ibn Saʼd ibn Abdurahmon al-Fahmiy al-Qalqashandiy (arabcha: الليث بن سعد بن عبد الرحمن الفهمي القلقشندي‎) – arab va islom fiqhidagi laysiy mazhabining bosh vakili, imomi. Misr huquq anʼanalarining asosiy vakili hisoblangan[1].

Milodiy 713-yilda Misrning Qalqashanda qishlogʻida tugʻilgan va shuning uchun uning nisbasi Al-Qalqashandiydir. Taniqli olim Az-Zahabiy oʻzining arabcha nisba (Al-Fahmiy) boʻlishiga qaramay, oʻzining „Siyyar aʼlam al-nubala“ nomli ensiklopedik asarida uning oilasi Isfahondan kelib chiqqanini taʼkidlagan. Bu maʼlumot keyingi davr yozuvchilari uchun umumiy manba boʻlib xizmat qilgan va uning arabcha nisbasi Xolid ibn Sobit ibn Dain Al-Fahmiyga boʻlgan oilaviy sodiqlik natijasi ekanligi qayd etilgan[2][3][4]. Shogirdlari oʻsha davrning eng mashhur faqihlaridan boʻlishlariga qaramay, boshqa mashhur faqih Molik ibn Anasning shogirdlaridan farqli oʻlaroq, uning taʼlimotini yozib olishmagan va keng tarqatishmagan[5].

Shofi’iy mazhabi asoschisi ash-Shofi’iyning taʼkidlashicha, al-Laysiy Molikiy mazhabining asoschisi Molik ibn Anasdan ham yuksak darajadagi faqih boʻlgan[6].

  1. Tillier, Mathieu (2022), de Jong, Janneke H. M.; Bruning, Jelle; Sijpesteijn, Petra M. (muh.), „Local Tradition and Imperial Legal Policy under the Umayyads: The Evolution of the Early Egyptian School of Law“, Egypt and the Eastern Mediterranean World: From Constantinople to Baghdad, 500-1000 CE, Cambridge University Press, 131–168-bet, doi:10.1017/9781009170031.006, ISBN 978-1-009-17003-1
  2. " al-Ḏh̲ahabī." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Brill Online, 2012. Reference. Princeton University Library. 09 June 2012
  3. "سير أعلام النبلاء، الطبقة السابعة، "الليث بن سعد
  4. Donzel, E. J. van. Islamic Desk Reference. BRILL, 1 January 1994 — 227-bet. ISBN 90-04-09738-4. „al-Layth b. Sad*: transmitter of traditions and a jurisconsult of Persian origin in Egypt; 713791. He is ranked unanimously among the leading authorities on questions of religious knowledge in the early years of the Islamic Empire.“ 
  5. „al-Imam layth ibn Sa'd“. Darul Fatwa Islamic council of Australia (2015).
  6. Philips, Bilal. The Evolution of Fiqh. International Islamic Publishing House, 1990 — 86–87-bet. ISBN 8172313551. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr. „ak-Madkhal, p.205“