Akhalkalaki
Akhalkalaki (gruzincha: ახალქალაქი; armancha: Ախալքալաք / Նոր-Քաղաք) — Gruziyaning janubiy Samtskhe-Javakheti mintaqasidagi shahar va Akhalkalaki munitsipalitetining maʼmuriy markazi. Akhalkalaki Javakheti yassi togʻining chekkasida joylashgan. Shahar taxminan 29 km Armaniston bilan chegaraadosh. Shaharning qayd etilgan tarixi XI asrga borib taqaladi. 2014-yilgi Gruziya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shaharda 8295 kishi istiqomat qiladi, ularning 93,8 foizi armanlar edi.
Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi marta XI asr gruzin yilnomasida qayd etilgan Akhalkalaki nomi[1] gruzincha [ɑxɑli], „yangi“ va [kʰɑlɑkʰi], „shahar“ yoki „shaharcha“ dan olingan boʻlib, „yangi shahar“ degan maʼnoni anglatadi. XIX asrdagi etnografik maʼlumotlarda shaharning boshqa armancha nomi Nor-Kaghak ham bor, bu ham „yangi shahar“ degan maʼnoni anglatadi[2].
1829-yilda mintaqa Rossiya imperiyasiga qoʻshilgan paytda, aholi asosan islomlashgan gruzinlardan iborat edi[3]. Rossiya tomonidan bosib olingandan soʻng musulmon gruzinlarning koʻpchiligi bu hududni tark etib, Usmonli turklar imperiyasiga oʻtishdi va ularning oʻrniga Erzurum va Boyaziddan kelgan nasroniy arman qochqinlari bu yerga joylashdilar[3]. Oʻshandan beri Javakheti shahri va viloyatida asosan armanlar istiqomat qiladi.
Taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Derenik Demirchian, arman yozuvchisi
- Jivani, arman bard
- Arutyun Xachatryan, arman kinorejissyori
- Ruben Ter-Minasyan, Birinchi Armaniston Respublikasi mudofaa vaziri
- Hamo Oxanjanyan, Birinchi Armaniston Respublikasining uchinchi Bosh vaziri
- Aik Mnatsakanian, Bolgariya vakili arman kurashchisi
- Akop Akopyan, professional futbolchi
- Arman Tsarukyan, arman aralash yakkakurash ustasi
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Kartlis Tskhovreba.
- ↑ „181 Царь Картли Вахтанг VI. Комментарии“. Восточная литература.
- ↑ 3,0 3,1 Richard G. Hovannisian. The Republic of Armenia: The first year, 1918-1919. University of California Press, 1971 — 70 bet. ISBN 978-0-520-01805-1.