Akhalgori

Akhalgori (gruzincha: ახალგორი, Ossetian Leningor) — Gruziyadagi shahar, (Gruziyaning rasmiy maʼmuriy boʻlinmasi boʻyicha Mtskheta-Mtianeti viloyatida). Akhalgori nomi gruzinlar va amaldorlar tomonidan ishlatilgan shaharning asl tarixiy nomi, Leningori esa Sovet davrida shaharga berilgan nom va janubiy osetiyaliklar tomonidan qoʻllanilgan. Shahar Ksani daryosi boʻyida dengiz sathidan 800 m. balandda joylashgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Akhalgori qishlogʻi haqida birinchi marta XVIII asrda Kartli shahzodasi Vakhushti "Geographic Description of Georgia" asarida tilga olingan^[1]. Bu nom gruzincha „yangi“ (ახალი/akhali) va „tepalik“ yoki „togʻ“ (გორა/gora) degan maʼnoni anglatadigan soʻzlardan olingan^[1]. 1921-yilda Gruziya sovetlashtirilishidan oldin Akhalgori gruzin zodagon Eristavi Ducening qarorgohi edi. Sovet davrida u Janubiy Osetiya avtonom viloyati tarkibiga kirgan va Vladimir Lenin nomi bilan Leningori (Leningori; ლენინგორი) deb atalgan^[1]. 1990-yil oxirida Gruziya SSR hukumati qarori bilan Akhalgori nomini oldi.

Shahar ustidan nazorat[tahrir | manbasini tahrirlash]

1991-1992-yillardagi Janubiy Ossetia urushi davrida Janubiy Ossetianing katta qismi markaziy hukumat nazoratidan chiqib ketganidan keyin shahar Gruziya yurisdiksiyasida qoldi. U 2008-yil 17-avgustda 2008-yilgi Rossiya-Gruziya urushi^[2]^[3] Janubiy Osetiya separatistlari nazoratiga oʻtgan. Keyinchalik Janubiy Osetiya hukumati shaharni Leningor deb oʻzgartirdi.

Mojarodan oldin Akhalgori tumanida 7700 nafar aholi istiqomat qilar edi, ularning taxminan 2000 nafari shaharchada istiqomat qiladi. Eng yirik qishloqlari Ikorta, Korinta, Qanchaveti, Kvemo Zakhori, Largvisi, Doretkari va Karchokhi edi. Aholisi asosan gruzinlar (6520) va ossetianlar (1110) boʻlib, ikki jamoa oʻrtasidagi munosabatlar yaxshi edi^[4]. Hozirda Akhalgori hamda Janubiy Ossetia Rossiya kuchlari va Janubiy Ossetia militsiyasi tomonidan nazorat qilinadi.

Maʼmuriy boʻlinma tarkibidagi shaharning oʻrni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Janubiy Ossetia rasmiy boʻlimiga koʻra, shahar Janubiy Ossetianing Leningor tumanining markazidir. ^{[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2017)">iqtibos kerak</span> ]}
Gruziya rasmiy boʻlimiga koʻra, shahar Gruziyaning Mtskheta-Mtianeti viloyatidagi Akhalgori munitsipalitetining markazidir.

Sa^{[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2008)">iqtibos kerak</span> ]}noati va savdosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Akhalgorida Turkiyaning Efes Beverage Group kompaniyasiga tegishli Lomisi pivo zavodi joylashgan boʻlib, u shaharning asosiy ish beruvchisi hisoblanadi.