Ajda Pekkan

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ajda Pekkan
Tavalludi
Ayşe Ajda Pekkan

12-fevral 1946-yil (1946-02-12) (78 yosh)
Fuqaroligi Turkiya
Kasbi
  • Singer
  • actress (formerly)
Turmush oʻrtogʻi
  • Coşkun Sapmaz
    (turm. 1973; ajr. 1973)
  • Ali Bars
    (turm. 1984; ajr. 1990)
Veb-sayti ajdapekkan.com

Ayshe Ajda Pekkan1946-yil 12-fevralda tugʻilgan[1][2][3] — turk qoʻshiqchisi. U turk matbuotida „Superyulduz“[4] unvoni bilan tanilgan[5]. Pekkan kuchli ayol qiyofasini yaratishga harakat qilgan qoʻshiqlari bilan turk pop musiqasining koʻzga koʻringan namoyandasiga aylandi. U oʻz asarlarini yangilab turish va Gʻarb unsurlaridan taʼsir oʻtkazish orqali turli davrlarda Turkiyaning zamonaviy va mustahkam timsollaridan biriga aylanishga muvaffaq boʻldi[6]. Uning musiqiy uslubi 50 yildan ortiq vaqt davomida mashhurligini saqlab kelmoqda va uning koʻplab vorislarini ilhomlantirgan. Pekkan musiqa sanoatida juda hurmatga sazovor va uning vokal texnikasi va koʻplab albomlari musiqa tanqidchilari tomonidan yuqori baholangan.

Istanbulning Beyogʻlu shahrida tugʻilgan Pekkanning musiqiy faoliyati 1960-yillarning boshida u Los Çatikos musiqiy guruhi aʼzosi sifatida tungi klubda paydo boʻlganida boshlangan. Biroq 1963-yilda „Ses“ jurnalining kino sanʼatkorlari tanlovida gʻolib boʻlgach, u aktrisa sifatida tanildi va bir necha yil aktyorlik faoliyatini davom ettirdi. Oʻsha yili ilk filmi " Adanalı Tayfur "da bosh rolni oʻynadi va turk kinosining oʻsha davrdagi yosh yuzlaridan biriga aylandi. Keyingi olti yil ichida u 50 ga yaqin qora va oq filmlarda, jumladan Shipsevdi (1963), Xizir Dede (1964) va Shaka ile Karışık (1965) filmlarida rol oʻynadi. Oxir-oqibat u aktyorlikni tark etdi va butun eʼtiborini qoʻshiqchilik faoliyatiga qaratdi.

Pekkan qoʻshiqchilik faoliyatining dastlabki yigirma yilini oʻnlab qoʻshiqlar bilan oʻtkazdi. Umuman Fikret Şenesh tomonidan yozilgan va „Kimler Geldi Kimler Geçti“, „Palavra Palavra“, „Sana Neler Edeceğim“, „Hoş Gör Sen“, „Sana Ne Kime Ne“, " Bambaska Biri ", „Uykusuz“ kabi qoʻshiqlar. „Her Gece“ va „O Benim Dünyam“ keyinchalik Pekkanning faoliyati va turk pop musiqasi janrining eng mashhur qoʻshiqlari orasida oʻz oʻrnini egalladi. 1990-yillardan boshlab u turli qoʻshiq mualliflari va aranjirovkachilar, jumladan, Shehrazat va Sezen Aksu bilan ishlagan. Bu davrda uning „Yaz Yaz Yaz“, „Saril Bana“, „Eğlen Güzelim“, „Vitrin“, „Aynen Öyle“ va „Yakar Geçerim“ kabi koʻplab qoʻshiqlari Turkiya musiqa chartlarida eng yaxshi qoʻshiqlar orasida joy oldi.

Uning shon-shuhrati 1970-yillar davomida oʻz vatanidan tashqarida, xususan, Yevropada barqaror ravishda oʻsib bordi va u turli mamlakatlardagi kontsertlar bilan mustahkamlandi. 1978-yilda u fransuzcha albom yozgan. Mashhurligi ortib borayotganligi sababli Pekkan 1980-yilgi Eurovision qoʻshiq tanlovida Turkiyani vakillik qilish uchun potentsial nomzod sifatida koʻrib chiqildi va u tanlovda qatnashishni istamay qabul qildi. Uning „Petʼr Oil“ qoʻshigʻi tanlovda oʻn beshinchi oʻrinni egallaganidan hafsalasi pir boʻlib, u bir necha yil davomida faoliyatidan tanaffus qilishga qaror qildi.

15 milliondan ortiq yozuvlarni sotgan Ajda Pekkan Turkiyada barcha davrlarning eng koʻp sotilgan sanʼatkorlaridan biri hisoblanadi. U Turkiyada " Davlat artisti " unvoniga ham ega va Fransiya hukumati tomonidan "Ordre des Arts et des Lettres " ordeni xodimi faxriy unvoni bilan taqdirlangan[7][8]. Uning uchta albomi Hurriyet gazetasi tomonidan Turkiyaning eng yaxshi 100 ta albomi roʻyxatiga kiritilgan[9]. 2016-yilda Pekkanning ismi The Hollywood Reporter s Power 100, oʻyin-kulgi sohasidagi eng kuchli 100 ayol roʻyxatida paydo boʻldi. Garchi u oʻzini feminist deb hisoblamasa ham, uning kuchli ayollar haqida hikoya qiluvchi koʻplab qoʻshiqlari feministik madhiyalar sifatida ishlatilgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Gazinocular Kralı Ajda'yı kızdıracak“. Hürriyet (23-dekabr 2002-yil). 2015-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-oktyabr.
  2. „Ajda Pekkan 72 yaşına girdi“. Haber7 (14-fevral 2013-yil).
  3. „Ajda Pekkan'ın soğan kabusu“. Sabah (17-fevral 2013-yil).
  4. Uğur Güneri. „Dünden Bugüne Ajda Pekkan“. Grafik Saati (29-iyul 2007-yil). 2014-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyun 2014-yil.
  5. „Ajda Pekkan New York Times'te“. Haber 7 (21-dekabr 2009-yil). Qaraldi: 2-iyul 2010-yil.
  6. „Ajda Pekkan batılılaşmanın en önemli figürü“.
  7. Evin Doğu. „Sanatçılar unvansız kaldı“. NTV-MSNBC (19-iyul 2000-yil). Qaraldi: 7-dekabr 2013-yil.
  8. „Ajda Pekkan'a sanat ve edebiyat şövalyelik nişanı“. Anadolu Agency (1-noyabr 2013-yil).
  9. „Türkiye'nin en iyi 100 albümü“.