Afg'on gilami

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
G'arbiy Afg'onistondagi ko'chmanchi ayollar Adrasxon gilamlarini ko'rsatishmoqda.
Mashhur Buxoro naqshi.
Boshqa afg'on naqshlari

Afgʻon gilami — anʼanaviy ravishda Afgʻonistonning shimoliy va gʻarbiy hududlarida [1] [2] asosan afgʻon turkmanlari va oʻzbeklar tomonidan tikilgan qoʻlda toʻqiladigan pol qoplovchi toʻqimachilik turi. [3] [4]

Turlari va navlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sharq gilamlarining eng ekzotik va o'ziga xoslaridan biri Afg'onistonning g'arbiy qismidagi Hirot viloyatida to'qilgan Shindand yoki Adraskan (mahalliy afg'on shaharlari nomi bilan atalgan) hisoblanadi. G'alati cho'zilgan odam va hayvonlar figuralari ularning imzo ko'rinishidir. Gilam Afg'oniston bo'ylab sotilishi mumkin, eng ko'pi Mozori Sharifda joylashgan.

Afg'onistonning yana bir asosiy mahsuloti - bu baluchi gilamlari, ayniqsa, baluchi joynamoz gilamlari . Ular Afg'onistonning janubi-g'arbiy qismida joylashgan balujlar tomonidan tayyorlangan.

Boy ranglarni ishlab chiqarish uchun turli xil o'simlik va boshqa tabiiy bo'yoqlardan foydalaniladi. Gilamlar asosan o'rta o'lchamda bo'ladi. Ko'p naqsh va ranglar qo'llaniladi, lekin an'anaviy va eng tipik sakkiz burchakli fil oyog'i ((Buxoro ) bosma, ko'pincha qizil fon bilan. To'quvchilar ko'chmanchi turmush tarzining boshqa buyumlarini, jumladan, chodir sumkalari va marosim buyumlarini ham ishlab chiqaradilar.

Ishlab chiqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yilda Afg‘oniston 800 ming kvadrat metr afg‘on gilamini eksport qildi, bu esa 30 million dollarga yaqin daromad keltirdi. [5] 2008, 2013 va 2014 yillarda afg'on gilamlari har yili Germaniyaning Gamburg shahrida o'tkaziladigan xalqaro ko'rgazmada xalqaro mukofotlarga sazovor bo'ldi. [6] Maʼlum qilinishicha, Afgʻonistonda gilam biznesi bilan 2 millionga yaqin afgʻon shugʻullanadi [7].

Ba'zi afg'on gilamlari Pokiston va Eronda vaqtinchalik istiqomat qiluvchi afg'on qochqinlari tomonidan to'qilgan. [8]  Urush davridagi afgʻon gilamlarining aksariyati eksport qilish uchun Pokistonga joʻnatilgani va Afgʻonistonda ishlab chiqarilganda ularga “Pokistonda ishlab chiqarilgan” yorligʻi berilgani xabar qilingan. [9] 

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „In Pictures: Risking death in search for antique Afghan carpets“. Al Jazeera (3-mart 2021-yil). Qaraldi: 3-yanvar 2022-yil.
  2. ↑ „Afghans sell $1.7m carpets at Dubai conference“. Pajhwok Afghan News (12-oktabr 2012-yil). Qaraldi: 16-yanvar 2014-yil.
  3. ↑ "Afghan carpet". Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/7773/Afghan-carpet. 
  4. ↑ Baloch, Babar. „Feature: Eager weavers put a positive spin on refugee life in Pakistan“. United Nations High Commissioner for Refugees (30-yanvar 2003-yil). Qaraldi: 3-yanvar 2022-yil.
  5. ↑ Hakimi, Amina. „Afghan Carpet Exports Increase Amid Economic Crisis“. TOLOnews (3-yanvar 2022-yil). Qaraldi: 3-yanvar 2022-yil.
  6. ↑ „Afghanistan grabs carpet Oscar award“. Pajhwok Afghan News (16-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 16-yanvar 2014-yil.
  7. ↑ „Afghan families go back to making carpets as economy unravels“. The Express Tribune (12-dekabr 2021-yil). Qaraldi: 3-yanvar 2022-yil.
  8. ↑ „Afghan rugs“. 18-aprel 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  9. ↑ Peterson, Scott. „In Afghanistan, weaving ancient industry back into global market“. Christian Science Monitor (27-mart 2021-yil). 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Afg%27on_gilami&oldid=3382273" dan olindi