Advokatlik jurnalistikasi

Advokatlik jurnalistikasi - bu jurnalistikaning janri bo'lib, u odatda qandaydir ijtimoiy yoki siyosiy maqsadlar uchun ob'ektiv bo'lmagan nuqtai nazarni qabul qiladi.

Ba'zi advokatlik jurnalistlari an'anaviy obyevtiklik g'oyasini qisman korporativ homiylarning reklamadagi ta'siri tufayli mumkin yoki amaliy deb rad etishadi. Advokatsion jurnalistika tarafdorlari jamoatchilik manfaatlariga turli nuqtai nazarga ega bo'lgan turli xil ommaviy axborot vositalari ko'proq xizmat qiladi yoki advokatsion jurnalistika muckraking roliga o'xshash rol o'ynaydi, deb hisoblashadi.

Advokatlik jurnalistlarining istiqbollari[tahrir | manbasini tahrirlash]

2000-yil aprel oyida Kanada Jurnalistlar Assotsiatsiyasiga qilgan murojaatida Sue Careless advokatlik jurnalistlariga quyidagi sharh va maslahatlarni berdi, bu janr qanday jurnalistik standartlarga amal qilishi kerakligi haqida umumiy fikrni o'rnatishga harakat qiladilar^[1].

O'z nuqtai nazaringizni oldindan tan oling.
Rostgo'y, aniq va ishonchli bo'ling. Targ'ibotni tarqatmang, iqtiboslar yoki faktlarni kontekstdan chiqarib tashlamang, "to'qib chiqarmang yoki soxta qilmang", "hayotiy faktlarni hukm qilmang yoki bostirmang yoki yarim haqiqatni taqdim qilmang"
Raqiblaringizga teng vaqt bermang, lekin ularni ham e'tiborsiz qoldirmang.
Sizning nuqtai nazaringizni shubha ostiga qo'yadigan dalillarni o'rganing va muxolifatni qo'llab-quvvatlaydigan sharmandali faktlar haqida xabar bering. Siz bilan rozi bo'lgan odamlarga tanqidiy savollar bering.
Shiorlar, janjal va polemikalardan saqlaning. Buning o'rniga, "murakkab masalalarni aniq va ehtiyotkorlik bilan ifodalang".
Adolatli va puxta bo'ling.
Faktlarni aniqlash uchun neytral manbalardan foydalaning.

Sue Careless, shuningdek, asosiy ommaviy axborot vositalarini muvozanatsiz va siyosiy nuqtai nazardan xolis yoritish, iqtisodiy manfaatlar to'qnashuvi va ayrim jamoat sabablarini e'tiborsiz qoldirish uchun tanqid qildi^[2]. Uning soʻzlariga koʻra, muqobil nashrlar mustaqillik, diqqat markazida boʻlish va kirish imkoniyati boʻyicha afzalliklarga ega, bu esa ularni asosiy ommaviy axborot vositalariga qaraganda samaraliroq jamoatchilik manfaatlari himoyachisi qiladi^[2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Amerika konteksti[tahrir | manbasini tahrirlash]

O'n to'qqizinchi asrdagi Amerika gazetalari ko'pincha partizan bo'lib, jurnalistlar va muharrirlarning fikrlarini e'lon qiladigan tarkibni nashr etardi^[3]. Bu qog'ozlar ko'pincha siyosiy mafkuralarni targ'ib qilish uchun ishlatilgan va ma'lum partiyalar yoki guruhlarga tarafdor edi.

Ob'ektivlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Advokatlik jurnalistlari turli sabablarga ko'ra o'z faoliyatida xolislik tamoyilini rad etishlari mumkin.

Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, mutlaqo xolis bo'lib qolishga qaratilgan sa'y-harakatlarga qaramay, jurnalistika siyosiy, shaxsiy yoki metafizik, xoh qasddan, xoh ongsizligidan qat'i nazar, ma'lum darajada yashirin tarafkashlikdan qutula olmaydi. Bu ob'ektiv voqelikning mavjudligini to'g'ridan-to'g'ri rad etishni anglatmaydi, balki u haqida hech qanday qiymatsiz tarzda xabar berishning iloji yo'qligini va jurnalistikadagi ob'ektivlikning bahsli tabiatini tan olishdir. Ko'pgina jurnalistlar va olimlar sof "ob'ektivlik" falsafiy g'oyasini erishib bo'lmaydigan deb qabul qiladilar^[4], lekin baribir o'z ishlarida tarafkashlikni kamaytirishga intiladi. Shuningdek, xolislik qanoatlantirib boʻlmaydigan me’yor boʻlganligi sababli, jurnalistikaning barcha turlari qasddan qilinganmi yoki yoʻqmi, ma’lum darajada advokatlikka ega ekanligi ta’kidlanadi^[5].

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hissiyotlarga murojaat qilish
Ekologik jurnalistika
Matbuot erkinligi
Ma'lumot
Jurnalistika etikasi va standartlari
Jurnalistik interventsionizm
Muckraker
Yangilik tashviqoti
Ilmiy jurnalistika
Sensatsionizm

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ "Advocacy journalism" by Sue Careless. The Interim, May 2000. „Archived copy“. 2005-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2005-yil 13-aprel. Rules and advice for advocacy journalists.
↑ ^2,0 ^2,1 "Advocacy journalism" by Sue Careless. The Interim, May 2000. „Archived copy“. 2005-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2005-yil 13-aprel. "Archived copy". Archived from the original (Wayback Machine saytida 2004-09-27 sanasida arxivlangan) on 2005-04-29. Retrieved 2005-04-13.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Rules and advice for advocacy journalists.
↑ „The Fall and Rise of Partisan Journalism“. Center for Journalism Ethics, School of Journalism and Mass Communication, University of Wisconsin-Madison (2011-yil 20-aprel). Qaraldi: 2017-yil 20-aprel.
↑ Calcutt, Andrew. Journalism Studies: A Critical Introduction (en). Routledge, 2011-01-31. ISBN 9781136831478.
↑ Fisher, Caroline (2016-08-01). „The advocacy continuum: Towards a theory of advocacy in journalism“. Journalism (inglizcha). 17-jild, № 6. 711–726-bet. doi:10.1177/1464884915582311. ISSN 1464-8849.

[jjjjhu-1] "Advocacy journalism" by Sue Careless. The Interim, May 2000. „Archived copy“. 2005-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2005-yil 13-aprel. Rules and advice for advocacy journalists.

[Careless-2] 2,0 ^2,1 "Advocacy journalism" by Sue Careless. The Interim, May 2000. „Archived copy“. 2005-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2005-yil 13-aprel. "Archived copy". Archived from the original (Wayback Machine saytida 2004-09-27 sanasida arxivlangan) on 2005-04-29. Retrieved 2005-04-13.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Rules and advice for advocacy journalists.

[3] „The Fall and Rise of Partisan Journalism“. Center for Journalism Ethics, School of Journalism and Mass Communication, University of Wisconsin-Madison (2011-yil 20-aprel). Qaraldi: 2017-yil 20-aprel.

[4] Calcutt, Andrew. Journalism Studies: A Critical Introduction (en). Routledge, 2011-01-31. ISBN 9781136831478.

[5] Fisher, Caroline (2016-08-01). „The advocacy continuum: Towards a theory of advocacy in journalism“. Journalism (inglizcha). 17-jild, № 6. 711–726-bet. doi:10.1177/1464884915582311. ISSN 1464-8849.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]