Adobo

Adobo — filippin oshpazlik atamasi; choʻchqa goʻshtini (baʼzan tovuq bilan) sirka, soya sousi va ziravorlar bilan dimlab pishirish usulidir^[1]. Guruch bilan tortiladi; shu bilan birga, goʻsht pishirilgan sousni tovoqqa quyib, yoki uni qarsildoq boʻlgunga qadar qovurib, quruq holda tortish mumkin^[1]. Filippin oshxonasining ajralmas qismi hisoblanadi^[2].

„Adobo“ soʻzi ispan tilidan olingan boʻlib (ispanchada adobo), moy, sirka va ziravorlardan iborat marinadni anglatadi^[1]. Filippinni mustamlaka qilgan birinchi ispan Pedro de San Buenaventura adobo haqida yozgan; u buni „adobo de los naturales“ (ispanchada „adobo de los naturales“) deb atagan — bu unga oʻxshash ingredientlar bilan ispan taomini eslatgan; ammo, adobo ispanlardan oldin ham mavjud edi: sirka bilan qovurish tropik iqlim sharoitida goʻshtni yangi saqlashning mahalliy usuli hisoblanadi^[3]^[4].

Adoboning koʻp turlari bor, ular kalmar, baliq, dengiz mahsulotlari, hasharotlar (chigirtkalar) va sabzavotlardan tayyorlanadi^[1]. Eng mashhurlari quyida keltirilgan^[3].

Choʻchqa goʻshti va tovuq goʻshtidan adobo.
Soya sousi oʻrniga Annatto bilan choʻchqa, tovuq yoki mol goʻshtili adobo; Batangasda ixtiro qilingan.
„Adobo sa gata“ — kokos suti va yashil chili bilan tayyorlangan janubiy Luson turi.
„Adobong puti“ (oq adobo) — soya sousi va dafna yaprogʻisiz tayyorlangan adobo turi.
„Adobong puso ng saging“ — qisqichbaqalar pastasi bilan sirka ichidagi banan gullaridan sabzavotli adobo. Kelib chiqishi Kavit.
„Adobong malutong“ (qarsildoq adobo) qayta pishirilgan adobo qoldiqlari boʻlib, qizdirilgan yogʻda qizarguncha qovuriladi.
„Adobong pusit“ (kalmardan tayyorlangan adobo) — siyoh qoʻshilishi bilan sirka-soya sousida qovurilgan kalmar.
„Apan-apan adobabo“ — suvli ismaloqdan tayyorlangan hiligaynon vegetarian adobosi.

Adobo kichik sopol idishlarda yoki zamonaviy idishlarda — tovalar va vokda^[5] pishiriladi.