Adanning bosib olinishi

Sanalar	1548-yil 26-fevral
Urush yeri	Adan, Yaman
Natija	Usmoniylarning gʻalabasi Usmoniylar Adanni qayta egallagan;

Adanning bosib olinishi
	Usmoniylar–Portugallar ziddiyatlari (1538–1559)
Sanalar	1548-yil 26-fevral
Urush yeri	Adan, Yaman
Natija	Usmoniylarning gʻalabasi Usmoniylar Adanni qayta egallagan;
Qoʻmondonlar
Usmoniylar imperiyasi Piri Reis;	Portugaliya imperiyasi Paju de Noronha Âli bin Süleyman el-Tavlakî †;

Usmoniylar admirali Piri Reis boshchiligida 1548-yil 26-fevral kuni Yaman hududidagi Adan porti portugallardan tortib olingan^[1].

Tarixi

Adan shahrini Usmoniylar Sulaymon I davrida 1538-yilda Hadim Sulaymon posho boshchiligida allaqachon egallagan edi. Bu Usmoniylar uchun Hindistonning gʻarbiy sohilidagi portugallar mulklariga hujum uyushtirish uchun baza vazifasini bajarishi kerak edi. Hindistonga suzib borib, 1538-yil sentyabrida Diu qamalida portugallarga qarshi muvaffaqiyatsizlikka uchragach, Usmoniylar Adanga qaytib kelib, shaharda 100 ta toʻp bilan mustahkam mudofaa tizimi qurdilar^[2].

Aynan shu bazadan Sulaymon posho butun Yaman ustidan nazorat oʻrnatdi va Sanoni ham qoʻlga kiritdi. Biroq 1547-yilda Adan aholisi Usmoniylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtardi va portugallarni taklif qildi. Natijada shahar portugallar qoʻliga oʻtdi.

Urush

Ali bin Sulaymon at-Tavlokiy 1547-yil 15-noyabrda kelgan 60 ta turli hajmdagi kemalardan iborat Usmoniylar flotiga qarshi kurashdi. U halok boʻlgach, qarshilikni uning oʻgʻli Muhammad davom ettirdi. 1548-yil 19-yanvarda 3 kemadan iborat kichik portugal floti yetib keldi, ammo portugallar Zeilaga chekinishga majbur boʻlishdi, u yerda 120 nafar dengizchi asir olindi va ularning kemalari yoqib yuborildi. Oxir-oqibat, Usmoniylar gʻalaba qozonib, shahar 1548-yil 26-fevralda Piri Reis tomonidan zabt etildi^[3].

Natijasi

Piri Reis portugallarga qarshi muvaffaqiyatlarini davom ettirdi va 1552-yilda Maskatni qoʻlga kiritdi.

12°47′52″N 45°01′27″E / 12.79778°N 45.02417°E / 12.79778; 45.02417

Manbalar

↑ Ezel Kural Shaw. History of the Ottoman Empire and modern Turkey, 29 October 1976 — 106–107-bet. ISBN 9780521291637.
↑ The history of Aden, 1839-72 by Zaka Hanna Kour p. 2
↑ Ertuğrul Önalp. „Pîrî Reis'in Hürmüz Seferi ve İdamı Hakkındaki Türk ve Portekiz Tarihçilerinin Düşünceleri“ (Turkish) (2013-yil 12-dekabr). 2013-yil 12-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.

[1] Ezel Kural Shaw. History of the Ottoman Empire and modern Turkey, 29 October 1976 — 106–107-bet. ISBN 9780521291637.

[Kour-2] The history of Aden, 1839-72 by Zaka Hanna Kour p. 2

[3] Ertuğrul Önalp. „Pîrî Reis'in Hürmüz Seferi ve İdamı Hakkındaki Türk ve Portekiz Tarihçilerinin Düşünceleri“ (Turkish) (2013-yil 12-dekabr). 2013-yil 12-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.

[1]

[2]

[3]