1619-yildagi Myunxen shartnomasi
Myunxen shartnomasi (nem. Vertrag von München) — 1619 -yil 8-oktabrda Myunxenda Muqaddas Rim imperatori Ferdinand II tomonidan katolik ligasi rahbari, Bavariya gertsogi Maksimilian I bilan tuzilgan shartnoma, unga koʻra u imperatorni Pfalz saylovchisi Frederik V ga qarshi kurashda harbiy yordam bilan taʼminlash majburiyatini olgan.
1618-yilda boshlangan Chexiya imperatori Ferdinand II ga qarshi qoʻzgʻolon oʻttiz yillik urushga aylanib ketdi. Qoʻzgʻolonchilar 1618-yil sentabr oyida uning otasi Muqaddas Rim imperiyasida protestantizmni himoya qilish uchun asos solgan Evangelistlar Ittifoqining rahbari sifatida Fridrixga Bogemiya tojini taklif qilishdi.
Bavariya gersogi Maksimilian harbiy mojaroni bartaraf etish uchun Katolik Ligasi qoʻshinlarini taqdim etishga vaʼda berdi. Buning uchun Bavariya gersogiga Pfalz saylovchisining mulki va uning saylov darajasi vaʼda qilingan.
Dyuk Maksimilian Tilli boshchiligidagi armiyani Yuqori Avstriya garovi evaziga tuzdi; ikkinchisi Praga yaqinidagi Oq togʻda Pfalzlik Fridrix V va chexlarni butunlay magʻlub etdi (1620) va Pfalzni zabt etdi. Buning uchun mukofot sifatida Maksimilian I 1623-yilda imperatordan Yuqori Pfalz va Pfalz saylovchisi mavqeini oldi.
Myunxen shartnomasida matnga kiritilmagan bir nechta moddalar mavjud boʻlib, ular Bavariya gersogligiga Yuqori Pfalzni egallashga ruxsat berishni va Pfalz elektoratini Maksimilian unvoni bilan birga topshirishni nazarda tutgan. Koʻrinib turibdiki, bu maqolalar hali ham maʼlum edi, chunki saylovoldi qadr-qimmatini Maksimilianga topshirishdan oldin ham, zamondoshlarining yozishmalarida Bavariya gertsogiga[1] nisbatan qoʻllaniladigan " saylovchi " unvoni mavjud edi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Documenta Bohemica bellum tricennale illustrantia / Hrsg. von den Tschechoslowakischen Akademien der Wissenschaften. Bd. 2. -Prag, 1972. — S. 258 (D. № 718), S. 264 (D. № 742)
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gerxard Taddey: Myunxener Vertrag. In: Ders. (Hrsg.): Lexikon der deutschen Geschichte. Personen, Ereignisse, Institutionen. Von der Zeitwende bis zum Ausgang des 2. Weltkrieges. 2., uberarbeitete Auflage. Kröner, Shtutgart 1983, ISBN 3-520-80002-0, S. 852f.(olm.) )
- Sazerlend, NM Oʻttiz yillik urushning kelib chiqishi va Yevropa siyosatining tuzilishi. Oksford universiteti nashriyoti: ingliz tarixiy sharhi, 107-jild, №. 424, bet. 587-625, 1992-yil iyul.(Inglizcha) )
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 17-asrda nemis davlatlari
- 1619 (Wayback Machine saytida 2019-07-07 sanasida arxivlangan)