„Shon-sharaf“ medallari (Yaponiya)
| „Shon-sharaf“ medallari (Yaponiya) | ||
|---|---|---|
| ||
| Asl nomi | yaponcha: 褒章 (hōshō) | |
| Mamlakat |
 Yaponiya | |
| Turi | Medal | |
| Kimga topshiriladi | Rossiya fuqarolariga | |
| Statistika | ||
| Taʼsis sanasi | 7-dekabr 1881-yilda | |
| Navbat | ||
| Toʻngʻich mukofot | Qimmatbaho toj ordeni | |
| Kenja mukofot | Mavjud emas | |
Shon-sharaf medallari (yaponcha: 褒章 хо:сё:) — koʻproq oʻzlariga tegishli muare belbogʻlari bilan atalgan binafsha lenta medali, moviy lenta medali — davlat tizimining kichik darajasini tashkil etuvchi, turli sohalardagi xizmatlari va yutuqlari uchun shaxslarga beriladigan mukofotlar (medallar) toʻplamidir.
Mukofotning asl nizomi Yaponiya jamoatlar palatasining qarori, Pochyota nizom medali bilan oʻrnatilgan. 1881-yil 7-dekabrda uni uchta nusxada yaratildi: qizil, yashil va koʻk chiziqlar bilan. Keyinchalik yana uchta mukofot joriy etildi (oxirgisi, „Binafsha lenta bilan“ — 1955-yilda) va asl mukofotlardan biri (yashil lenta bilan) bekor qilindi va 1950-yillarda ijtimoiy qadriyatlarning oʻzgarishi tufayli qayta joriy etildi.
„Shon-sharaf“ medalini topshirish marosimi yiliga ikki marta 29-aprelda (Imperator Xiroxitoning tugʻilgan kuni sharafiga Shou kuni) va 3-noyabrda (Madaniyat kuni, dastlab imperator Meydjining tugʻilgan kuni sifatida nishonlangan) oʻtkaziladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mukofotning barcha toifalari uchun medalning yagona dizayni qoʻllaniladi, farqlash unga biriktirilgan moir lentasi tartibiga muvofiq amalga oshiriladi. Tarixiy jihatdan kamida uch xil medal dizayni ishlatilgan.
- 1887-yil modeli (hech boʻlmaganda sariq lentali „Shon-sharaf medali“ uchun ishlatilgan): imperator muhrining old tomonida boʻrtma kumush yoki oltin medal, ikkita kandzilin 褒章 (gorizontal) va kema miltigʻi moire lentasi bilan qoplangan tartib bloki uchburchak shaklida tasvirlangan.
- Model 1955-2002-yillardagi: Diametri 30 mm boʻlgan kumush medal, gilos gullarining ikkita novdasi bilan oʻrab olingan ikkita 褒章 vertikal relyefli yozuvi, kumush suspenziyadan foydalangan holda, kengligi 35 mm boʻlgan mos rangdagi muare kamaridan tasvirlangan.[1]
- 2003-yil naʼmunasi: (Yaponiya Vazirlar Mahkamasi Kotibiyatining 2003-yil 1-maydagi 55-son qarori bilan kiritilgan). Diametri 17 mm boʻlgan diskida vertikal relyef 褒章 yozuvi boʻlgan diametri 30 mm boʻlgan bimetalik medal va halqaga oʻralgan olcha gulbarglari koʻrinishidagi relyefi 30 mm boʻlgan kumush metal orqali tasvirlangan.
Orden tashqi koʻrinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Medallar koʻkrakning chap tomonida medalsiz taqish uchun orden qilingan tasmalarning analoglari bilan birga keladi. Eski dizaynda ular pindagi mos keladigan kamondan 10,5 × 19,5 mm oʻlchamdagi kamon shaklida, yangisida esa medal rangiga mos keladigan rangdagi diametri 7 mm boʻlgan „rozetkalar“ mavjud edi.
Mukofot sertifikati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Medal, shuningdek mukofot sertifikati (yaponcha: 褒章の記 Хо:сё: но Ки) medalning yuqori va pastki qismida 36,4 × 51,5 sm oʻlchamdagi imperator xrizantemasining surati va Vazirlar Mahkamasining katta muhri, laureat nomi koʻrsatilgan mukofot, mukofotning tavsifi va Bosh direktorning shaxsiy muhrlari joylashgan.
Koʻplik chiziqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Agar laureat bir necha marta bir xil toifadagi „Shon-sharaf“ medali bilan taqdirlangan boʻlsa, qoʻshimcha mukofotlar lentaga koʻndalang bogʻlab qoʻyiladi (Evropa mukofotlari tizimidagi medal panjaralariga oʻxshash). Agar bir xil sovrin 5 martadan ortiq topshirilsa, beshta kumush chiziqlar almashtiriladi. Koʻpincha ular saxiy moliyaviy xayr-ehsonlar uchun koʻk lentali medallarni taqib yurishadi.
Mukofotlarning boshqa shakllari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mukofotlar toʻgʻrisidagi nizom faqat jismoniy shaxslarga umrbod mukofotlarning toʻliq shaklini taqdim etadi.
Ular faoliyati teng baholangan kompaniya va tashkilotlar shaklida mukofot olishlari mumkin.
Mukofot oluvchi mukofotdan oldin vafot etgan taqdirda — shunga oʻxshash faxriy yorliq yoki uning oilasiga qimmatbaho sovgʻa shaklida (qoida tariqasida, imperator muhri tasvirlangan kumush yoki yogʻoch „kosa“) topshiriladi.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qizil lentali medal[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi marta 1882-yilda mukofotlash amalga oshirilgan. Boshqalarning hayotini saqlab qolish uchun oʻz hayotini xavf ostiga qoʻyganlarni mukofotlash uchun moʻljallangan. 2005-yilda 15 yoshli oʻsmir yoʻlovchilarni choʻkib ketgan avtomobildan qutqargani uchun medal bilan taqdirlandi va shu tariqa koʻp yillardagi eng yosh gʻolib boʻldi; 2011-yilda mukofot uchun yosh chegarasi yana 13 yoshga tushirildi.
Yashil lentali medal[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi marta 1882-yilda mukofotlash amalga oshirilgan. U dastlab „Farzandlar, nabiralar, xotinlar va xizmatkorlarni taqvodorlik va hurmat-ehtiromdagi ajoyib ishlari uchun hamda oʻz kasbiy burchlarini bajarishda tirishqoqlik va matonat koʻrsatganlarni“ taqdirlash uchun moʻljallangan edi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin ijtimoiy qadriyatlarning oʻzgarishi 1950-yildan keyin uning amalda bekor qilinishiga olib keldi; besh yil oʻtgach, u qisman sariq lenta medali bilan qoplangan. Biroq, 2003-yilda mukofot yangi maqsad bilan qayta tiklandi: „Jamiyatga faol xizmat qiladigan yuksak maʼnaviyatli shaxslar“ni taqdirlash belgilandi.
Sariq lentali medal[tahrir | manbasini tahrirlash]
1887-yildagi 16-sonli Oliy Farmon bilan kiritilgan; Vazirlar Mahkamasining 1947-yildagi 4-sonli qarori bilan bekor qilingan („yashil lenta“ ostida oʻtkazish maqsadida; aslida eski formatdagi oxirgi mukofotlash 1894-yilda boʻlib oʻtgan) va 1955-yilda tiklangan. Dastlab medal bilan taqdirlash jismoniy shaxslarni ragʻbatlantirish uchun moʻljallangan edi.
Binafsha lentali medal[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oilaning eng yosh mukofoti birinchi marta 1955-yilda topshirilgan. Ilm-fan va sanʼat rivojiga katta hissa qoʻshgan shaxslarni taqdirlash uchun moʻljallangan.
Moviy lentali medal[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi marta 1882-yilda mukofotlangan. Davlat farovonligi va davlat xizmati sohasida katta muvaffaqiyatlarga erishgan shaxslarni mukofotlash uchun moʻljallangan.
Moviy lentali medal[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi marta 1919-yilda mukofotlangan. Jamiyat farovonligiga katta moliyaviy hissa qoʻshgan shaxslarni mukofotlash uchun moʻljallangan. Boshqa oilaviy medallardan farqli oʻlaroq, oluvchining ismi orqa tomoniga oʻyib yozilmagan.[2]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ The 1887 Yellow Ribbon Medal of Honor(ingl.) na sayte Imperial Japan Medals and Badges
- ↑ Honor awarded 1923 — National Maritime Museum (Wayback Machine saytida 2009-03-06 sanasida arxivlangan) (UK)
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 岩倉規夫, 藤樫準二. 『日本の勲章: 国の表彰制度』. 第一法規出版, 1965.
- 君塚直隆. 『女王陛下のブルーリボン-ガーター勲章とイギリス外交-』. NTT出版, 2004. ISBN 978-4-7571-4073-8.
- 佐藤正紀. 『勲章と褒章』, 2007. ISBN 4915208222, 9784915208225.
- 小川賢治. 『勲章の社会学』. Kyoto: 晃洋書房, 2009. ISBN 4771020396, 9784771020399.
- Awards, Honors, and Prizes, v.2: International & Foreign. Gale Research Company, 1975.
- James W. Peterson, Barry C. Weaver, Michael A. Quigley.. Orders and Medals of Japan and Associated States. San Ramon, California: Orders and Medals Society of America, 1967 (переиздано в 2001). ISBN 1890974099.
- Олег Николаевич Рожанов.. «Япония: награды и политика». РОССПЭН, 2007. ISBN 5824308292, 9785824308297. .
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yaponiya Vazirlar Mahkamasi veb-saytida orden va medallar.
- Faxriy medallar Yaponiya Vazirlar Mahkamasi mukofotlari byurosining veb-saytida.
- Yaponiya zarbxonasi Davlat mukofotlari departamenti.