Şenol Güneş

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Şenol Güneş
Shaxsiy maʼlumot
Tavallud sanasi 1-iyun 1952-yil (1952-06-01) (71 yosh)
Tavallud joyi Trabzon, Turkiya
Boʻyi 1.79 m
Ampluasi Darvozabon
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1967—1968 Erdoğdu Gençlik
1968—1969 Sebat Gençlik
1969—1970 Trabzonspor
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1970—1972 Sebat Gençlik 57 (0)
1972—1987 Trabzonspor 424 (0)
Milliy terma jamoa
1975—1987 Turkiya 31 (0)
Boshqargan klublari
1988—1989 Trabzonspor (Yordamchi)
1989—1992 Boluspor
1992—1993 İstanbulspor
1993—1997 Trabzonspor
1997—1998 Antalyaspor
1998—1999 Sakaryaspor
2000—2004 Turkiya
2005 Trabzonspor
2007—2009 FC Seoul
2009—2013 Trabzonspor
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Şenol Güneş (talaffuzi: Shenol Gyunesh; 1952-yil 1-iyunda tugʻilgan, Trabzon, Turkiya) — turkiyalik futbol murabbiyi va sobiq futbolchisi. Uning boshqaruvdagi eng koʻzga koʻringan yutuqlari orasida Turkiya terma jamoasini 2002-yilgi FIFA Jahon chempionatida uchinchi oʻringa olib chiqish va ikki marta Beshiktosh bilan Superliga chempionligini qoʻlga kiritish boʻlgan[1]. Shuningdek, u oʻzining bolaligidagi „Trabzonspor“ klubidagi faoliyati bilan ham eʼtirof etiladi va jamoa hozirgi oʻyinlarini Şenol Güneş nomidagi stadionda oʻtkazadi[2]. Trabzondagi futbolchilik faoliyati davomida klub 7 ta Superliga chempionligining 6 tasida gʻalaba qozongan.

Oʻyin faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Güneş havaskor faoliyatini Erdogʻdu Genchlikda darvozabon sifatida boshlagan. Koʻp oʻtmay u Trabzonsporning yoshlar jamoasiga jalb qilingan va tez orada kattalar jamoasida oʻynay boshlagan. U 1975 va 1987-yillar oraligʻida oʻn ikki yil davomida „Trabzonspor“da oʻynagan. Bu davrda u oltita chempionlikni qoʻlga kiritgan. 1978\1979-yilgi mavsumda u 1110 daqiqa davomida birorta ham gol oʻtkazib yubormagan holda Superliga rekordini oʻrnatgan[3]. U Turgay Semerciogʻlu, Necmi Perekli va Ali Kamol Denizchi kabi boshqa mahalliy futbolchilar bilan birga „Trabzonpor Efsanesi“ (soʻzma-soʻz „Trabzonspor afsonasi“, turk matbuoti tomonidan berilgan) tarkibiga kirgan. Gunesh Turkiya terma jamoasi safida 31 ta oʻyin oʻtkazgan va beshta oʻyinda jamoaga sardorlik qilgan.

Murabbiylik faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uning murabbiylik faoliyati „Trabzonspor“da boshlangan. U faoliyati boshida murabbiy yordamchisi boʻlgan. 1995\96-yilgi mavsumda Superligada gʻalaba qozonishga yaqin kelgan, ammo yakunda uning jamoasi ikkinchi oʻrinni egallagan. Oʻsha yili „Trabzonspor“ 1996\97-yilgi UEFA kubogida ham oʻynagan va u yerda "Schalke 04" tomonidan musobaqadan chiqarib yuborilgan. Koʻp oʻtmay klubni tark etgan, „Antalyaspor“ va „Sakaryaspor“da ishlagan.

2000-yilda Turkiya milliy futbol jamoasini boshqarish uchun ishga qabul qilingan. Turkiya 2002-yilgi FIFA Jahon chempionatiga yoʻllanma olgan va musobaqada uchinchi oʻrinni egallagan. Güneş 2002-yil uchun UEFA yilning eng yaxshi murabbiyi sovrinini qoʻlga kiritgan. Jahon chempionatidan soʻng unga Gretsiya, Braziliya va Ispaniyadan koʻplab takliflar tushgan, ammo u Turkiyada qolishni xohlagan. Milliy terma jamoa Yevro-2004 saralashiga chiqa olmaganidan soʻng, Güneş bosh murabbiyligidan ishdan boʻshatilgan.

U 2005-yilning yanvarida „Trabzonspor“ga qaytgan va uch yarim yillik shartnoma imzolagan, ammo qisqa muddat ichida chempionatda ikkinchi oʻrinni egallaganidan soʻng uni tark etgan. Oʻsha paytda Güneşning Eron yoki Birlashgan Arab Amirliklarida murabbiylik ishini olib borishi haqida mish-mishlar tarqalgan.

2006-yil 8-dekabrda K ligasining yetakchi futbol klublaridan biri boʻlgan FC Seul 2007-yildan boshlab Güneş bilan 3 yillik shartnoma imzolaganini eʼlon qilgan[4].

Oradan 3 yil oʻtib Güneş oʻz shahriga „Trabzonspor“ bosh murabbiyi sifatida toʻrtinchi marta qaytib, Ugo Broos oʻrnini egallagan. 2010\11-yilgi mavsumda u yana „Trabzonspor“ bilan butun mavsumni boshqargan, ammo mavsum oxirida yana ikkinchi oʻrinni egallagan. Keyinchalik maʼlum boʻlishicha, 2011-yilgi turk sportidagi korruptsiya mojarosi bunga asosiy sabab boʻlgan[5][6][7][8][9][10]. "Trabzonspor "dan keyin „Bursaspor“ bilan bir yillik shartnoma imzolagan. „Bursaspor“ 2014\15-yilgi Superligada 6-oʻrinni egallab, oʻsha yili Turkiya kubogi finaliga chiqgan. 2015-yilning 11-iyunida u Beshiktosh bilan 2+1 yillik shartnoma imzolagan. Güneş 2016-yilda „Beshiktosh“ni 14-chi (va 2009-yildan beri birinchi marta) chempionlikka olib kelgan[11]. Güneş uchun bu uning murabbiy sifatidagi birinchi unvoni boʻlgan. Güneş jamoani 2017-yilda 15 va ketma-ket ikkinchi bora chempionlikka olib chiqgan[12].

2019-yilning 28-fevralida ketma-ket 2019-yilning 1-iyunidan boshlab, oxirgi lavozimidan 15 yil oʻtib, toʻrt yillik shartnoma asosida ikkinchi marta Turkiya terma jamoasi bosh murabbiyligi lavozimini egallashi eʼlon qilingan[13]. U Yevro-2020 saralashining dastlabki bosqichida Turkiyaning Albaniya ustidan 2:0 hisobidagi gʻalabasida bosh murabbiylik qilgan[14].

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Güneş Turkiyaning Trabzon shahrida tugʻilgan va Karadeniz texnika universitetini tamomlagan[15]. 1978 va 1983-yillarda Trabzondagi oʻrta maktabda dars bergan[15].

Uning rafiqasi Semra. Ularning ikki qizi bor. 

Faoliyat statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klub[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klub Mavsum Liga Turkiya kubogi Yevropa Boshqa Jami
Divizion Oʻyin Gol Oʻyin Gol Oʻyin Gol Oʻyin Gol Oʻyin Gol
Sebat Gençlik 1970–71 2. Lig – – – – – – – – – –
1971–72 – – – – – – – – – –
Jami 57 – – – – – – – 57 –
Trabzonspor 1972–73 1. Lig 10 0 – – – – – – 10 0
1973–74 18 0 6 0 – – – – 24 0
1974–75 Süper Lig 26 0 7 0 – – 1 0 34 0
1975–76 24 0 8 0 8 0 4 0 36 0
1976–77 28 0 10 0 3 0 4 0 45 0
1977–78 28 0 6 0 2 0 2 0 38 0
1978–79 30 0 2 0 – – 1 0 33 0
1979–80 30 0 6 0 2 0 1 0 39 0
1980–81 29 0 2 0 2 0 1 0 34 0
1981–82 31 0 5 0 2 0 1 0 39 0
1982–83 34 0 7 0 2 0 1 0 44 0
1983–84 33 0 9 0 2 0 1 0 45 0
1984–85 32 0 7 0 2 0 1 0 42 0
1985–86 28 0 3 0 – – – – 31 0
1986–87 32 0 6 0 – – – – 38 0
Jami 413 0 84 0 17 0 18 0 532 0
Karyerada jami 470 0 84 0 17 0 18 0 589 0


Xalqaro[tahrir | manbasini tahrirlash]

Terma jamoada yil boʻyicha oʻyin va gollar
Milliy terma jamoa Yil Oʻyinlar Gollar
Turkiya 1976 2 0
1977 4 0
1978 4 0
1979 6 0
1980 3 0
1981 5 0
1982 3 0
1983 2 0
1984 0 0
1985 0 0
1986 0 0
1987 2 0
Jami 31 0

Yutuqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyinchi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Trabzonspor

  • Superliga (6): 1975-76, 1976-77, 1978-79, 1979-80, 1980-81, 1983-84 ; ikkinchi oʻrin: 1977-78, 1981-82, 1982-83
  • Turkiya kubogi : 1976-77, 1977-78, 1983-84; ikkinchi oʻrin: 1984-85
  • Turkiya Superkubogi (6): 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1983; ikkinchi oʻrin: 1981, 1984

Murabbiy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Trabzonspor

  • Superliga (2-oʻrin): 1994-95, 1995-96, 2004-05, 2010-11
  • Turkiya kubogi : 1994-95, 2009-10
  • Turkiya Superkubogi : 1995, 2010

Turkiya

Seul FK

  • K ligasi 1 -oʻrin sohibi: 2008-yil
  • Koreya Ligasi kubogi sohibi : 2007-yil

Bursaspor

  • Turkiya kubogi sohibi : 2014-15

Beshiktosh

  • Superliga : 2015-16, 2016-17
  • Turkiya Superkubogi sohibi : 2016, 2017

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • UEFA yilning eng yaxshi jamoasi : 2002[21][22]
  • IFFHS 2002-yilning uchinchi eng yaxshi terma jamoasi murabbiyi
  • 2002-yil Turkiya davlatining „Buyuk xizmatlari uchun“ medali[23]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Besiktas clinch back-to-back Turkish title“ (inglizcha). eurosport.com (28-may 2017-yil). Qaraldi: 26-iyul 2018-yil.
  2. ↑ „Trabzonspor, yeni stadında ilk maçına çıkıyor“. www.ntv.com.tr.
  3. ↑ „Zoff v Buffon: who is Italy's all-time No1?“ (inglizcha). uefa.com (12-mart 2016-yil). Qaraldi: 14-iyun 2017-yil.
  4. ↑ „터키 출신 세계적 명장 귀네슈 감독 영입“ (koreyscha). uefa.com (8-dekabr 2006-yil). 6-fevral 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-iyun 2017-yil.
  5. ↑ „Three Fenerbahçe officials suspended from football - Turkish News“ (inglizcha). Hürriyet Daily News. Qaraldi: 21-oktabr 2018-yil.
  6. ↑ „Turkish match-fixing trial starts“ (inglizcha). BBC News (14-fevral 2012-yil). Qaraldi: 21-oktabr 2018-yil.
  7. ↑ „'Believe nothing in Turkish football – it is rotten to the core and nobody will act' | Sporting Intelligence“ (inglizcha). www.sportingintelligence.com. Qaraldi: 21-oktabr 2018-yil.
  8. ↑ Starcevic, Suzan Fraser And Nesha. „Soccer match-fixing trial in Turkey shows that corruption can begin at the top“. Times Colonist. 3-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-oktabr 2018-yil.
  9. ↑ „Turkish football guilty of match-fixing, court rules - Turkish News“ (inglizcha). Hürriyet Daily News. Qaraldi: 21-oktabr 2018-yil.
  10. ↑ Storey. „Subscriptions - theBlizzard.co.uk“ (inglizcha). www.theblizzard.co.uk. 3-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-oktabr 2018-yil.
  11. ↑ „Beşiktaş clinches first Turkey's Super League title since 2009“ (inglizcha). uefa.com (15-may 2016-yil). Qaraldi: 15-may 2016-yil.
  12. ↑ „Beşiktaş retain Turkish league title“ (inglizcha). uefa.com (28-may 2017-yil). Qaraldi: 28-may 2017-yil.
  13. ↑ sabah. „Beşiktaş boss Şenol Güneş appointed Turkey national team coach“. Daily Sabah (28-fevral 2019-yil).
  14. ↑ „Albania-Türkiye | European Qualifiers 2020“.
  15. ↑ 15,0 15,1 „Ortaokul öğretmenliğinden futbolun zirvesine Şenol Güneş - Sayfa 2“.
  16. ↑ Crouch, Terry. The World Cup - The Complete History. Great Britain: Aurum Press Ltd, 2002 — 548 bet. ISBN 1845131495. 
  17. ↑ „2002 FIFA World Cup Korea/Japan™“ (En). FIFA. 8-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-fevral 2022-yil.
  18. ↑ „Korea Republic 2 – 3 Turkey“ (En). FIFA. 8-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-fevral 2022-yil.
  19. ↑ „FIFA Confederations Cup France 2003™“ (En). FIFA. 8-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-fevral 2022-yil.
  20. ↑ „Turkey edge past Colombia“ (En). BBC Sport (28-iyun 2003-yil). 8-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-fevral 2022-yil.
  21. ↑ „Team of the Year 2002“. UEFA (25-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 22-fevral 2015-yil.
  22. ↑ „Team of the Year 2002“. UEFA (11-yanvar 2011-yil). Qaraldi: 22-fevral 2015-yil.
  23. ↑ „Spor“ (Turkish). milliyet.com.tr (2002-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 14-iyun 2017-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Şenol_Güneş&oldid=3619071" dan olindi