Çaylı (Tartar)
Chayly / Aygestan
Çaylı / Այգեստան | |
|---|---|
  Chayly / Aygestan  Chayly / Aygestan | |
| Joylashuv: 40°20′11″N 46°49′22″E / 40.33639°N 46.82278°E G OKoordinatalari: 40°20′11″N 46°49′22″E / 40.33639°N 46.82278°E G O | |
| Mamlakat |
 Republic of Artsakh (claimed)[1] |
| Tuman | Tartar tumani |
Chayli yoki Aygʻiston (armancha: Այգեստան) — qishloq. Ozarbayjonning [Tartar tumani]], Togʻli Qorabogʻning bahsli viloyatida. Qishloq boʻlginchi davlat Artsax Respublikasi va Ozarbayjon qurolli kuchlari oʻrtasida oʻt ochishni toʻxtatish chizigʻida joylashgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qishloq 1827-yilda Eronning Xoy tumani dan Urmiya koʻli shimolidan qochib, Rossiya imperiyasiga koʻchib kelgan Armanlar tomonidan tashkil etilgan. Sovetlar davrida qishloq Togʻli Qorabogʻ avtonom viloyati Mardakert tumani tarkibiga kirgan.
Birinchi Togʻli Qorabogʻ urushi davrida 1992-yil 16-iyun kuni Ozarbayjon qoʻshinlari aholi punktiga bostirib kirganidan soʻng qishloqning arman aholisi qochib ketgan.[2] 2001 yilda qishloqdan kelgan qochqinlar yangi aholi punkti barpo etishdi, ular Nor Aygiston (armancha: Նոր Այգեստան, Andoza:Lit, Mollalar) deb nom berishdi. Ozarbayjon tilida), Artsax Respublikasining Martakert viloyati aholisining 90-95% Aygiston/Chaylidan.[3] Qishloq Birinchi Togʻli Qorabogʻ urushida asosan arman qoʻshinlari tomonidan bosib olingan Agdam tumaniga koʻchib kelgan armanlarning koʻchirilgan qishloqlari tarkibiga kirgan. Bu tumanda, jumladan Nor Ayg‘iston hududi ham avvallari ozarbayjonlar yashagan. 1979 yilda butun tuman qishloqlarida atigi 284 nafar ozarbayjon millatiga mansub boʻlmaganlar (aholining 0,4 foizi) boʻlgan.[4] Nor Agyestan qishlogʻi 2020-yilgi Togʻli Qorabogʻ urushidan soʻng 2020-yilda Togʻli Qorabogʻda oʻt ochishni toʻxtatish kelishuvi shartlari asosida Ozarbayjonga topshirilgan.[5]
1994-yilda Bishkek protokoli boʻyicha 2020-yilgacha boʻlgan oʻt ochishni toʻxtatish davrida qishloq yaqinida oʻt ochishni toʻxtatish tartibi buzilganligi haqida bir necha bor daʼvolar kelib tushgan.[6] Qishloq ham 2010 yil Mardakert toʻqnashuvining bir qismi boʻlgan. Arman kuchlari shunga qaramay, 2020-yildagi Togʻli Qorabogʻ urushigacha, Ozarbayjon oʻz kuchlari butun qishloqni egallab olganini daʼvo qilgunga qadar, yaqin atrofdagi front chizigʻini ushlab turishga yoki nazoratni tiklashga muvaffaq boʻldi.[7]
Taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Yuri Sahakyan — Armenian writer[8]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը“ [The territories of the Artsakh Republic, which are under the control of Azerbaijan so far, are considered to be occupied by the Republic of Azerbaijan] (hy). armenpress.am (2021-yil 1-mart). 2021-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-sentyabr.
- ↑ VOSPOMINANIYa O KARABAXSKOM SYeLYe ChAYLU (in Russian)
- ↑ Yuliya Antonyan, "Kelajak xotiralari, „Qochqinlar qishlogʻidagi yodgorliklarning ijtimoiy hayoti“ „Kavkaz mojarolari madaniyati: inqiroz davrlariga antropologik nuqtai nazarlar“, 2013, p199.
- ↑ „Агдамский район 1979“.
- ↑ „7 Martakertdagi qishloqlar Ozarbayjonga topshiriladi“. Asbarez (2020-yil 18-noyabr).
- ↑ DeFacto Armenian News Agency
- ↑ „Hadrut qəsəbəsi və 8 kənd işğaldan azad edildi — Video“ (2020-yil 9-oktyabr).
- ↑ „Yuri Sahakyan - Biography“. armenianhouse.org.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
 |
